ក្រុមយុវជន ព្រះសង្ឃ និងសហគមន៍ព្រៃព្រះរកាជាង ២០នាក់ បានយកញត្តិមានស្នាមមេដៃ ១៥៤ នាក់ ដាក់ជូនក្រសួងបរិស្ថាននៅព្រឹកថ្ងៃទី២៨ កុម្ភៈ ក្នុងបំណងស្នើឱ្យស្ថាប័នសាមីមួយនេះ ចាត់វិធានការតាមច្បាប់ចំពោះបទល្មើសព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា ខេត្តព្រះវិហារ។ ការដាក់ញត្តិនេះ បន្ទាប់ពីពួកគេ បានចុះល្បាតព្រៃ ៩លើក រកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើ ៩៨ករណី ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា។
ញត្តិសំណូមពរដោយទទូចចំនួន៣ទំព័រ និងស្នាមមេដៃជាង ១៥០នាក់ (១៥៤) អ្នកស្រឡាញ់ធនធានធម្មជាតិទាំងនេះ ដាក់ជូនរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៨ កុម្ភៈ នៅទីស្ដីការក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ខ្លឹមសារញត្តិនោះ បង្ហាញនូវបញ្ហាស្នូល ៦ចំណុច ស្នើឱ្យស្ថាប័នសាមីមួយនេះ ដោះស្រាយជាបន្ទាន់ រួមមាន ទី១. ការផាកពិន័យអន្តរកាលពុំមានប្រសិទ្ធភាព ដោយសារជនល្មើសមានថៅកែ ជាអ្នកបង់លុយជំនួស ដូច្នេះពួកគេនៅតែអាចចូលព្រៃកាប់ឈើបន្តទៀត។ ទី២. មានផ្លូវខ្វាត់ខ្វែងក្នុងព្រៃ ងាយស្រួលដល់ក្រុមជនល្មើសដឹកជញ្ជូនឈើ និងសត្វព្រៃ។ ទី៣. ពុំមានការស៊ើបអង្កេតរកអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងចាំទទួលទិញឈើ នៅពេលចាប់ជនល្មើសបានម្ដងៗ។ ទី៤. ពុំមានយន្តការតាមដាន ត្រួតពិនិត្យ ដាក់ទោសមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់មិនល្អ ឬឃុបឃិតជាមួយឈ្មួញពាក់ព័ន្ធ។ ទី៥. ពុំមានការចុះពិនិត្យតាមផ្ទះពលរដ្ឋនៅជុំវិញដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា និងទី៦. ជនល្មើសចូលអារឈើ និងដឹកជញ្ជូនឈើនៅពេលយប់ បង្កការលំបាក ក្នុងការឃាត់ ឬចាប់ មកអនុវត្តច្បាប់ របស់មន្ត្រីជំនាញ។
តំណាងក្រុមយុវជន លោក សាន់ ម៉ាឡា ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៨ កុម្ភៈថា បទល្មើសព្រៃឈើ ចំនួន ៩៨ ករណី ដែលពួកគេរួមគ្នាចុះល្បាត ៩លើកចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៩ រហូតមក រឹបអូសឈើបានជាង ៤០០ (៤១៨) បន្ទះ ក្នុងនោះមានប្រភេទឈើ គគីរ កកោះ ផ្ដៀក ពពេល និងស្រឡៅជាដើម។ លោកថា ខ្លឹមសារញត្តិនេះ បានភ្ជាប់ភស្តុតាងមួយចំនួន រួមមាន លេខ GPS ឃ្លីបវីដេអូបង្ហាញ ពីសកម្មភាពអ្នកដឹកឈើខុសច្បាប់ ដែលក្រុមជនល្មើសសារភាពថា ខ្លួនដឹកឈើឱ្យថៅកែណាមួយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ភស្តុតាងទាំងនេះ គឺជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ក្រសួងបរិស្ថានចុះស៊ើបអង្កេត រកថៅកែទិញឈើខុសច្បាប់ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា មកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់៖ « យើងមើលឃើញថា ការអនុវត្តច្បាប់នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកាហ្នឹងមានដែរ ប៉ុន្តែវានៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ។ ក្រៅពីសកម្មភាពល្បាតដោយមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា ក្រសួងត្រូវមានយុទ្ធសាស្ត្របន្ថែមទៀត ដូច្នេះចង់ឱ្យក្រសួងហ្នឹងបង្ហាញយុទ្ធសាស្ត្រ ពីសកម្មភាពខ្លួនឯងជាក់លាក់។ ប្រសិនជាសំណូមពរ និងញត្តិមិនត្រូវបានដោះស្រាយ យើងទៅពេលក្រោយ នៅតែឃើញបទល្មើស ក្រុមរបស់យើង ជាមួយនឹងសហគមន៍យើងនឹងគិតគ្នាថា គួរធ្វើអីជាសាធារណៈ ដើម្បីដាក់សម្ពាធឱ្យក្រសួងដោះស្រាយ ដើម្បីធានាថា ធ្វើម៉េចតំបន់ហ្នឹងលែងមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ » ។
