ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី​ទាម​ទារ​ឲ្យ​អតីត​មេ​ដឹកនាំ​ខ្មែរ​ក្រហម​សារភាព

អតីត​មេ​ដឹកនាំ​ជាន់​ខ្ពស់​ខ្មែរ​ក្រហម ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ក្លាយ​ជា​ជន​ជាប់​ចោទ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​នៅ​សាលា​ក្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម ត្រូវ​ជន​រង​គ្រោះ​ដែល​តាំង​ខ្លួន​ជា​ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី ទទូច​ឱ្យ​ហ៊ាន​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ទង្វើ​ឧក្រិដ្ឋ កើត​ឡើង​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ពួក​គេ​ដឹកនាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា ចន្លោះ​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៥ ដល់​១៩៧៩។
ដោយ ឡេង ម៉ាលី
2013.02.07
មេ​ខ្មែរក្រហម (ឆ្វេង) លោក នួន ជា អតីត​ប្រធាន​សភា, លោក ខៀវ សំផន ប្រធាន​រដ្ឋ, លោក អៀង សារី រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៩។
PHOTO/ECCC

ជន​រង​គ្រោះ​ទទូច​ឱ្យ​អតីត​មេ​ដឹកនាំ​ជាន់​ខ្ពស់​ខ្មែរ​ក្រហម ជា​ជន​ជាប់​ចោទ​ទាំង ៣​នាក់ ក្លាហាន​ហ៊ាន​ធ្វើ​ស្វ័យ​ទិតៀន និង​សារភាព​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ការ​ដឹកនាំ​របស់​ខ្លួន ដែល​នាំ​ឱ្យ​ប្រទេស និង​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា អន្តរាយ។

ការ​ទទូច​បែប​នេះ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី ឈ្មោះ ពិន យ៉ាថៃ ពេល​ថ្លែង​អំពី​ទុក្ខ​សោក មុន​បញ្ចប់​សក្ខីកម្ម​របស់​គាត់​ក្នុង​សវនាការ​សាលា​ក្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី៧ កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៣។

លោក ពិន យ៉ាថៃ៖ «អស់​លោក​ជន​ជាប់​ចោទ​ទាំង​បី គួរ​តែ​សារភាព​កំហុស និង​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ទាំង​ឡាយ​នោះ​ដោយ​សុទ្ធចិត្ត និង​ដោយ​ស្មោះស្ម័គ្រ​ឱ្យ​សម​ជា​អ្នក​បដិវត្តន៍​គំរូ ដែល​ហ៊ាន​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ទាំង​ស្រុង​ចំពោះ​អំពើ​មិន​គប្បី​ដែល​ខ្លួន​បាន​ប្រព្រឹត្ត»

ជន​រង​គ្រោះ​ដែល​ជា​ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី ឈ្មោះ ពិន យ៉ាថៃ អំពាវនាវ​ទៅ​កាន់​ជន​ជាប់​ថា ប្រសិន​បើ​ពួក​គាត់​ធ្វើ​ស្វ័យ​ទិតៀន និង​សារភាព​មែន​នោះ ដំណើរ​ការ​ជំនុំ​ជម្រះ​ក្ដី​រក​ការ​ពិត និង​យុត្តិធម៌​ដល់​ជន​រងគ្រោះ​ខ្មែរ នឹង​ឆាប់​ចប់​ជា​ស្ថាពរ។ លោក ពិន យ៉ាថៃ អះអាង​ថា លោក​គឺ​ជា​មនុស្ស​តែ​ម្នាក់​គត់​ដែល​នៅ​រស់​ក្នុង​ចំណោម​សមាជិក​គ្រួសារ​សាច់​ញាតិ ១៨​នាក់​ផ្សេង​ទៀត ដែល​បាន​ស្លាប់​ដាច់​ពូជ​ក្នុង​របប​ខ្មែរ​ក្រហម។ នៅ​ក្នុង​ចំណោម​គ្រួសារ​សាច់​ញាតិ​របស់​លោក​ខ្លះ ត្រូវ​ស្លាប់​ដាច់​ពូជ។

លោក ពិន យ៉ាថៃ ថ្លែង​ថា អង្គការ​បដិវត្តន៍​របស់​ខ្មែរ​ក្រហម បាន​បំផ្លាញ​ប្រទេស និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ឱ្យ​ទទួល​រង​វិនាសកម្ម​ហួស​ពី​ការ​ស្មាន។

