មន្ត្រី​បរិស្ថាន​រង​ការ​ចោទ​ថា បើក​ដៃ​ឲ្យ​ជនល្មើស​កាប់​ឈើ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃឡង់​យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ

ដោយ ប្រាជ្ញ ចេវ
2025.02.02
មន្ត្រី​បរិស្ថាន​រង​ការ​ចោទ​ថា បើក​ដៃ​ឲ្យ​ជនល្មើស​កាប់​ឈើ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃឡង់​យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ខេត្ដកំពង់ធំ សហការជាមួយសហគមន៍ព្រៃឈើអូរដាស់ស្គរ បានចុះឃ្លាំមើល និងតាមដានបទល្មើសព្រៃឈើ ស្ថិតក្នុង ភូមិសំអោង ឃុំមានរិទ្ធិ ស្រុកសណ្តាន់ ខេត្តកំពង់ធំ កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។
Photo Courtesy of Prey Lang - It's Our Forest Too

សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឈើ​ដែល​តែងតែ​ចុះ​ស៊ើបអង្កេត​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើនៅ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង បន្ត​ចោទ​មន្ត្រី​បរិស្ថាន​នៅ​តំបន់​នោះ​ថា ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពុករលួយ បើក​ដៃ​ឲ្យ​ក្រុម​ជនល្មើស​ចូល​កាប់​ឈើ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​ដោយ​សេរី។ ការ​អះអាង​នេះ ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​សមត្ថកិច្ច​ចម្រុះ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង ចុះ​ទៅ​រក​ឃើញ​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ នៅ​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃឡង់ ដែល​សកម្មជន​តែងតែ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​ពី​បទល្មើស​ព្រៃឈើ

សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឈើ​នៅ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង បន្ត​ចោទ​មន្ត្រី​បរិស្ថាន​នៅ​តំបន់​នោះ​ថា ជា​អ្នក​នៅ​ពី​ក្រោយ​ខ្នង បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​ក្រុម​ជនល្មើស​ចូល​កាប់​ឈើ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃឡង់ ស្ថិត​នៅ​ភូមិ​ក្របី​មួយ ឃុំ​អន្លង់ភេ ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង ហើយ​ចាត់​ទុក​ករណី​ដែល​មាន​សមត្ថកិច្ច​ចុះ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​តំបន់​នោះ គឺ​ជា​ល្ខោន​បោកបញ្ឆោត​ភ្នែក​មហាជន និង​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​របស់​ខ្លួន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឈើ លោក អ៊ុក ម៉ៅ អះអាង​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣១ ខែ​មករា​ថា មន្ត្រី​បរិស្ថាន​ឈរ​ជើង​នៅ​តំបន់​នោះ ដែល​លោក​មិន​ទាន់​បង្ហាញ​ឈ្មោះ ជា​អ្នក​គប់គិត​គ្នា​ជាមួយ​ជនល្មើស បណ្ដោយ​ឲ្យ​មាន​ការ​កាប់​ឈើ​យ៉ាង​រង្គាល​នៅ​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​ព្រៃ​ឡង់។ ​លោក​ថា មន្ត្រី​ទាំង​នោះ​បាន​យក​លុយ​ពី​ជន​ល្មើស​២​លាន​រៀល​ជា​រៀង​រាល់​ខែ ដើម្បី​ជា​ថ្នូរ​មើល​ផ្លូវ និង​ជួយ​ការពារ​សុវត្ថិភាព​នៅ​ពេល​មាន​មន្ត្រី​ថ្នាក់​ខេត្ត និង​ជាតិ​ចុះ​បង្ក្រាប​ម្ដងៗ។

លោក អ៊ុក ម៉ៅ៖ «ដូច​ខ្ញុំ​ថា​អ៊ីចឹង​គេ​ទៅ​នឹង​គេ​លេង​ល្ខោន​គេ​ទៅ​មើល​ឲ្យ​តែ​អស់​ចិត្ត​ទេ តាម​ពិត​គេ​បង់​លុយ​ប្រចាំ​ខែ​រួច​អស់​ហើយ បើ​មិន​ជឿ​ឲ្យ​មន្ត្រី​បរិស្ថាន​ទាំង​អស់​មក​ជួប​ខ្ញុំ​នរណា​យក​លុយ​ប្រចាំ​ខែ​ប៉ុន្មាន​ៗ​ខ្ញុំ​ដឹង​ទាំង​អស់ អាត្រាក់​បង់​ប៉ុន្មាន​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ តៃកុង​អារ​ឈើ​មួយ​ខែ​បង់​ប៉ុន្មាន​លាន បើ​មន្ត្រី​បរិស្ថាន​គ្រាន់​បើ​មក​ជួប​ខ្ញុំ​មក ខ្ញុំ​នៅ​ឃុំ​អន្លង់ភេ»

សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឈើ លោក អ៊ុក ម៉ៅ អះអាង​ទៀត​ថា កន្លង​ទៅ​ពលរដ្ឋ​បាន​រាយការណ៍​ទៅ​មន្ត្រី​ជំនាញ​ជា​ប្រចាំ​នៅ​ពេល​ដែល​មាន​បទល្មើស​កើត​ឡើង​ក្នុង​តំបន់​ការពារ ប៉ុន្តែ​មន្ត្រី​ទាំង​នោះ​មិន​បាន​បង្ក្រាប​បទល្មើស​នោះ​ឡើយ ក្រៅ​ពី​យក​លុយ​ពី​ជនល្មើស​ហើយ​នាំ​គ្នា​ត្រឡប់​ទៅ​វិញ។ លោក​ថា ប្រសិនបើ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​ចុះ​ត្រួតពិនិត្យ​មន្ត្រី​ថ្នាក់​ក្រោម និង​ដក​មន្ត្រី​រូប​ណា​ដែល​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​អំពើពុករលួយ​ចេញ​នោះ​ទេ ព្រៃឈើ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​នឹង​មិន​គង់វង្ស​ឡើយ។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​ប្រធាន​មន្ទីរ​បរិស្ថាន ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង លោក ស្រេង ជាហេង និង​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ដើម្បី​បំភ្លឺ​ជុំ​វិញ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នេះ​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣១ ខែ​មករា។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​មករា សារព័ត៌មាន​ក្នុង​ស្រុក Fresh Newsបាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ថា សមត្ថកិច្ច​ចម្រុះ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង បាន​ចុះ​ទៅ​រក​ឃើញ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ ជា​ច្រើន​ករណី​នៅ​ត្រង់​ចំណុច ភូមិ​ក្របី​មួយ ឃុំ​អន្លង់ភេ ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង ពិត​ប្រាកដ​មែន ប៉ុន្តែ​សមត្ថកិច្ច​មិន​បាន​បញ្ជាក់​ថា បាន​ឃាត់​ខ្លួន​ជនល្មើស​ណា​ម្នាក់​ឡើយ។

រីឯ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សាលា​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គង់ ឲ្យ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ដឹង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣១ ខែ​មករា ថា ករណី​កាប់​ឈើ​នៅ​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​កំពុង​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ស្វែង​រក​ជនល្មើស និង​កសាង​សំណុំ​រឿង​បញ្ជូន​ទៅ​តុលាការ ដើម្បី​ចាត់​វិធានការ​តាម​ច្បាប់ ហើយ​ប្រសិនបើ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​រក​ឃើញ​មន្ត្រី​រូប​ណា​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​នឹង​មិន​លើកលែង​ឲ្យ​បុគ្គល​រូប​នោះ​ឡើយ។

លោក ម៉ែន គង់៖ «សូម​អំពាវនាវ​ដល់​បងប្អូន​សាធារណៈ​ជន និង​អ្នក​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់​ចូលរួម​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ ការពារ​ព្រៃឈើ ដោយ​និរន្តរភាព ហើយ​បញ្ឈប់​រាល់​ការ​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​សាស្ត្រ​ទឹក​ដី​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង ជា​រួម​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ពុំ​ទាន់​រក​ឃើញ​មាន​មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​ករណី​នេះ​ទេ ប៉ុន្តែ​នីតិវិធី​ស្រាវជ្រាវ​មាន​នីតិវិធី​ច្រើន​ទៀត ដែល​គណៈ​បញ្ជាការ​ឯកភាព​ខេត្ត​ដាក់​ចេញ​វិធានការ​ទាំង​អស់​នេះ ក្នុង​ការ​រក​ឃើញ​មាន​មន្ត្រី​រូប​ណា​មាន​ការ​ពាក់ព័ន្ធ គឺ​មន្ត្រី​ទាំង​អស់​នោះ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់​ជា​ធរមាន»

ទាក់ទិន​នឹង​បញ្ហា​នេះ មន្ត្រី​សម្របសម្រួល​គម្រោង​នៃ​សមាគម​បណ្ដាញ​យុវជន​កម្ពុជា (CYN) លោក អូត ឡាទីន យល់​ឃើញ​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​បើក​ចំហ​ឲ្យ​បណ្ដាញ​សហគមន៍ យុវជន និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល បាន​ចូលរួម​ការពារ​ព្រៃឈើ​ឡើង​វិញ ទើប​ការ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​មាន​ប្រសិទ្ធភាព បើ​ពុំ​ដូច្នេះ​ទេ បើ​ទោះ​បី​រដ្ឋាភិបាល​ខំ​បង្កើត​គោលនយោបាយ ឬ​យន្តការ​ច្រើន​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ​ការ​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​មិន​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នោះ​ឡើយ។

លោក អូត ឡាទីន៖ «ចំណុច​ដែល​មិន​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នឹង​គឺ​បាត់បង់​ខែល​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ពី​សំណាក់​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន អង្គការ​ដៃគូ និង​សកម្មជន ប្រសិនបើ​បើក​បរិយាកាស បើក​សិទ្ធិ​សេរីភាព បើ​លំហ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​គ្រប់​និន្នាការ យុវជន បណ្ដាញ​សហគមន៍​ព្រៃ​ឡង់ សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច ឲ្យ​ពួក​គាត់​ចូលរួម​បេសកកម្ម​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​បាន ខ្ញុំ​គិត​ថា​វា​ជា​ខែល​ដ៏​ធំ​ណាស់​ក្នុង​ការ​ការពារ​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​ឲ្យ​វា​នៅ​សេសសល់»

ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​ព្រៃ​ឡង់​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ជិត ៥​សែន (៤៨៩.៦៦៣)ហិកតារ​ជាប់​ខេត្ត​ចំនួន​៤ រួមមាន ខេត្ត​ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និង​ខេត្ត​កំពង់ធំ ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល បង្កើត​ជា​តំបន់​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៦ គ្រប់គ្រង​ដោយ​ក្រសួង​បរិស្ថាន។ ប៉ុន្តែ​រយៈ​ពេល​១០​ឆ្នាំ​មក​នេះ ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​ព្រៃ​ឡង់​បន្ត​រង​ការ​កាប់​ឈើ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម និង​កាប់​ទន្ទ្រាន​ដី​ព្រៃ​យក​ធ្វើ​ជា​កម្មសិទ្ធិ​ពី​សំណាក់​ក្រុម​ឈ្មួញ និង​ក្រុមហ៊ុន​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ជុំ​វិញ​តំបន់​នោះ​យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។