អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងសម្តែងការសោកស្តាយដែលមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់សម្តីចង់កាប់សម្លាប់ជាតិសាសន៍ខ្លួនឯងម្តងហើយម្តងទៀត។ ពួកគេស្នើឱ្យលោកបញ្ឈប់ការប្រើវោហារស័ព្ទបែបនេះតទៅទៀត ព្រោះនេះជាការមាក់ងាយអាយុជីវិតពលរដ្ឋខ្លួនឯង ហើយនៅក្នុងន័យច្បាប់ នេះជាអំពើឧក្រិដ្ឋថែមទៀត។ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងពីប្រទេសជប៉ុនថា លោកគ្មានអ្វីត្រូវខ្លាចឡើយចំពោះការសម្លាប់ និងចាប់អ្នកប្រឆាំងដាក់គុក ព្រោះលោកធ្លាប់ធ្វើរឿងនេះរួចទៅហើយ។
អ្នកការពារសិទ្ធមនុស្ស និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ចាត់ទុកការថ្លែងរបស់ លោក ហ៊ុន សែន រឿងចង់កាប់សម្លាប់អ្នកប្រឆាំងនោះ ជាការប្រមាថធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិតពលរដ្ឋខ្លួនឯង និងបង្ហាញពីភាពកាចសាហាវរបស់លោកក្នុងនាមជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម។
តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន សម្តែងការសោកស្តាយដែលក្នុងនាមជាថ្នាក់ដឹកនាំជាតិ លោក ហ៊ុន សែន បែរជាប្រើភាសាគ្រោតគ្រាត និងមាក់ងាយដល់អាយុជីវិតពលរដ្ឋខ្លួនឯងបែបនេះ។ លោកថា នៅប្រទេសជឿនលឿនកុំថាឡើយដល់ជីវិតមនុស្ស សូម្បីតែជីវិតសត្វក៏ត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ដែរ។ លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន គួរតែបញ្ឈប់ការប្រើពាក្យពេចន៍ចង់កាប់សម្លាប់ជាតិសាសន៍ខ្លួនឯងបែបនេះតទៅទៀត ដើម្បីកុំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ស្មារតី និងសតិអារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋ ស្របពេលដែលកម្ពុជាមិនមានច្បាប់ផ្តន្ទាទោសដល់អាយុជីវិតនោះ៖ «វាជាសារមួយដ៏គ្រោតគ្រាត ដ៏អសុរស។ មុននឹងផ្ញើរសារអ្វីមួយ យើងត្រូវគិតអំពីផ្លូវច្បាប់ផង។ យើងមិនត្រូវប្រើប្រាស់សារបែបនេះទេ។ វាជាគម្រូអាក្រក់មួយសម្រាប់យុវជន ហើយខ្ញុំគិតថាគួរតែផ្ញើរសារល្អៗឱ្យស្របទៅនឹងច្បាប់ ហើយយើងគួរតែជជែកគ្នា។ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច ត្រូវតែបើកបេះដូងជជែកជាមួយមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយរួម កុំឱ្យស្រុកយើងប្រឈមទៅនឹងអនាគតដ៏ខ្លី។ ប្រសិនបើសហគមន៍អឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកឡោមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ច អ្នករងគ្រោះ គឺជនរួមជាតិខ្មែរ»។
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់ភាសាចង់កាប់សម្លាប់ជាតិសាសន៍ខ្លួនឯងជាថ្មីទៀត ក្នុងឱកាសជួបសំណេះសំណាលជាមួយពលរដ្ឋ និងនិស្សិតខ្មែរក្នុងប្រទេសជប៉ុន កាលពីថ្ងៃទី៧ តុលា។ អតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមរូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា លោកគ្មានអ្វីត្រូវខ្លាចឡើយរឿងសម្លាប់មនុស្ស និងចាប់មនុស្សមួយចំនួនដាក់គុកនោះ ព្រោះនេះជារឿងដែលលោកធ្លាប់បានធ្វើរួចទៅហើយ ដើម្បីសង្គ្រោះប្រជាជនរាប់លាននាក់។ លោកបន្តថា ការយកមនុស្ស ៤-៥ នាក់ ដែលបង្កឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមទៅកាត់ទោសនោះ ជារឿងដែលគ្មានប្រយោជន៍ឡើយ ដោយលោកសុខចិត្តសម្លាប់មនុស្សទាំងអស់នោះវិញល្អជាង៖ «ទេ ! ដាក់ហ្អែងប៉ុន្មាននាក់គ្រវាត់ចោល ដើម្បីសង្គ្រោះប្រជាជនរាប់លាននាក់ មានរឿងអ្វីត្រូវខា្លច។ ដើម្បីសង្គ្រោះកុំឱ្យមានកើតសង្គ្រាម មានអ្វីត្រូវខ្លាច ? ខ្ញុំអត់មានអ្វីខ្លាចត្រូវមិនហ៊ាននិយាយនោះទេ។ អាណាត្រូវចាប់ញាត់គុក ញាត់ហ្អែង បើហ្អែងធ្វើខុសមែន។ ហ្អែងបង្កើតសង្គ្រាម អញទប់សង្គ្រាម។ អ្នកទាំងអស់គ្នាប្រហែលជានៅចាំបាន។ ២០១៣ បោះឆ្នោតហើយ ពេលហ្នឹងកំពុងកើតអ្វី ? គឺកំពុងចលាចល គ្រាន់តែការសុំធ្វើប្រធានសភា។ ការសុំធ្វើប្រធានសភានោះ គ្រាន់តែជាការសុំទេ ជាលេសទេ។ គោលដៅគឺផ្តួលរំលំតាមរយៈបដិវត្តន៍ពណ៌ តែធ្វើ ហ៊ុន សែន មិនបែក។ សំណាងពួកឯងហើយ ដែលឃ្លីបវីដេអូបានក្រោយ កំណត់ថ្ងៃ ២៩ ខែធ្នូ ជាកំណត់ថ្ងៃចុងក្រោយ។ បើខ្ញុំក្តាប់វីដេអូហ្នឹងបាន ពួកហ្អែងងាប់។ អ្នកណាចង់និយាយពីរឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ចុះសម្លាប់គេអស់រាប់លាន ម្តេចក៏អ្នកឯងមិននិយាយពីរឿងសិទ្ធិមនុស្ស ? ខ្ញុំគ្រាន់តែកម្ចាត់អ្នកឯងប៉ុន្មាននាក់ ដើម្បីការពារប្រជាជនរាប់លាននាក់ រឿងអ្វីថាខ្ញុំធ្វើមិនបាន ?»។
