អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ថ្កោល​ទោស​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុ​ជា​ដែល​រារាំង​មិន​ឱ្យ​អ្នកសារព័ត៌មាន ម៉ុងហ្កាបេ ចូល​ប្រទេស​

ដោយ សុ ជីវី
2025.02.04
អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ថ្កោល​ទោស​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុ​ជា​ដែល​រារាំង​មិន​ឱ្យ​អ្នកសារព័ត៌មាន ម៉ុងហ្កាបេ ចូល​ប្រទេស​ លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន (Gerald Flynn) ពេល​ចូល​យក​ព័ត៌មាន​អំពី​ការកាប់​ឈើ​នៅ​តំបន់​ព្រៃឡង់ ​ប្រទេស​កម្ពុជា។
រូបពីវីឌីអូសារព័ត៌មាន ម៉ុងហ្កាបេ (Mongabay)

អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ថ្កោលទោស​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុ​ជា​ដែល​រារាំង​អ្នកសារព័ត៌មាន​អន្តរជាតិ​ម៉ុងហ្កាបេ (Mongabay) និង​ជា​ប្រធាន​ក្លឹប​អ្នកកាសែត​បរទេស​នៅ​កម្ពុជា (OPCC) លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន (Gerald Flynn) មិន​ឱ្យ​ចូល​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្រោម​ហេតុ​ផល​ខុស​ឯកសារ​ឆ្លង​ដែន។ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ថា​ការ​រារាំង​អ្នក​កាសែត​ជនជាតិ​អង់គ្លេស​រូប​នេះ​មិន​ឱ្យ​ចូល​ប្រទេស​កម្ពុជា​នឹង​កាន់​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ថានភាព​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​កាន់​តែ​អាក្រក់។

ការ​លើក​ឡើង​របស់​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​នេះ ក្រោយ​សារព័ត៌មាន ម៉ុងហ្កាបេ បាន​ចេញ ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី៣ ខែ​កុម្ភៈ​ថា អ្នករាយការណ៍​ព័ត៌មាន លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​អន្តោប្រវេសន៍​នៅ​វាល​យន្តហោះ​សៀមរាប​បដិសេធ​មិន​ឱ្យ​លោក​ចូល​ប្រទេស​កម្ពុជា កាល​ពី​ដើម​ខែមករា ហើយ​លោក​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​ចាក​ចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ថៃ​វិញ។

សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា មន្ត្រី​អន្តោប្រវេសន៍​បាន​ដាក់​ទិដ្ឋាការលោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន ចូល​ក្នុង​បញ្ជី​ខ្មៅ កាល​ពី​ចុងខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​មុន បើ​ទោះ​ជា​ទិដ្ឋាការ​របស់​លោក​នៅ​មាន​សុពលភាព​រហូត​ដល់​ដើម​ខែកុម្ភៈ​នេះ​ក្ដី។ ក្រោយ​ពី​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​បាន​បណ្ដេញ​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន អស់​រយៈ​ពេល ​៣សប្ដាហ៍ អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​នៅ​តែ​មិន​ទាន់​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ដល់​លោក ដើម្បី​អាច​វិល​ត្រឡប់​មក​កម្ពុ​ជា​វិញ​នោះ​ទេ។

ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ករណី​នេះ អង្គការ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ចំនួន២១ មាន​ជា​អាទិ៍ ក្លឹប​អ្នក​កាសែត​បរទេស​នៃ​ប្រទេស​ជប៉ុន (FCCJ) អង្គការ​អ្នក​រាយការណ៍​ព័ត៌មាន​គ្មាន​ព្រំដែន (RSF) និង​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ (FIDH) បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែកុម្ភៈ​ថា ការ​បណ្ដេញ​លោក​ ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​ដោយ​សារ​លោក​បាន​លាតត្រដាង​បទល្មើស​បរិស្ថាន និង​ការ​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ធនធានធម្មជាតិ។ ថ្មីៗ នេះ​ទៀត លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន បាន​សរសេរ​អត្ថបទ​មួយ ស្ដីអំពី​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ ដូចជា ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​ព្រៃ​ឡង់ ​ការ​នេសាទ​ត្រី​ខុស​ច្បាប់ ​នៅ​ឯ​ដែន​សមុទ្រ​ខាង​ត្បូង នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ការ​បរាជ័យ ចំពោះ​គម្រោង​ឥណទាន​កាបូន ដែល​ជា​តម្រូវ​ការ​សកល។ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា តែងតែ​ច្រានចោល​ការ​លើក​ឡើង​នានា ដែល​មាននៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​ព័ត៌មាន​របស់​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន ហើយ​ដែល​អត្ថបទ​របស់​លោក​ត្រូវ​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​លើ​សារ​ព័ត៌មាន​ក្នុងស្រុក និង​អន្តរជាតិ​ជា​ច្រើន។