យុវជនម្នាក់ទៀត ដែលសកម្មចុះល្បាតព្រៃ ព្រះរកា លោក ម៉ា ចិត្រា ថ្លែងថា ការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ពុំមានអ្វីលំបាកទេ ប្រសិនបើ រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងបរិស្ថានមានសុឆន្ទៈដោះស្រាយ ព្រោះពួកគេបានបង្ហាញគោលគំនិតមួយចំនួន បង្កប់ក្នុងខ្លឹមសារញត្តិនោះ ដោយទទូចឱ្យក្រសួង រកអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងនៃសកម្មភាពកាប់ឈើ និងដឹកជញ្ជូនឈើខុសច្បាប់ ក្នុងព្រៃព្រះរកា។ លោកសង្កេតឃើញថា កន្លងទៅមន្ត្រីជំនាញចាប់ខ្លួនជនល្មើសបាន ក៏ប៉ុន្តែមានអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង ចាំបង់លុយវិន័យអន្តរកាលជំនួស ហើយមួយរយៈខ្លីក្រោយមក ជនល្មើសដដែលនោះ នៅតែបន្តសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ដដែល៖ «ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវធ្វើការស៊ើបអង្កេត រកអ្នកដែលនៅពីក្រោយខ្នងនៃអ្នកកាប់ឈើហ្នឹង។ ប្រសិនជារកបានហើយ ខ្ញុំគិតថា ព្រៃឈើហ្នឹងនឹងនៅគង់វង្ស អត់មានអ្នកណាអាចកាប់លក់ដូរបានទេ។ ព្រោះអីបើយើងទៅចាប់អ្នកកាប់ ឬអ្នកដឹក ចាប់មិនងាយអស់ទេ ដោយសារតែកន្លងមកហ្នឹង ពេលដែលចាប់ហើយ មានអ្នកទៅបង់លុយជំនួស។ អ៊ីចឹងយើងទៅរកអ្នកទៅបង់លុយជំនួសហ្នឹង ហើយធ្វើម៉េចចាត់វិធានការលើអ្នកទាំងនោះ អាហ្នឹងយើងគិតថា ព្រៃព្រះរកានៅគង់វង្ស » ។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភត្ត្រា បញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា ក្រសួងបានទទួលញត្តិនេះរួចហើយ និងបញ្ជូនមន្ត្រីជំនាញចុះពិនិត្យជាក់ស្ដែងលើទីតាំង ដែលមានចែងក្នុងខ្លឹមសារញត្តិនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនអធិប្បាយលម្អិតថា ក្រសួងនឹងបញ្ជូនមន្ត្រីជំនាញទៅពេលណានោះទេ។ ចំពោះសំណួរថា តើក្រសួងនឹងស៊ើបអង្កេតរកថៅកែចាំទទួលទិញឈើ ក្នុងព្រៃព្រះរកាឬទេ? អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ នៅមិនទាន់ឆ្លើយសំណួរនេះនៅឡើយទេ។
ព្រៃព្រះរកាមានទំហំជាង ៩ម៉ឺនហិកតារ ស្ថិតនៅចន្លោះព្រំប្រទល់ស្រុកចំនួន៣ គឺស្រុកត្បែងមានជ័យ ស្រុកជាំក្សាន្ត និងស្រុកឆែប របស់ខេត្តព្រះវិហារ។ សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងក្រុមយុវជនកត់សម្គាល់ថា កន្លងទៅពួកគេផ្ដល់ព័ត៌មាន ពីសកម្មភាពដឹកជញ្ជូនឈើ និងសកម្មភាពអារឈើ ចេញពីព្រៃព្រះរកា ជាច្រើនករណីមកហើយក្ដី ក៏ប៉ុន្តែមិនទាន់មានតម្រុយថា ក្រសួងបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធស៊ើបអង្កេត និងអនុវត្តច្បាប់លើថៅកែឈើណាម្នាក់ មកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់នៅឡើយទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។