ការ​បង្ហាញ​សៀវភៅ​ស្តី​ពី​តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ​

«ទស្សន​ទាន​ស្ដី​ពី តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ» ឬ​ចំណង​ជើង​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​ថា «The Cardamom Conundrum Book» ឬ ហៅថា «ប្រស្នា​ភ្នំ​ក្រវាញ» គឺ​ជា​ចំណង​ជើង​នៃ​សៀវភៅ​ថ្មី​មួយ និពន្ធ​ដោយ​ជនជាតិ​បរទេស​ម្នាក់​គឺ លោក បណ្ឌិត ធិម ឃីលិន (Tim J.Killeen)។

0:00 / 0:00

សៀវភៅ​ថ្មី​នេះ បាន​ប្រកាស​បង្ហាញ​នៅ​សណ្ឋាគារ អិនធើខុន (Intercontinental) ទីក្រុង​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៣ ឧសភា ក្នុង​បំណង​ផ្សព្វផ្សាយ​អំពី​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ដ៏​សម្បូរ​បែប និង​ការ​ប្រឈម​នៃ​ការ​បាត់បង់ និង​ផុត​ពូជ​នៃ​សម្បត្តិ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ដ៏​កម្រ ក្នុង​តំបន់​ជួរភ្នំ​ដ៏​ធំ​មួយ​នេះ។

សៀវភៅ​ថ្មី​នេះ​មាន ២៤២ទំព័រ បោះពុម្ព​ជា​ភាសាខ្មែរ និង​ភាសា​អង់គ្លេស មាន​ផ្ទុក​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ​អំពី​ធនធាន​ធម្មជាតិ សត្វព្រៃ និង​វិធី​ការពារ​ថែរក្សា និង​របៀប​កែ​ឆ្នៃ​ធនធាន​ធម្មជាតិ ហើយ​អភិវឌ្ឍន៍​ធនធាន​ទាំង​នោះ​ឲ្យ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​គុណ​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា ដោយ​សមធម៌​ផង។

ថ្លែង​តាម​រយៈ​អ្នក​បក​ប្រែ ក្នុង​ពិធី​ប្រកាស​បង្ហាញ​សៀវភៅ​ថ្មី​នេះ ដែល​មាន​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល និង​មន្ត្រី​មិន​មែន​អង្គការ​រដ្ឋាភិបាល​ចូល​រួម លោក ធិម ឃីលិន បាន​ជំរុញ​មន្ត្រី និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នាំ​គ្នា​អាន​សៀវភៅ​របស់​គាត់ ដោយ​អះអាង​ថា សៀវភៅ​នេះ​ផ្ទុក​ទៅ​ដោយ​ព័ត៌មាន មាន​សារៈ​ប្រយោជន៍​ច្រើន​ទាក់​ទង​ភ្នំ​ក្រវាញ។

លោក ធិម ឃីលិន៖ «ផ្នែក​ដែល​ខ្ញុំ​ពេញ​ចិត្ត​ជាង​គេ​ក្នុង​ជំពូក​នានា​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​នេះ គឺ​ថា​យើង​ដាក់​បញ្ចូល​ជា​ម៉ូដែល​មួយ ដែល​ពិនិត្យ​មើល​មិន​គ្រាន់​តែ​ជា​គុណ​តម្លៃ តែ​បម្លែង​ទៅ​ជា​សាច់​ប្រាក់។ អំពី​វិភាគ​ទាន​នៃ​ការ​អភិរក្ស​ព្រៃឈើ និង​មូល​ហេតុ​នៃ​ការ​កសាង​ផែនការ​ប្រើ​ប្រាស់​ដី និង​មាន​ឥទ្ធិពល​បែប​ណា ទៅលើ​សេដ្ឋកិច្ច ឧទាហរណ៍ ថាមពល​វារីអគ្គិសនី»

លោក ធិម ឃីលិន បាន​ថ្លែង​ថា ការ​បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ នៅ​តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ និង​នៅ​តំបន់​ដទៃ​ទៀត​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា កំពុង​ប្រឈម​គ្រោះ​ថ្នាក់​ជា​ទី​បំផុត ហើយ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ការ​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​ធម្មជាតិ​មួយ ដ៏​មាន​ប្រសិទ្ធិ​ភាព បើ​មិន​ដូច្នេះ​ទេ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នឹង​បាត់​បង់​វត្ថុ​ដ៏​មាន​តម្លៃ​នេះ ដោយ​មិន​អាច​ស្ដារ​ឡើង​វិញ​បាន។

