លោក អំ សំអាត មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១ ធ្នូ ថា៖ «នៅថ្ងៃទី១ ធ្នូ នេះ គឺជាថ្ងៃចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការធម្មយាត្រា យើងមាន ៥ខ្សែ យុទ្ធនាការចេញដំណើរពីខេត្ត៥។ ក្នុងខ្សែនីមួយៗ បានកំណត់ដើរក្នុងមួយថ្ងៃឲ្យបាន ១៦គីឡូម៉ែត្រ ធ្វើដូច្នេះទើបក្នុងរយៈពេល ១០ថ្ងៃ យើងបានមកដល់ភ្នំពេញ តាមការកំណត់។ លើកលែងតែខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៅជិតភ្នំពេញ»។
លោក អំ សំអាត ឲ្យដឹងថា អ្នកធម្មយាត្រាចេញដំណើរពីខេត្ត៥នោះ មកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ មានខេត្តកំពង់ស្ពឺ ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៤ ពីខេត្តកំពត តាមផ្លូវជាតិលេខ៣ ពីស្វាយរៀង ចេញតាមផ្លូវជាតិលេខ១ កំពង់ធំ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៦អា និងខេត្តពោធិ៍សាត់ តាមផ្លូវជាតិលេខ៥។ លោកថា ក្នុងខ្សែនីមួយៗមានអ្នកធម្មយាត្រា ៥០ ទៅ ៦០នាក់ ក្នុងនោះប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមផ្លូវណាដែលចង់ចូលរួមធម្មយាត្រាអាចចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្ត។
ក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា ដែលរៀបចំឡើងដោយព្រះសង្ឃ ដូនជី និងប្រជាពលរដ្ឋហែចេញពីតាមបណ្ដាខេត្តនានា ឆ្ពោះមករាជធានីភ្នំពេញ បានចាប់ផ្ដើមនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ ធ្នូ បានប្រព្រឹត្តទៅធម្មតា ទោះជាមានបញ្ហាខ្លះអំពីការស្នាក់។
ក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រានៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន ដើម្បីរំឭកទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ បានចាប់ផ្ដើមព្រមៗគ្នា ហែចូលរាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ ធ្នូ។
ក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រាពីខេត្តទាំងនេះ ធ្វើដំណើរតាមច្រកផ្លូវជាតិចំនួន ៥ គឺពីស្រុកច័ន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង តាមផ្លូវជាតិលេខ១ ពីខេត្តកំពត តាមផ្លូវជាតិ៣ ពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ តាមផ្លូវជាតិលេខ៤ ពីខេត្តពោធិ៍សាត់ តាមផ្លូវជាតិ៥ និងពីខេត្តកំពង់ធំ ដង្ហែតាមផ្លូវជាតិ៦។
ក្រុមអ្នករៀបចំក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រាទាំងនោះ ថ្លែងថា ការដើរហែក្បួនដែលមានព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋសហគមន៍ចំនួនពី ៧០ ទៅ ១០០អង្គនិងនាក់ មានកាន់បដាពាក្យស្លោកទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្សផង បានប្រព្រឹត្តទៅធម្មតា មិនមានការរារាំងពីអាជ្ញាធរទេ។
សមាជិកគណៈកម្មការរៀបចំក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រាមួយអង្គ គឺព្រះតេជគុណ ព្រឹម ហួន ដែលហែក្បួនចេញពីឃុំអមលាំង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីឡើងមកផ្លូវជាតិលេខ៤ មានថេរដីកាថា ក្រុមរបស់អង្គចេញដំណើរបានជិត ២០ គីឡូម៉ែត្រហើយ៖ «គឺមានដំណើរការល្អប្រសើរដែរ អត់មានបញ្ហាអីទេ គ្រាន់តែមានខាងសមត្ថកិច្ចស្លៀកពាក់ជាស៊ីវិលជាឯកសណ្ឋាន ដើម្បីស៊ើបអង្កេតតាមដងផ្លូវខ្លះៗ តែប៉ុណ្ណឹងឯង។ មានការចូលរួមពីព្រះសង្ឃ ២០ អង្គជាង ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងមូលដ្ឋានតាមផ្លូវដែលយើងឆ្លងកាត់ហ្នឹង គឺចូលរួមប្រហែលជា ២០នាក់ជាង រួមជាមួយអង្គការសមាគម សហគមន៍ ដែលអញ្ជើញមកពីភ្នំពេញ ជិត ៣០នាក់។ អ៊ីចឹងបូកទៅប្រហែលជា ៥០នាក់ បូកនឹងព្រះសង្ឃ ២០អង្គ គឺ ៧០ អង្គ នាក់»។