បន្ទាប់​ពី​ការ​ឆ្លង​កាត់​ភាព​រង​គ្រោះ​ក្នុង​របប​ខ្មែរ​ក្រហម លោក ពិន យ៉ាថៃ បាន​និពន្ធ​សៀវភៅ​មួយ​មាន​ចំណង​ជើង​ថា "ជីវិត​កូន​ថ្លៃ កូន​ត្រូវ​តែ​រស់"។ លោក ពិន យ៉ាថៃ បាន​រៀបរាប់​អំពី​ហេតុការណ៍​នយោបាយ​នានា​ដែល​កើត​មាន​ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា និង​របប​ខ្មែរ​ក្រហម នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៥។

សវនាការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៧ កុម្ភៈ យើង​ឃើញ​មាន​តែ​ជន​ជាប់​ចោទ ខៀវ សំផន ទេ ដែល​ចូល​រួម​នៅ​ក្នុង​សវនាការ​ផ្ទាល់។ រី​ឯ​ជន​ជាប់​ចោទ អៀង សារី ចូល​រួម​តាម​ដាន​សវនាការ​ដោយ​ប្រយោល​តាម​ទូរទស្សន៍​ពី​ចម្ងាយ ហើយ​ជន​ជាប់​ចោទ នួន ជា មិន​បាន​ចូល​រួម​ទេ ដោយ​សារ​តែ​គាត់​មាន​ជំងឺ​កំពុង​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​មិត្តភាព​ខ្មែរ-សូវៀត។

ប្រធាន​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​សាលា​ដំបូង លោក​ចៅក្រម និល ណុន ប្រកាស​ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ ទី៨ និង​នៅ​សប្ដាហ៍​ក្រោយ​នេះ នឹង​មិន​មាន​សវនាការ​ទេ ហើយ​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​លើក​យក​សវនាការ​ទៅ​ធ្វើ​បន្ត​នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី១៨ ខែ​កុម្ភៈ ដដែល។ លោក​ចៅក្រម និល ណុន បញ្ជាក់​មូលហេតុ​ថា ការ​ផ្អាក​សវនាការ​នេះ គឺ​ទាក់ទង​នឹង​ជន​ជាប់​ចោទ នួន ជា ដែល​កំពុង​សម្រាក​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ។

លោក​ចៅក្រម និល ណុន៖ «បច្ចុប្បន្ន គាត់​កំពុង​សម្រាក​ទទួល​ការ​ព្យាបាល​នៅ​ឯ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នៅ​ឡើយ ហើយ​លោក នួន ជា ក៏​មិន​បាន​លះ​បង់​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​ចូល​រួម​សវនាការ​ពិភាក្សា​ដេញដោល​ក្នុង​ការ​ស្ដាប់​សក្ខីកម្ម​សាក្សី ឬ​ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី ឬ​អ្នក​ជំនាញ ដែល​នឹង​ត្រូវ​មក​ផ្ដល់​សក្ខីកម្ម​នា​ពេល​ខាង​មុខ​ដែរ។ ដូច​ជា​សវនាការ​លើ​ប្រធាន​បទ​ផ្សេងៗ​ដទៃ​ទៀត ក៏​ដូច្នោះ​ដែរ»

លោក​ចៅក្រម និល ណុន ថ្លែង​បន្ត​ថា អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​នឹង​ប្រកាស​ឱ្យ​ដឹង​អំពី​ស្ថានភាព​សុខភាព​របស់​ជន​ជាប់​ចោទ នួន ជា នៅ​ពេល​ណា​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​ជាក់លាក់។ លោក​ចៅក្រម​ប្រមើល​មើល​ថា ស្ថានភាព​របស់​ជន​ជាប់​ចោទ នួន ជា ទំនង​ជា​មិន​មាន​ប៉ះពាល់​ទេ៖ «លោក នួន ជា គាត់​ទំនង​ជា​មិន​មាន​ស្ថានភាព​របស់​គាត់​ដែល​មិន​អាច​ឱ្យ​ចូល​រួម​សវនាការ​បាន​ដែរ នៅ​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ ទី១៨ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៣»

កាល​ពី​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មុន​នេះ មេធាវី​ការពារ​ក្ដី​ជន​ជាប់​ចោទ នួន ជា ឱ្យ​ដឹង​ថា សុខភាព​កូន​ក្ដី​របស់​លោក​មាន​ស្ថានភាព​រឹត​តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ។

លោក​ចៅក្រម និល ណុន ប្រកាស​ដល់​ភាគី​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​លេខ​០០២ ថា សវនាការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៨ កុម្ភៈ អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​នឹង​ស្ដាប់​សក្ខីកម្ម​របស់​អ្នក​ជំនាញ​អន្តរជាតិ​មួយ​រូប ឈ្មោះ អេលីហ្សាប៊ែត បែកឃើរ (Elizabeth Becker)។ អ្នកស្រី អេលីហ្សាប៊ែត បែកឃើរ ជា​អ្នក​កាសែត​អាមេរិកាំង ដែល​ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ចូល​មក​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៧៨៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។