លោក ធិម ឃីលិន៖ «ប្រព័ន្ធ​ការពារ​តំបន់​ធម្មជាតិ​មិន​ដំណើរ​ការ​ប៉ុន្មាន​ទេ សូម្បី​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ​ភាគ​កណ្ដាល ក៏​អត់​មាន​ដំណើរ​ការ​ដែរ ក៏​ដូច​ជា​តំបន់​ដទៃ​ទៀត។ ព្រោះ ថា​គេ​គ្មាន​គោរព​ច្បាប់ បទបញ្ញត្តិ​នានា​ទេ។ គេ​ចាប់​សត្វព្រៃ គេ​កាប់​ឈើ គេ​នេសាទ គេ​កាប់​ព្រៃ​ហើយ គេ​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​កសិកម្ម»

តំបន់​ភ្នំ​ក្រវាញ​ស្ថិត​នៅ​ប៉ែក​និរតី​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា។ តំបន់​នេះ​គ្រប​ដណ្ដប់​មួយ​ភាគ​បី នៃ​ផ្ទៃ​ប្រទេស និង​លាត​សន្ធឹង​កាត់​ខេត្ត​៩ គឺ​ខេត្ត​កោះកុង ពោធិ៍សាត់ ប៉ៃលិន ព្រះសីហនុ កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង កំពត និង​កែប។ ជួរ​ភ្នំ​ដ៏​ធំ និង​វែង​នេះ បាន​បង្កើត​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​ធម្មជាតិ​ទាំងអស់ ដូច​ជា​សត្វព្រៃ ព្រៃឈើ​ ធនធាន​ធម្មជាតិ​ក្រោម​ដី និង​បរិស្ថាន ដូច​ជា​អាច​ផលិត​បាន​កាបូន (Green House Gas) រក្សា​កម្ដៅ​ផែនដី​ជាដើម។ ភ្នំ​ក្រវាញ​ជា​តំបន់​នៃ​ជម្រក​ធម្មជាតិ​ដ៏​សម្បូរ​បែប អំណោយ​ផល​ធនធាន​ទឹក​សាប​ដ៏​មាន​តម្លៃ​បំផុត​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា ព្រម​ទាំង​ជា​តំបន់​ទេសភាព​មួយ​ដ៏​ស្រស់​ត្រកាល។ ក្រៅ​ពី​នេះ ឯកសារ​ក្រសួង​កសិកម្ម​បង្ហាញ​ថា ភ្នំ​ក្រវាញ​មាន​ទី​ជម្រាល​ពីរ​សំខាន់ គឺ​ពី​ជើង​ទៅ​កើត​មាន​ស្ទឹង និង​ទន្លេ​ហូរ​ចាក់​ទៅ​បឹង​ទន្លេសាប និង​ទន្លេ​មេគង្គ ចំណែក​ទិស​ខាង​ត្បូង​វិញ មាន​ព្រែក និង​ស្ទឹង​ជាច្រើន​ហូរ​ចាក់​ទៅ​សមុទ្រ។

សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់ លោក ឆេង គិមស៊ុន ប្រធាន​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ នៃ​ក្រសួង​កសិកម្ម​កម្ពុជា ដែល​ចែក​ជូន​នៅ​ក្នុង​ពិធី​ប្រកាស​សៀវភៅ​នេះ ឲ្យ​ដឹង​ថា ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ​ទទួល​របប​ទឹក​ភ្លៀង​រហូត​ដល់ ៤ពាន់​មិល្លីម៉ែត្រ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​ចាត់​ទុក​ថា តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ ជា​ធុង​អាគុយ​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​ធំ​មួយ សម្រាប់​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​កម្ពុជា ព្រោះ​មាន​សក្ដានុពល​ខ្ពស់​សម្រាប់​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​វារីអគ្គិសនី និង​ដំណាំ កសិឧស្សាហកម្ម។

ដោយ​ឡែក​វិស័យ​វារីអគ្គិសនី គឺ​រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​រៀបចំ​គម្រោង​សាងសង់​វារីអគ្គិសនី មួយ​ចំនួន ដូចជា​គម្រោង​វារីអគ្គិសនី​ស្ទឹង​តាតៃ ស្ទឹង​ឫស្សីជ្រំ ស្ទឹង​កំចាយ និង​ស្ទឹង​អាតៃ ជាដើម។ ចំពោះ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​វារីអគ្គិសនី នៅ​តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ​នេះ លោក ធិម ឃីលិន បាន​បញ្ជាក់​តាម​រយៈ​អ្នក​បក​ប្រែ​ថា ដោយ​សារ​ការ​កាប់​បំផ្លាញ ព្រៃ​ឈើ​នៅ​តំបន់​ជួរភ្នំ​ក្រវាញ​នេះ នៅ​តែ​កើត​មាន គ្មាន​ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ដូច្នេះ លោក​បាន​សម្ដែង​ក្ដី​បារម្ភ ខ្លាច​ក្រែង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​វារីអគ្គិសនី​នៅ​តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ ជួប​វិបត្តិ​ខាត​បង់ ក្រោយ​ពី​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រុមហ៊ុន បាន​ដំណើរ​ការ​បាន​មួយ​ពេល​ខ្លី គឺ​ក្រោយ​ពី ២០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ​កន្លង​ទៅ។

