ស្ថានភាពពលរដ្ឋដែលមិនទទួលយកសំណងពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ
ពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិក្បាលរមាស ស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ រូបថតថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧។
RFA/Ratha Visal
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ជាង ៣០គ្រួសារទៀតមិនទាន់យល់ព្រមចាកចេញទៅរស់នៅភូមិថ្មីតាមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង នៅឡើយ។ ពួកគាត់បន្តរស់នៅក្នុងភូមិចាស់ដោយគ្មានរដ្ឋបាលមូលដ្ឋានគ្រប់គ្រង មិនមានសេវាសុខាភិបាល និងសេវាអប់រំ ជាដើម។
ភូមិក្បាលរមាស ក្លាយជាតំបន់ស្ងាត់ជ្រងំ បន្ទាប់ពីប្រជាពលរដ្ឋជាង ១០០គ្រួសារបានសម្រេចបោះបង់ភូមិកំណើត ហើយទទួលយកសំណងផលប៉ះពាល់ស្ដីពីការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ នៅស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង គ្រាដែលប្រជាពលរដ្ឋជាង ៣០គ្រួសារទៀតបដិសេធមិនព្រមចាកចេញពីភូមិ។ នៅក្នុងភូមិ ផ្ទះជាច្រើនខ្នងត្រូវបានរុះរើបន្សល់ផ្ទះប្រមាណ ៣០ខ្នង ដែលប្រជាពលរដ្ឋបន្តរស់នៅ និងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតជាធម្មតា។
សាលារៀនមិនមានគ្រូ វត្តអារាមគ្មានព្រះសង្ឃ និងមណ្ឌលសុខភាពប្រចាំភូមិបានបិទ គ្មានគ្រូពេទ្យនៅបំពេញការងារទៀតឡើយ។ លើសពីនោះទៀត ប្រព័ន្ធសេវាកម្មទូរស័ព្ទដែលអ្នកភូមិប្រើប្រាស់សម្រាប់ទំនាក់ទំនងកិច្ចការទៅតំបន់ផ្សេង ក៏បានប្ដូរទៅទីតាំងភូមិថ្មីដែលប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនបានប្ដូរទៅរស់នៅតំបន់នោះវិញ។
អង្គុយក្រោមផ្ទះជាមួយក្រុមគ្រួសារមានគ្នាសរុប ៤នាក់ ស្ត្រីឈ្មោះ គិ បាង បង្ហាញជំហរបន្តរស់នៅក្នុងភូមិ បើទោះបីពួកគេជួបប្រទះបញ្ហាលំបាកយ៉ាងណាក្តី។ ស្ត្រីមានវ័យប្រមាណ ៤០ឆ្នាំរូបនេះអះអាងថា នឹងស្វែងរកលទ្ធភាពគ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីរស់នៅទីតាំងចាស់ បើទោះបីអ្នកភូមិនៅសល់តិចតួចយ៉ាងនេះក្តី៖ «លំបាកទី១ សុខភាពអត់មានពេទ្យទេ។ អ្នកនៅនេះឆ្នាំនេះគេផ្តាច់។ សាលារៀនគ្រូអត់ឲ្យបង្រៀន សិស្សមាន ៦៥នាក់ គេផ្តាច់សេវាអត់ឲ្យរៀន មានតែម៉ែឪហ្នឹងហើយជួយបង្រៀនតាមផ្ទះ»។
នៅចម្ងាយប្រមាណ ៦គីឡូម៉ែត្រពីភូមិចាស់ អ្នកភូមិដែលអភិរក្ស និងតវ៉ាមិនព្រមចាកចេញ បានត្រៀមទីទួលមួយកន្លែងដើម្បីជម្លៀសសត្វពាហនៈ ឬក្រុមគ្រួសារ ប្រសិនបើទឹកលិចភូមិដោយសារទំនប់បិទទឹក ហើយភូមិក្លាយជាអាងស្តុកទឹកមិនអាចរស់នៅបាន។
អ្នកភូមិមួយរូបទៀតដែលឋិតក្នុងការសម្រេចចិត្តបន្តរស់នៅភូមិចាស់ ឈ្មោះ ឡន ពេល បញ្ជាក់ដែរថា ទីទួលសុវត្ថិភាពនេះ គឺជាតំបន់បង្អែកចុងក្រោយរបស់អ្នកភូមិ ប្រសិនបើទឹកលិចភូមិមិនអាចរស់នៅបាន។ គាត់បន្តថា អ្នកភូមិនឹងប្រើប្រាស់ដីស្រែនៅក្បែរទីទួលមិនលិចទឹក ធ្វើស្រែប្រដេញទឹក ឬនេសាទត្រីចិញ្ចឹមក្រុមគ្រួសារ៖ «អត់ចង់ចេញទេ ព្រោះធ្លាប់នៅស្រុកភូមិកំណើត វត្តនៅតើ ព្រះសង្ឃនៅខេត្ត ក្មួយៗខ្ញុំបួសពីហ្នឹងទៅ ទៅនិមន្តនៅខេត្ត»។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ ជាគម្រោងខ្នាតធំទីមួយនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ជាង ៨០០លានដុល្លារ។ គម្រោងនេះបង្កផលប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋជាង ១ពាន់គ្រួសារនៅភូមិចំនួន៧ ក្នុងឃុំចំនួន៤។ មកទល់នឹងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ នេះ ទំនប់សាងសង់រួចរាល់ប្រមាណ ៩០ភាគរយហើយ។ តាមការគ្រោងទុក ទំនប់នឹងត្រូវបិទទឹកនៅខែមិថុនា ខាងមុខនេះ។