ទោះជាការដង្ហែក្បួនទាំងអស់បានប្រព្រឹត្តទៅល្អក្ដី ក៏ក្រុមខ្លះមានបញ្ហាស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្ននៅយប់ទី១ ធ្នូ។ គណៈកម្មការរៀបចំក្រុមក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា នៅខេត្តកំពត លោក ទិប ទាវ ថ្លែងថា ក្រុមរបស់លោកត្រូវបានព្រះចៅអធិការវត្តចក្រីទីង ដេញចេញពីវត្ត ដោយមិនឱ្យស្នាក់នៅក្នុងទេ៖ «ក្បួនបានមកដល់វត្តចក្រីទីង។ ចូលទៅវត្ត ជាអកុសល ព្រះចៅអធិការវត្តមិនបានឱ្យស្នាក់នៅទេ។ ទោះបីយើងសុំសម្របសម្រួលពីលោកយ៉ាងណា ក៏លោកមិនមានការអនុញ្ញាតឱ្យនៅដែរ។ ដូច្នេះ ក្បួនក៏ចាកចេញពីវត្តទៅវិញ»។
លោកបន្តថា ដំណោះស្រាយចុងក្រោយ គឺក្រុមរបស់លោកបានស្នាក់នៅវត្តក្នុងវត្តសុខុមមនោរម្យ ដែលនៅចម្ងាយ ៤គីឡូម៉ែត្រពីវត្តចក្រីទីង។
ប្រធានគណៈកម្មការដឹកនាំក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា នៅស្រុកចន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង គឺលោក ម៉ៃ ទិត្យ ឱ្យដឹងថា ក្រុមលោកក៏មានបញ្ហានៅក្នុងវត្តដូចគ្នាដែរ ហើយក្រុមលោកបានស្នាក់នៅនឹងផ្ទះអ្នកភូមិ។
កាលពីយប់ថ្ងៃទី៣០ វិច្ឆិកា ក្រុមធម្មយាត្រានៅខេត្តពោធិ៍សាត់ បានរាយការណ៍ថា វត្តបន្ទាយក្ដីមិនបានអនុញ្ញាតឱ្យស្នាក់ក្នុងសាលាឆាន់ ឬព្រះវិហារទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រុមនេះត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យស្នាក់ក្រោមដើមឈើក្នុងទីធ្លាវត្ត។
ទោះជាដូច្នេះក្ដី សមាជិកគណៈកម្មការរៀបចំក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា ព្រះតេជព្រះគុណ អ៊ុន ឡុង មានថេរដីកាថា អ្នកភូមិបានស្វាគមន៍ក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា ហើយនៅយប់ថ្ងៃទី ១ ធ្នូ ក្រុមនេះ ស្នាក់នៅវត្តសាមគ្គីរតនៈសោភ័ណ។
ជារួម ការដើរហែក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា នៅថ្ងៃទីមួយ មិនមានបញ្ហាធំដុំទេ ហើយភាគច្រើនមាននគរបាលជួយការពារផង។ ក្រុមក្បួនធម្មយាត្រាទាំងអស់គ្រោងធ្វើដំណើរ ២០ គីឡូម៉ែត្រទៀត នៅថ្ងៃទីពីរ ឆ្ពោះមករាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី ១០ ធ្នូ ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ លើកទី ៦៥។
ខេត្តពោធិ៍សាត់
ដោយ ជិន ជេដ្ឋា
ព្រះសង្ឃ ដូនជី និងប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្លាប់ទទួលរងនូវការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាង ៧០អង្គនិងនាក់ បានហែក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា ចេញពីក្រុងពោធិ៍សាត់ តាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិ៥ ឆ្ពោះទៅកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីចូលរួមទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ធ្នូ ខួបលើកទី៦៥។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំខេត្តពោធិ៍សាត់ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ បានដឹង និងចូលរួមក្នុងពិធីនេះតិចតួចបំផុត ខណៈដែលសេរីភាពក្នុងការជួបជុំនៅក្នុងខេត្តនេះមានការរឹតត្បិតខ្លាំង។
ព្រះសង្ឃនិងប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់បឹងកក់ និងបុរីកីឡា បានទៅដល់វត្តបន្ទាយដី ក្រុងពោធិ៍សាត់ ខេត្តពោធិ៍សាត់ ដើម្បីរៀបចំហែក្បួនធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រាថ្ងៃដំបូងរបស់ខ្លួននៅព្រឹកថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់អះអាងថា កាលពីយប់ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ មានអាជ្ញាធរ និងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះបានព្យាយាមរំខានការស្នាក់នៅរបស់ពួកគាត់។