លោក ធិម ឃីលិន៖ «សមត្ថភាព​នៅ​ក្នុង​ការ​ផលិត​អគ្គិសនី​នឹង​ថយ​ចុះ បើ​សិន​ជា​គ្រប់គ្រង​ដី​មិន​បាន​ល្អ​ទេ មាន​ន័យ​ថា កម្ទេច​កំណក​វា​នឹង​ហូរ​ចាក់​បំពេញ អាងទឹក​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​ជាង»

ចំពោះ​បញ្ហា​នេះ ភាគី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក៏​បាន​យល់​ឃើញ​ដូច​គ្នា​ដែរ។ សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់ លោក ឆេង គិមស៊ុន បាន​បង្ហាញ​ថា ដើម្បី​ជៀសវាង​បញ្ហា​នេះ​បាន រដ្ឋាភិបាល​បាន​រៀប​ចំ​អភិរក្ស​ព្រៃ​ឈើ និង​គ្រប់​គ្រង​ទី​ជម្រាល​នៅ​តំបន់​ភ្នំ​ក្រវាញ សម្រាប់​ឲ្យ​អាយុកាល​នៃ​អាង​វារីអគ្គិសនី​មាន​រយៈពេល​វែង។

នៅ​មាន​បញ្ហា​​ជាច្រើន​ទៀត ដែល​ចោទ​សួរ និង​ការ​បកស្រាយ​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​នេះ ដូច​ជា​បញ្ហា​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ធម្ម​ជាតិ ជលផល ព្រៃ​សហគមន៍ បរិស្ថាន រួម​ទាំង​ការ​ទាញ​យក​កាបូន ពី​តំបន់​ជួរ​ភ្នំ​ដង​រែក ដែល​អាច​មាន​ចំនួន​ប្រហែល ២៣០លាន​តោន នៅ​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ជាដើម។ ចំពោះ​បញ្ហា​ការ​ចាត់​ចែង ដើម្បី​ទាញ​យក​កាបូន​នេះ លោក ធិម ឃីលិន បាន​ពន្យល់​ថា ទៅ​អនាគត កម្ពុជា​អាច​បង្កើត​គម្រោង វិនិយោគ ៤​សំខាន់ សម្រាប់​ផ្ដល់​ការងារ​ដល់​អ្នក​រស់​នៅ​ជនបទ មាន​ការងារ​ធ្វើ​គឺ ១-អភិរក្ស និង​ចំណាត់ការ ព្រៃឈើ ២-បង្កើន​ធ្វើ​កសិកម្ម​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​មុខ ច្រើន​ផ្នែក ៣-បង្កើន​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​វារីវប្បកម្ម ឬ​ហៅ​ថា ការ​ចិញ្ចឹម​ត្រី និង​មច្ឆា​ផ្សេងៗ​ជា​ម្ហូប​អាហារ ៤-បង្កើន​តំបន់​ទេសចរណ៍​បៃតង ហើយ​កាត់​បន្ថយ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​នានា ដែល​នាំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​បរិស្ថាន និង​បាត់បង់​ព្រៃឈើ និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ។

យ៉ាង​ណា​ក្ដី ស្រប​ពេល​ដែល​មាន​ការ​សរសើរ​ស្នាដៃ​និពន្ធ​សៀវភៅ​នេះ​ឡើង មន្ត្រី​ខ្មែរ​ជាច្រើន ដែល​ចូល​រួម​ពិធី​ដាក់​បង្ហាញ​សៀវភៅ​នោះ បាន​រិះគន់​ថា ការ​បក​ប្រែ​ន័យ និង​ខ្លឹមសារ​ពី​ភាសា​អង់គ្លេស មក​ជា​ភាសា​ខ្មែរ ខុស​ច្រើន រួម​ទាំង​ខុស​អក្ខរាវិរុទ្ធ​ដែល​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​កែ​ឡើងវិញ ហើយ​បោះ​ពុម្ព​ជា​ថ្មី បើ​មិន​ដូច្នេះ​ទេ អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ភាសា​ខ្មែរ​ច្រឡំ​ខុស​ដោយ​មិន​ដឹងខ្លួន៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។