ក្រុមសង្គមស៊ីវិលប្រាប់អ្នករាយការណ៍ពិសេស UNថា រដ្ឋាភិបាលថ្មី មិនទាន់កែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យទេ
2023.12.05

ក្រុមមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុក ស្នើសុំឲ្យអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) លើកយកបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស លំហប្រជាធិបតេយ្យ និងដំណើរការកែទម្រង់ច្បាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម ទៅជជែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ។ ការស្នើសុំរបស់ពួកគាត់នេះ គឺធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបជាមួយ លោក វិទិត មុនតាប៊ន ដែលកំពុងបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជារយៈពេល៥ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី៤ដល់ថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) កំពុងបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដើម្បីឈ្វេងយល់ និងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយភាគីរដ្ឋាភិបាល តំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព ក្រុមយុវជន តំណាងសហគមន៍ដីធ្លី អ្នកសារព័ត៌មាន និងតំណាងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ព្រមទាំងភាគីពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗ ផ្សេងទៀត។ ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៥ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៨ ធ្នូ លោក វិទិត មុនតាប៊ន ក៏នឹងជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួនដែរ អំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងទិសដៅទៅអនាគត។
លោក វិធិត មុនតាប៊ន កាលពីថ្ងៃទី៤ ធ្នូ បានជួបជាមួយតំណាងសង្គមស៊ីវិល តំណាងសហជីព រួមមានតំណាងសហជីពមកពីក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ តំណាងសហគមន៍ដីធ្លី និងតំណាងជនជាតិដើមភាគតិច។ នៅក្នុងជំនួបនោះ តំណាងសង្គមស៊ីវិល និងតំណាងសហជីពបានប្រាប់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីមិនទាន់កែលម្អស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅឡើយទេ។
សមាជិកក្រុមការងារតស៊ូមតិនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ភិន សាវៃ ឲ្យដឹងថា ពួកគាត់ បានស្នើសុំលោក វិទិត មុនតាប៊ន ឱ្យជួយជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាល ឲ្យដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំនយោបាយទាំងអស់ បើកលំហសេរីភាពនយោបាយ ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ និងពន្លឿនកែប្រែច្បាប់ស្ដីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាដើម។
លោក ភិន សាវៃ៖ «យើងនៅតែសង្ឃឹម និងរំពឹងថា អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ នឹងអាចជួយជជែកជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានេះ ក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងវិញនូវស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ស្ថានភាពនយោបាយ ក៏ដូចជា ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ជាពិសេស ធានាបាននូវការអនុវត្តសេរីភាពជាមូលដ្ឋានយ៉ាងពេញលេញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប»។
ដោយឡែក នៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ធ្នូ លោក វិទិត មុនតាប៊ន បានជួបជាមួយទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កែវ រ៉េមី ផងដែរ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ស្រ៊ាង ចិន្តា ថ្លែងថា ក្នុងជំនួបនោះ អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនបានលើកឡើងជាក់លាក់អំពីករណីអ្នកនយោបាយកំពុងជាប់ឃុំនោះទេ។ ប៉ុន្តែ លោកស្នើសុំគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ឱ្យចូលរួមពន្លឿនការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសិទ្ធិបរិស្ថានជាដើម។ លោក ស្រ៊ាង ចិន្តា បន្ថែមថា ភាគីទាំងពីរបានជជែកអំពីវឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តអនុសាសន៍ចំនួន១៧៣ នៃរបាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យជាសកលតាមកាលកំណត់ ហៅកាត់ថា យូ.ភី.អ (UPR) ដោយផ្ដោតសំខាន់ទៅលើបញ្ហាចំនួនពីរគឺ ការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិ ដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យ និងសិទ្ធិអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា។ លើសពីនេះ លោកអះអាងថា ភាគីទាំងពីរ ក៏បានជជែកលើសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌ជាដើម។
លោក ស៊្រាង ចិន្ដា៖ «ឯកឧត្តម កែវ រ៉េមី ក៏បានលើកឡើងអំពីផែនការយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ ក្នុងនោះរួមមានទាំងកម្មវិធីអាទិភាពចំនួន៦ ដែលផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការគាំពារសង្គម។ ហើយត្រង់ចំណុចនេះ លោក វិទិត គាត់សាទរណាស់ ពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារសង្គមនេះ ដែលវាផ្ដោតទៅលើគោលគំនិតមួយគឺ មិនទុកអ្នកណាម្នាក់ចោល។ អ៊ីចឹង ក្នុងនោះ វាមានបញ្ចូលទាំងស្ត្រី ទាំងកុមារ ទាំងជនមានពិការភាព ហើយជាពិសេស គឺផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលដាក់ចេញនេះ វាក្អោបមិនត្រឹមតែអ្នកក្នុងប្រព័ន្ធទេ តែអ្នកក្រៅប្រព័ន្ធ ក៏គាត់បានចូលរួមនៅក្នុងនោះដែរ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ វាយតម្លៃថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពុំទាន់បានអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ចំនួន១៧៣ ដែលទទួលបានពីប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិនោះ ឲ្យបានល្អត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅឡើយទេ។
ដោយឡែក នៅថ្ងៃទី៥ ធ្នូ លោក វិទិត មុនតាប៊ន ក៏បានជួបជាមួយក្រុមយុវជនមកពីតាមសកលវិទ្យាល័យ និងតាមអង្គការមួយចំនួន ដើម្បីជជែកឆ្លើយឆ្លងអំពីរឿងច្បាប់ ការតស៊ូមតិ និងរឿងសិទ្ធិមនុស្ស។ ក្នុងជំនួបនោះ អ្នករាយការណ៍ពិសេស អង្គការសហប្រជាជាតិ បានចែករំលែកបទពិសោធន៍ការងាររបស់លោក និងលើកទឹកចិត្តយុវជន កុំឲ្យអស់សង្ឃឹម និងបន្តអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ខ្លួនស្របទៅតាមច្បាប់ បើទោះបីជាមានការរឹតត្បិតពីរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វិទិត មុនតាប៊ន មកកាន់កម្ពុជានៅពេលនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឡើងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មី បន្តពីឪពុករបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន សែន បានជាង ១០០ថ្ងៃហើយ។ ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ ពិនិត្យឃើញថា ជាង ១០០ថ្ងៃមកនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនទាន់បានដោះស្រាយបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ហាវិបត្តិសង្គម និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចឲ្យបានល្អប្រសើរនៅឡើយទេ ពោលគឺកាន់តែធ្លាក់ចុះបន្ថែមទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។