ព្រះសង្ឃមួយអង្គគង់នៅវត្តឧណ្ណាលោម រាជធានីភ្នំពេញ បានមានថេរដីកាថា កាលពីយប់ថ្ងៃទី៣០ វិច្ឆិកា ព្រះសង្ឃ និងប្រជាពលរដ្ឋមានការលំបាកខ្លាំងក្នុងការស្នាក់នៅក្នុងវត្តបន្ទាយដី ពីព្រោះថា ទ្វារសាលាឆាន់ និងព្រះវិហារត្រូវបានគេចាក់សោជាប់ ហើយមានកម្លាំងសមត្ថកិច្ច ដូចជាប៉ូលិស ប៉េអឹម និងទាហានជាដើម បានមកសួរនាំ និងព្យាយាមរំខានការជួបជុំរបស់ពួកគាត់។
ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់មកពីសហគមន៍បុរីកីឡា អ្នកស្រី សំ ចាន់ណារី មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍បុរីកីឡា ចំនួន ២១នាក់ និងបឹងកក់ចំនួន ៤នាក់ បានចូលរួមក្នុងការដើរក្បួនធម្មយាត្រានេះ។ អ្នកស្រីគិតថា ការដើរក្បួននេះមានសារសំខាន់ និងអាចធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរបញ្ឈប់សកម្មភាពរឹតត្បិតសិទ្ធិជួបជុំ ឬការប្រើអំពើហិង្សាមកលើប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ស្នងការនគរបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក សារុន ចន្ធី មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ក្រុមសមត្ថកិច្ចមិនបានបង្កការលំបាក ឬរំខានដល់ព្រះសង្ឃ និងប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះឡើយ គឺគ្រាន់តែចង់ដឹងអំពីគោលបំណង និងការស្នាក់នៅរបស់ពួកគាត់ប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា ចំពោះសកម្មភាពចាក់សោទ្វារព្រះវិហារ ឬសាលាឆាន់ មិនឲ្យក្រុមធ្វើធម្មយាត្រាបានចូលទៅសម្រាកនោះ គឺលោកមិនអាចក្ដាប់បានទេ ព្រោះវាជាកម្មសិទ្ធិរបស់វត្ត។
លោកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរនិងសមត្ថកិច្ចបានជួយសម្រួលដល់ព្រះសង្ឃ និងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលហែក្បួនធម្មយាត្រាតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៥ ទាំងផ្នែកសន្តិសុខ និងចរាចរណ៍នៅតាមឃុំមួយចំនួនទៀតផង។
ទោះជាយ៉ាងណាមន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក អេង ឈុនហាន មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសសេរីភាពក្នុងការជួបជុំនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ នៅមានការរឹតត្បិតខ្លាំងនៅឡើយ។
ក្បូនដង្ហែធម្មយាត្រា-សិទ្ធិយាត្រា នៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិខួបលើកទី៦៥ ឆ្នាំ២០១៣ នេះ មានមន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ព្រះសង្ឃ និងប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់ ត្រូវចំណាយពេលចំនួន ១០ថ្ងៃ គឺគិតចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ដើម្បីធ្វើដំណើររហូតដល់មុខវិមានរដ្ឋសភាជាតិ រាជធានីភ្នំពេញ។ ក្បួននេះបានចេញដំណើរពីបណ្ដាខេត្ត និងក្រុងសំខាន់ៗមួយចំនួន កាត់តាមផ្លូវជាតិចំនួន៥ គឺផ្លូវជាតិលេខ១ ចាប់ផ្ដើមពីទីរួមស្រុកចន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង។ ផ្លូវជាតិលេខ៣ ចាប់ផ្ដើមចេញពីទីរួមក្រុងកំពត ខេត្តកំពត។ ផ្លូវជាតិលេខ៤ ចាប់ផ្ដើមចេញពីឃុំអមលាំង ស្រុកថ្ពង កំពង់ស្ពឺ។ ផ្លូវជាតិលេខ៥ ចាប់ផ្ដើមចេញពីក្រុងពោធិ៍សាត់ ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងផ្លូវជាតិលេខ៦ ចាប់ផ្ដើមចេញពីក្រុងកំពង់ធំ ខេត្តកំពង់ធំ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។