លីកាដូថា រដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋជាង១រយនាក់ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ព្រោះការអនុវត្តសិទ្ធិ
2024.12.12
ប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយស្ដីពីការចាប់ខ្លួនសកម្មជនមួយចំនួននៅកម្ពុជា របស់អង្គការលីកាដូ កាលពីថ្ងៃទី១១ ធ្នូ ២០២៤។
Screenshot/Licadho website
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ថា ក្នុងរយៈពេលជិត ១ឆ្នាំនេះរដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនពលរដ្ឋ ១០២នាក់ រួមមានសកម្មជននយោបាយ សហជីព សិស្សនិស្សិត សកម្មជនការពារបរិស្ថាន អ្នកសារព័ត៌មាន និងពលរដ្ឋសាមញ្ញដទៃទៀត ដោយសារសកម្មភាពអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់។
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូចេញអត្ថបទថារដ្ឋាភិបាលបន្តបំបិទសំឡេងអ្នកដែលតែងរិះគន់ដល់គោលនយោយបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដូចជា សកម្មជនដែលតែងតែធ្វើការតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងពលរដ្ឋសាមញ្ញដែលតែងបញ្ចេញមតិ ឬបង្ហាញពីការយល់ឃើញរបស់ពួកគេជាដើម។
តាមរយៈអត្ថបទរឿងរ៉ាវនៃការចាប់ខ្លួនសកម្មជននៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ដែលផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី១១ ធ្នូ លីកាដូ បានកត់ត្រាថា ក្នុងចំណោមអ្នកជាប់ឃុំឃាំងចំនួន ១០២នាក់ អ្នកជាប់ឃុំ ៤៥នាក់ ត្រូវបានដោះលែងមកវិញ និងអ្នកជាប់ឃុំ ៥៧នាក់ទៀត បន្តនៅក្នុងពន្ធនាគារដើម្បីអនុវត្តទោស ឬកំពុងឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន។
អង្គការលីកាដូឱ្យដឹងទៀតថា ក្រៅពីការកើនឡើងដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភនៃចំនួនការចាប់ខ្លួន សាលាដំបូង និងស្ថាប័នអយ្យការខេត្តបានចាប់ផ្ដើមប្រើប្រាស់មាត្រា ៨៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ មកលើអ្នកទាំងនោះ។ មាត្រានេះ នឹងធ្វើឱ្យអ្នកដែលធ្លាប់ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសពីបទល្មើសមជ្ឈិម ត្រូវទទួលទោសទ្វេដង ប្រសិនបើពួកគេត្រូវតុលាការផ្ដន្ទាទោសពីបទមជ្ឈិមម្ដងទៀតក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ។
អង្គការលីកាដូបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងឆ្នាំនេះដែរ សកម្មជនមួយចំនួនត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យធ្វើការសុំទោសជាសាធារណៈ ដើម្បីអាចមានសេរីភាព។ ការសុំទោសជាសាធារណៈនេះ ដែលជារឿយៗត្រូវធ្វើដោយមានកិច្ចសន្យា និងថតជាវីដេអូសុំទោស ទទួលស្គាល់កំហុសយល់ព្រមទៅលើលក្ខខណ្ឌមួយចំនួន ឬត្រូវធ្វើការចោទប្រកាន់ទៅកាន់អ្នកផ្សេង ថែមទៀតផង។ វីដេអូនេះ តែងតែត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកដែលស្និទ្ធនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល។
អង្គការលីកាដូកត់ត្រាទៀតថា ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែវិច្ឆិកានេះរដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនអ្នកដែលហ៊ានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលជាពិសេសការចាប់ខ្លួនទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងខែកក្កដា និងខែសីហា។ ក្នុងខែកក្កដា រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួនមនុស្សចំនួន ១៧នាក់ក្នុងនោះរួមមាន សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិចំនួន ៥នាក់ និងសកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសចំនួន៣នាក់ផងដែរ។
ដោយឡែកក្នុងខែសីហាវិញ រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួនមនុស្សចំនួន ៤៨នាក់រួមមានក្រុមយុវជន និងបុគ្គលិកអង្គការមិនមែន ពាក់ព័ន្ធនឹងការបញ្ចេញមតិពីគម្រោង តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម (CLV-DTA)។ ចុងក្រោយគឺការឃុំខ្លួនសកម្មជននយោបាយបក្សប្រឆាំងចំនួន ៦នាក់ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃចាប់បញ្ជូនឱ្យមកជាប់ពន្ធនាគារនៅកម្ពុជាកាលពីខែវិច្ឆិកា។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបរឿងនេះពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក ជិន ម៉ាលីន បានទេ នៅថ្ងៃទី ១១ ខែធ្នូ។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការចេញផ្សាយអត្ថបទនេះគឺជាការបង្ហាញទៅកាន់សាធារណជនថា អ្នកធ្វើការងារដើម្បីសង្គមជាច្រើននាក់កំពុងបាត់បង់សេរីភាពដោយសារតែការងារជាអ្នកការពារបរិស្ថាន ការងារជាសហជីព និងការងារជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាដើម។ លោកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកទោសមនសិការទាំងនេះ ព្រោះថា សកម្មភាពរបស់ពួកគាត់មិនមែនជាបទល្មើសនោះទេ។
លោក អំ សំអាត៖ «អ៊ីចឹងអ្វីដែលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងស្រុកក៏ដូចជាអង្គការលីកាដូចង់ឃើញហ្នឹងគឺ យើងចង់ឃើញធ្វើយ៉ាងណាកម្ពុជាយើងមានការបើកចំហទៅលើសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ លំហសេរីភាពសង្គមស៊ីវិល លំហសេរីភាពសារព័ត៌មាន លំហសេរីភាពនយោបាយនេះឱ្យបានចេញលេញ ហើយហ្នឹងទាក់ទងនឹងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនសង្គម ឬក៏សហជីពគួរតែពិនិត្យនឹងពិចារណាក្នុងការដោះលែងពួកគាត់ឱ្យមានសេរីភាព»។
បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលំហប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាបន្តធ្លាក់ចុះ។ សភាអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា បានអនុម័តសេចក្ដីសម្រេចជំរុញឱ្យគណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងសហភាពអឺរ៉ុប ពិនិត្យសើរើឡើងវិញការផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ» (EBA) ដែលនៅសល់ចំនួន ៨០% ជាមួយកម្ពុជា និងពិចារណាដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការរឹតត្បិតផ្នែកនយោបាយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ឃួង ស្រេង ពីមន្ត្រីខណ្ឌតូចតាចទៅជាអភិបាលក្រុងភ្នំពេញដោយសារស្នាដៃបម្រើគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន
- លោក ហេង សិទ្ធី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដល់រុស្សីក្រោយស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះចេញពីតំណែង
- លោក ហ៊ុន ម៉ានី ស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានចំនួន៤ ខេត្ត នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់
- មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមលាងជម្រះលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា
- លោក សម រង្ស៊ី អំពាវនាវឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងអ្នកនយោបាយរួមគ្នាផ្លាស់ប្ដូររបបត្រកូល ហ៊ុន