အမေရိကန်သမ္မတလောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် အပေါ် ပြည်ပရောက်မြန်မာတွေရဲ့ အမြင်

အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေကတော့ သူတို့ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဒေါ်နယ်ထရမ့်လက်ထဲ တစ်ဖန်ပြန်ထည့်ပေးလိုက်ပါပြီ။

Burmese American Community Institute ရဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ခန့်မှန်းချက်အရ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ရောက်နေတဲ့ မြန်မာလူမျိုး သုံးသိန်းကျော် (၃၂၂,၀၀၀) ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ‌ရောက်ရှိလာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားက တစ်သိန်းရှစ်သောင်းကျော် (၁၈၈,၀၉၅) ပါဝင်ပါတယ်။

ကိုယ်တိုင်မဲပေးခဲ့ကြတဲ့ အမေရိကန်ရောက် မြန်မာပြည်သားတွေက ထရမ့်အနိုင်ရခဲ့တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။

အမေရိကန်မှာ နှစ်သုံးဆယ်ကျော်နေထိုင်ခဲ့တဲ့ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က ဒေါက်တာ မျိုးမင်းဟန် အမြင်ကတော့…

“အိုဘားမား၊ ကလင်တန်၊ ဘိုင်ဒန်၊ ဟဲရစ်စ် ဒီမိုကရက်ပါတီက လုပ်ပုံလုပ်နည်းတွေက ဆိုရှယ်လစ် Method တွေနဲ့ အရမ်းနီးစပ်တယ်၊ နောက်ပြီးတော့ မြန်မာပြည်က စစ်တပ်လိုပဲ၊ အမေရိကန် History မှာ တစ်ခါမှ Government Agency တွေကို အသုံးချပြီးတော့ political opponent (နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်) ကို တစ်ခါမှ အဲလို ဒုက္ခရောက်အောင် Bank Crach ဖြစ်အောင် ထောင်ချဖို့ကြိုးစားခဲ့တာ သူတို့ပဲရှိတယ်၊ အမေရိကန်သမိုင်း တစ်ခုလုံးမှာ ဒီလိုလုပ်ပုံလုပ်နည်းတွေက မြန်မာပြည်ကလူမျိုးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ပြန်စဥ်းစားလိုက်ရင် မြန်မာပြည်က အဆိုးဆုံးစစ်တပ်လုပ်ပုံလုပ်နည်းတွေနဲ့ အရမ်းနီးစပ်ပါတယ်၊ အဲတာကို ဒီနိုင်ငံကိုရောက်နေတဲ့ မြန်မာပြည်တွေ အဲလိုတွေ့နေတာကို ဘာဖြစ်လို့ ဒီမိုကရက်တွေကို support လုပ်နေတာလဲ ကျွန်တော်လည်း နားမလည်ပါဘူး"

မီချီဂန်ပြည်နယ် Battle Creek မြို့မှာနေတဲ့ Burmese American ချင်းလူမျိုး ဘင်ဂျမင် ထယ်လွယ်ကတော့…

“ထရမ့်ဆိုရင်တော့ China ကိုတော်တော်မုန်းတယ်လေ၊ ကိုဗစ်မှာပဲ ကြည့်လိုက် သူက ကိုဗစ်လို့တောင် မခေါ်ဘူး၊ China ဗိုင်းရပ်စ်ပေါ့နော် အဲလိုမျိုး၊ ရုရှားဆိုလည်း တော်တော်မုန်းတယ်၊ အဲလိုဆိုတော့ သူတို့က ပြန်လုပ်မှာဆိုတော့ China အနေနဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံကို သိပ်စိတ်ဝင်စားချိန်ရှိမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်တယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံအရေးဆိုတာ သူတို့အတွက်က အမေရိကန်နဲ့ယှဥ်မယ်ဆို တော်တော်လေးသေးပါတယ်၊ မြန်မာပြည်သားတွေအနေနဲ့ အခွင့်အရေးကောင်းဖြစ်မယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်တယ်”

ကန်တက်ကီပြည်နယ်ရဲ့ အမေရိကန်စစ်တပ်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီး မစိုးမြတ်သင်းကတော့…

“အမေရိကန်နိုင်ငံမှာနေထိုင်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံသားဖြစ်နေတဲ့သူတွေ နောက် Green Card ရှိတယ်ပေါ့နော်၊ Permanent Resident သမားတွေအတွက်ကတော့ ကောင်းတယ်ပေါ့နော်၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီသမ္မတက သူ့နိုင်ငံမှာနေထိုင်နေတဲ့ သူ့နိုင်ငံသားတွေကိုပဲ သူ့နိုင်ငံက ပေးတဲ့အခွင့်အရေးကို သူ ရစေချင်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ အခုမှပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ပြီးတော့ အခုမှ ပြောင်းရွှေ့တာတင်ထားတဲ့သူတွေတို့၊ သူ့လက်ထက်မှ ပြောင်းဖို့စဥ်းစားတဲ့သူတွေအတွက်ကတော့ နည်းနည်း ခက်ခဲလိမ့်မယ်ပေါ့နော်၊ ဘာလို့ဆို သူကိုယ်တိုင်ကလည်း သူ့နိုင်ငံမှာလာပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်တဲ့သူတွေကို သဘောမကျဘူးလို့ ပြောထားတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ပေါ့နော်"

အခုလို ဒေါ်နယ်ထရမ့် ပြန်ပြီး အရွေးခံရတဲ့အတွက် အမေရိကန်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ဘာတွေ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်လာမလဲဆိုတဲ့အပေါ် တစ်ကမ္ဘာလုံးက စိတ်ဝင်စားနေကြပါတယ်။

ဆက်နွှယ်သောသတင်းများ

အမေရိကန်သမ္မတအဖြစ် ထရမ့် အနိုင်ရမှုအပေါ် အာရှခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ရှုမြင်သုံးသပ်ချက်များ

အမေရိကန် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအပေါ် မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့အမြင်

အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲ ထရမ့်အနိုင်ရရှိ

ပြည်ပရောက် မြန်မာဆရာဝန် Dr. SD ကတော့..