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​ថា លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន គួរតែ​អាច​ត្រឡប់​ចូល​មកកាន់​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញ និង​អាច​បន្ត​ការងារ​ជា​អ្នក​កាសែត​របស់​លោក ដែល​ការងារ​នេះ មាន​សារសំខាន់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុង​កិច្ចប្រឹងប្រែង​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​របស់​កម្ពុជា។ រាជរដ្ឋាភិបាល​ត្រូវតែ​បញ្ឈប់​ការ​រំខាន ការ​រំលោភបំពាន និង​ការ​រាំង​ស្ទះ ចំពោះ​អ្នកកាសែត​ទាំងអស់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស ដូចជា បញ្ឈប់​ការ​ចាប់​ខ្លួន​មិន​ត្រឹមត្រូវ ការ​បំភិតបំភ័យ ឬ​ការ​ធ្វើទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​ជា​ដើម។

Gerald_Flynn_Mongabay_Investigative_Reporter_by_RSF_1b.JPG
លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន (Gerald Flynn) អ្នកសារព័ត៌មានស៊ើបអង្កេត​អន្តរជាតិ​ នៃ​សារព័ត៌មានម៉ុងហ្កាបេ (Mongabay) និង​ជា​ប្រធាន​ក្លឹប​អ្នកកាសែត​បរទេស​នៅ​កម្ពុជា (OPCC)។ រូបថត៖ អង្គការ​អ្នក​រាយការណ៍​ព័ត៌មាន​គ្មាន​ព្រំដែន (RSF)

ទស្សនៈអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

​អ្នកសារព័ត៌មាន​សេរី​ លោក ព្រី នេរុ ដែល​បាន​ធ្វើ​ការ​ជា​មួយ​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន សោក​ស្ដាយ ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​រារាំង​អ្នក​សារព័ត៌មាន ដែល​បាន​លើក​យក​បញ្ហា​បរិស្ថាន​មក​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ដោះ​ស្រាយ។ លោក ព្រី នេរុ ថ្លែង​ថា ការ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​កាសែត​ឆ្នើម ដូច​ជា លោក​ ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន មាន​ឱកាស​រាយការណ៍​ នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ករណី​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ និង​ការ​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ នៅ​កម្ពុជា​កាន់​តែ​កើន​ឡើង​បន្ថែម​ទៀត។

លោក ព្រី នេរុ៖ «ខ្ញុំ​យល់​ថា ការ​ដែល​មិន​មាន​វត្តមាន​របស់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ស៊ើបអង្កេត​ ដូច​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន នេះ​ នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​បាត់​បង់​ប្រយោជន៍​ជា​ច្រើន​ដល់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដោយសារ​តែ​ព័ត៌មាន​ស៊ើបអង្កេត​ជា​ច្រើន ច្រើន​កន្លែង ច្រើន​តំបន់​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នេះ ​នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​យក​មក​ពិភាក្សា យក​មក​ប្រាប់​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទូទៅ​ អ្នក​ធ្វើ​គោលនយោបាយ ឬ​ក៏​រដ្ឋាភិបាល​យល់​ដឹង​អំពី​ថា តើ​មាន​រឿង​អី​កើត​ឡើង​នៅ​តំបន់​នានា ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​នេះ​ទេ»

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​មិន​ទាន់​អាច​សុំ​ការ​ឆ្លើយ​តប​រឿង​នេះ​ពី​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន លោក ទេព អស្ចារិទ្ធ បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែ​មករា។ ចំណែក​អ្នកនាំ​ពាក្យ​អគ្គស្នងការដ្ឋាន​នគរបាល​ជាតិ លោក​ឆាយ គឹមខឿន ក៏​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​ក​មិន​អាច​ទាក់ទង​សុំ​ការ​បញ្ជាក់​បាន​ដែរ។ ប៉ុន្តែ លោក ឆាយ គឹមខឿន បាន​ប្រាប់​សារព័ត៌មាន​ខេមបូចា​ (CamboJA) ថា ជន​បរទេស​ទាំង​អស់ ដែល​ត្រូវ​បាន​បណ្ដេញ​ចេញ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​ដោយ​សារ​ពួក​គេ​ជា ភេរវករ ចារកម្ម ឬ​ឧក្រិដ្ឋជន​ជា​ដើម។ ទោះ​ជា​បែប​នេះ​ក្ដី លោក ឆាយ គឹមខឿន មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក​មិន​ទាន់​អាច​បញ្ជាក់​ព័ត៌មាន​លំអិត​​បាន​ទេ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ករណី​ការ​ដាក់​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន ក្នុង​បញ្ជី​ខ្មៅ​នោះ។