អតីតមន្ត្រីអភិរក្សបរិស្ថានអង្គការទន្លេបី លោក មៀច មាន បារម្ភចំពោះស្ថានភាពរស់នៅរបស់អ្នកភូមិដែលនៅសេសសល់ ខណៈសេវាសាធារណៈត្រូវបានដកចេញពីតំបន់នេះមុនពេលប្រជាពលរដ្ឋសម្រេចចិត្តជាក់លាក់។ លោកថា ជម្រើសល្អ គឺក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ត្រូវបន្តជួបពិភាក្សា និងពន្យល់អ្នកភូមិឲ្យបានយល់ដឹងច្បាស់ពីការការអភិវឌ្ឍ។ លោករំពឹងថា ការជួបពិភាក្សានឹងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែយល់ ហើយសម្រេចចិត្តចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្តទាក់ទិនគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះ៖ «យើងត្រូវទទួលស្គាល់ដឹង ហើយថាប្រជាពលរដ្ឋការយល់ដឹងនៅមានកម្រិត ទាំងអាជ្ញាធរ ទាំងប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវមានភាពទន់ភ្លន់ពិភាក្សាគ្នាតាមសន្តិវិធី ត្រូវបើកចិត្ត»។
របាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែង ឲ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ទាក់ទិនគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរជាង ៩០ភាគរយ បានយល់ព្រមទទួលសំណងចាកចេញទៅតាំងលំនៅឋានថ្មី។ ក្នុងនោះដែរ ប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅសេសសល់នៅឃុំស្រែគរ បានយល់ព្រមឲ្យអាជ្ញាធរចុះស្រង់ទិន្នន័យទ្រព្យសម្បត្តិដីធ្លី ដើម្បីសម្របសម្រួលទទួលសំណងផលប៉ះពាល់បន្តទៀត។
អ្នកនាំពាក្យ និងជានាយករដ្ឋបាលសាលាខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គុង បញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ថា គណៈកម្មការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់នៃអាជ្ញាធរខេត្ត នៅតែបន្តជួបពិភាក្សាជាមួយអ្នកភូមិដែលមិនទាន់យល់ព្រមចាកចេញ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋភូមិក្បាលរមាស ជាង ៣០ខ្នងផ្ទះ។ លោកថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឲ្យសាងសង់លំនៅឋាន និងរក្សាសំណងផលប៉ះពាល់ទុកជូនប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ក្រុមគ្រួសារ បើទោះបីពួកគេមិនទាន់សម្រេចចិត្តចាកចេញក្តី៖ «ទោះបីជាយ៉ាងម៉េច ក៏យើងនៅតែធ្វើការជាមួយពលរដ្ឋដែរ បើយើងថាមានបញ្ហាៗ យើងមិនដឹងសន្និដ្ឋានថាម៉េចទេ ទាល់តែយើងទៅជួបប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យគាត់ចាកចេញទៅតាមគោលនយោបាយ ហើយមានការឯកភាពមានការព្រមព្រៀងគ្នា។ គាត់ពិនិត្យមើលឃើញជាក់ស្តែងហើយ តាមគាត់ស្នើសុំ ហើយគាត់ព្រមចាកចេញពីផ្ទះតែម្តង និងមានថវិកាដែលបានពីក្រុមហ៊ុន»។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦ ប្រជាពលរដ្ឋភូមិក្បាលរមាស ដែលមិនព្រមបោះបង់ភូមិចាស់ រួមគ្នាសង់សាលាប្រជុំភូមិថ្មីមួយនៅលើទួលសុវត្ថិភាព ដើម្បីបង្ហាញឆន្ទៈតស៊ូមតិអភិរក្សភូមិចាស់។ អ្នកភូមិនៅតែរក្សាពាក្យស្លាករួមមាន ទឹក ដី ព្រៃឈើ ទន្លេ គឺជាឆ្នាំងបាយរបស់យើង រួមគ្នាការពារទន្លេ រួមទាំងបដាមានន័យមិនចេញពីភូមិ ដែលអ្នកភូមិបានសរសេរនៅលើជញ្ជាំងផ្ទះ និងបោះជាប់នៅតាមដើមឈើនៅឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
- ស្ដាប់ផ្ទាល់ (ព្រឹក ៥:៣០-៦:៣០ ល្ងាច ៧:៣០-៨:៣០)
- សំឡេង
- ពលរដ្ឋរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលយកលុយជាតិទៅផលិតភាពយន្តស្ដីពីការតស៊ូរបស់លោក ហ៊ុន សែន
- លោក ហ៊ុន សែន ទទួលស្គាល់ថា មិនទាន់ដឹងពីប្រសិទ្ធភាពវ៉ាក់សាំងចិន តែយល់ព្រមទទួលយកចាក់ឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ
- លោក សម រង្ស៊ី ស្នើអ.ស.បរៀបចំគណៈកម្មការអន្តរជាតិមួយស៊ើបអង្កេតករណីសង់មូលដ្ឋានទ័ពចិននៅកម្ពុជា
- ក្រុមហ៊ុនយន្តហោះមិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ឡើងយន្តហោះចាកចេញពីអាមេរិក
- អ្នកវិភាគថា ផែនការរបស់លោក ហ៊ុន សែន ផ្ទេរមរតកអំណាចឲ្យកូននៅមានឧបសគ្គច្រើន