“အရင်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်လက်ထက်ကလိုမျိုး မြန်မာ့ရဲ့အရေးပေါ့၊ အထူးသဖြင့် ဒီ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်းမှာဖြစ်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အရေး ပြည်တွင်းပဋိပက္ခတွေကြောင့်မို့လို့ စစ်ဘေးရှောင်နေရတဲ့ မြန်မာတွေပေါ့နော်၊ အဲအတွက်ကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေကို ယခင်ကလိုမျိုး ကျွန်မတို့ ဆက်လက်ရရှိချင်သေးတယ်၊ မြန်မာအပေါ်မှာ အာရုံစိုက်မှုလေးတွေကိုလည်း အရင်ကလို ရချင်သေးတယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒါအပြင် ကျွန်မတို့ အမေရိကန်ပြည်တွင်းမှာရောက်နေမယ့် ကျွန်မတို့ TPS ( Temporary Protected Status) အောက်ကနေပဲ ဖြစ်စေ၊ Resettlement Program အောက်ကနေပဲ ဖြစ်စေပေါ့နော် ရှိနေမယ့် မြန်မာတွေအတွက်ကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖို့ စောင့်ရှောက်ပေးနိုင်ဖို့ကိုလည်း မျှော်လင့်မိသေးတယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒီအပိုင်းတွေမှာတော့ အရင်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်လိုမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ Negative impact (အနှုတ်သဘော သက်ရောက်မှု) လိုမျိုး ရှိလာမှာကိုတော့ ပြည်ပရောက်မြန်မာတစ်ဦးအနေနဲ့ စိတ်ပူတာမျိုးတွေရှိပါတယ်"

သြစတြေးလျနိုင်ငံ ဆစ်ဒနီမြို့က ကိုကောင်းမြတ်ရွှေကလည်း ....

“သမ္မတ ‌ဒေါ်နယ်ထရမ့် တက်လာခဲ့လို့ရှိရင် ကျွန်တော်တို့ မြန်မာဒီမိုကရေစီအရေး ဘယ်လိုများဖြစ်သွားမလဲပေါ့၊ ဘာအပြောင်းအလဲ ဖြစ်လာနိုင်လဲ၊ အကောင်းဖြစ်မလား၊ အဆိုးဖြစ်မလားဆိုတဲ့ဟာမျိုး တော်တော်များများက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်၊ သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးပေါ်လစီက အမေရိကန် Focus အရမ်းဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျွန်တော်တို့အတွက် အကျိုးမရှိရင်တောင်မှ အကျိုးမယုတ်စေချင်ကြဘူးပေါ့နော်၊ ဒီအပေါ်မှာ ကျွန်တော်တို့ တော်တော်စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ အရင်ပြီးခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့ လေးနှစ်သက်တမ်းနဲ့ ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ အဲအချိန်တုန်းက ကျွန်တော်တို့ မြန်မာအပေါ်မှာ ဘာမှထူးထူးခြားခြား သူလုပ်ပေးခဲ့တာလည်း မရှိဘူး၊ စိတ်ဝင်စားမှုလည်း မရှိဘူးပေါ့၊ အခုတစ်ခေါက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့က တော်လှန်ရေးကာလ ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ တစ်ခုခု ကျွန်တော်တို့ မလိုလားတဲ့ဘက်ကို သူ့စိတ်ဝင်စားမှုရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့အတွက် မကောင်းဘူးပေါ့"

UAE နိုင်ငံက မပိုးကလည်း..

“မပိုးတို့ဆိုလို့ရှိရင်လည်း Immigrant visa တွေကို စောင့်နေရတယ်ပေါ့နော်၊ ဒီ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ အလှည့်မှာတော့ ပိုပြီးတော့မှ ကောင်းမွန်တဲ့ Immigrant visa တွေကို မြန်မြန်လုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့တော့ မျှော်လင့်မိပါတယ်၊ အဲတာကလည်း အခုထပ်ပြီးတော့ တက်လာမယ့်သမ္မတပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်နေတာဆိုတော့ သူတို့ကနေပြီးတော့မှ ဒီ Processing time ကို လျှော့ချပေးနိုင်မယ် Immigrant visa တွေကို အများကြီး အခွင့်အရေးတွေ ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ပိုကောင်းပါတယ်"

ထရမ့်ဟာ "အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားသာ ပထမ" ဆိုပြီး ကြွေးကြော်ထားသူ၊ သူ့နိုင်ငံထဲ ရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေကို မကြိုက်ဘူးလို့ ပြောထားသူပါ။

အာရှလူ့အခွင့်အရေးနဲ့ အလုပ်သမားရေးရာ အကြံပေးအဖွဲ့ (AHRLA)ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး(AHRLA)ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး Philip Robertson ကတော့… ဒေါ်နယ်ထရမ့် သမ္မတဖြစ်လာပြီးရင် ထိုင်းနယ်စပ်က မြန်မာဒုက္ခသည်တွေ ပြန်လည်နေရာချထားရေး အစီအစဉ်ကို အမေရိကန်က ဖျက်သိမ်းမယ့်အလားအလာ ရှိနေတယ်လို့ ထိုင်းသတင်းဌာနတစ်ခုနဲ့ မေးမြန်းခန်းမှာ ဖြေကြားထားပါတယ်။