ជុំវិញ​ករណី​នេះ នាយក​ប្រតិបត្តិ​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា ខេមបូចា (CamboJA) លោក ណុប វី បាន​លើក​ឡើង​ថា ការ​ហាម​ឃាត់​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​កាន់​តែ​អាក្រក់​បន្ថែម​ទៀត។

លោក ណុប វី៖ «យើង​ចង់​ឃើញ​មាន​ការ​ឆ្លើយ​តប​ជា​វិជ្ជមាន ហើយ​ការ​ចូល​រួម​នៅ​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​ជា​ផ្ដល់​ជា​ដំណោះ​ស្រាយ ជា​ជាង​ការ​បដិសេធ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​លោក លោក​ ជឺ​រ៉លដ៍ ចូល​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​ការ​ដោះ​ស្រាយ គឺ​ការ​ពិនិត្យ និង​ការ​ឆ្លើយ​តប ចំពោះ​ចំណុច ដែល​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋ​ ដែល​លោក​យល់​ថា មាន​ការ​ខ្វះខាត ក៏​ដូច​ជា​បញ្ហា ដែល​កើត​មាន​ឡើង ចំពោះ​ការ​ទាក់​ទង​នឹង​ទិដ្ឋាការ​របស់​គាត់»


អត្ថបទដែលទាក់ទង៖

ដី​ព្រៃ​រាប់​រយ​ហិកតារ​នៅ​តំបន់​ព្រៃឡង់​រង​ការ​កាប់​ទន្ទ្រាន​យក​ដី​ធ្វើជា​កម្មសិទ្ធិ​យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ

អត្ថបទស៊ើបអង្កេត៖ ក្រុមហ៊ុន អង្គរ ផ្លាយវូត បន្ត​ដឹកឈើ​ចេញ​ទៅលក់​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស

សហគមន៍​ការពារ​ព្រៃឡង់​ស្នើ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ឱ្យ​បង្ហាញ​ព័ត៌មាន​ជាក់លាក់​អំពី​ការកាត់​ដី​ព្រៃ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ ឲ្យ​​ទៅឯកជន​


លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន (Gerald Flynn) បាន​រាយការណ៍​ព័ត៌មាន​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​អស់​រយៈ​ពេល ៥ឆ្នាំ បើ​ទោះ​ជា​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​រឹតត្បិត​ទៅ​លើ​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​ក៏​ដោយ។ សេចក្ដីថ្លែង​ការណ៍​របស់​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ឱ្យ​ដឹង​ថា ការ​រំលោភបំពាន​ចុងក្រោយ​លើ​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​នេះ បាន​កើតឡើង​មួយ​ខែ​ បន្ទាប់​ពី​អ្នក​កាសែត​ខេត្តសៀមរាប គឺ​លោក ឈឿង ឈឹង ត្រូវ​បាន​គេ​បាញ់​សម្លាប់​ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប។ ស្រដៀងគ្នា​នេះ​ដែរ កាលពី​ចុង​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ សកម្មជន​បរិស្ថាន ៦រូប ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ឃាត់ខ្លួន និង​សាកសួរ​អស់​រយៈ​ពេល​បី​ថ្ងៃ ក្នុង​ពេល​ដែល​ពួក​គេ​ឃ្លាំមើល​បណ្ដាញ​ជួញ​ដូរ​ឈើ​ខុស​ច្បាប់ ក្នុង​ខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែល​លោក ជើរ៉លដ៍ ហ្វ្លីន ធ្លាប់​រាយការណ៍ និង​អត្ថបទ​របស់​លោក ត្រូវ​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​លើ​កាសែត ម៉ុងហ្កាបេ។ បន្ថែម​ពី​នេះ​ទៀត កាល​ពី​ចុង​ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​មុន អ្នក​កាសែត គឺ​លោក ម៉ិច ដារ៉ា ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត ដែល​ការណ៍​នេះ ​នាំ​ឱ្យ​លោក​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​អំពី​បទ​ញុះញង់​មួយ​រយៈ ហើយ​ត្រូវ​បាន​ដោះលែង​ឱ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​វិញ ក្រោយ​ពេល​លោក​សុំ​ទោស​លោក ហ៊ុន សែន និង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
លោក សម រង្សី ចោទថា លោក ឃ្លាំង ហួត ជា​អ្នក​សម្លាប់ លោក លិម គិមយ៉ា
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។