នេះជាលើកទីបីហើយដែលបុរសខ្លាំងខាងប្រើអំពើហិង្សារូបនេះ ថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈបង្ហាញការស្តាយក្រោយ ដែលលោកមិនបានសម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងដែលជាអ្នកដឹកនាំ ឬជាអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង។ កាលពីអំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងទៅ ក៏ធ្លាប់បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើលោកបានដឹងជាមុន អំពីផែនការរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈរូបភាព “បដិវត្តន៍ពណ៌” នោះ លោកនឹងបញ្ជាឲ្យមនុស្សរបស់លោក សម្លាប់ក្រុមអ្នកប្រឆាំងទាំងអស់នោះចោល តាំងតែពីពេលដែលពួកគេបានដឹកនាំធ្វើបាតុកម្មនៅក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ មកម្ល៉េះ។ លោកបន្តថា ក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកស្តាយណាស់ដែលលោកមិនបានសម្លាប់អ្នកទាំងនោះ។ លើសពីនេះទៅទៀត មេដឹកនាំក្រាញអំណាចរូបនេះ ក៏ធ្លាប់បានគំរាមប្រើគ្រាប់ រ៉ុក្កែត ធុនបេអឹម ២១ (BM-21) ដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមចលនាសង្គ្រោះជាតិរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលលោកចាត់ទុកថា ជាក្រុមភេរវករ ប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរបបរបស់លោកផងដែរ។ លោកបានប្រកាសក្តែងៗ ថា លោកសុខចិត្តកម្ទេចក្រុមប្រឆាំង ១រយ ទៅ ២រយនាក់ ប្រសិនបើចាំបាច់ ដើម្បីការពារជីវិតមនុស្សជាច្រើនលាននាក់ផ្សេងទៀត។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកឃ្លាំមើលជាតិ និងអន្តរជាតិ អះអាងដូចគ្នាថា ពាក្យ ”បដិវត្តន៍ពណ៌” នេះ គឺជាការប្រឌិតឡើងរបស់របបលោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ធ្វើទុកបុកម្នេញលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងបំបិទសំឡេងឯករាជ្យ ដែលជាការគាស់រំលើងឫសគល់ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ចំណែកការរក្សាសន្តិភាព និងការពារជីវិតពលរដ្ឋរាប់លាននាក់នោះ គឺជាលេសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីក្តោបក្តាប់អំណាចតទៅទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។
ប្រធានចលនាយុវជនគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក ហ៊ីង សុខសាន្ត បដិសេធថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិគ្មានគម្រោងណាមួយទៅផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលឡើយ។ លោកថា គណបក្សនេះបង្កើតឡើងដើម្បីចូលរូមប្រកួតប្រជែងកម្មវិធីនយោបាយ និងផ្តល់ជាជម្រើសសម្រាប់ពលរដ្ឋ ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរសង្គមទៅរកភាពប្រសើរឡើង។ លោកថា ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ គ្រាន់តែលេសដើម្បីបិទបាំងអំពើសាហាវព្រៃផ្សៃដែលលោកចង់ធ្វើចំពោះគូប្រជែងនយោបាយរបស់ខ្លួន ដើម្បីរក្សាអំណាចតទៅទៀតប៉ុណ្ណោះ៖ «បើយើងគិតពីសីលធម៌ និងគុណធម៌របស់អ្នកដឹកនាំ គឺបង្ហាញថា គាត់ជាមេដឹកនាំមួយឃោរឃៅ ហើយគ្មានអ្វីខុសពីខ្មែរក្រហមនោះទេ។ ឱ្យតែអ្នកប្រឆាំងនឹងទស្សនៈខ្លួន ខ្មែរក្រហមចោទថា ក្បត់អង្គការ ហើយយកទៅសម្លាប់ ឬយកទៅកសាងអ៊ីចឹងទៅ។ គាត់មិនបានស្រាវជ្រាវពិតប្រាកដ គាត់ចោទគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា ប្រុងផ្តួលរំលំ ចង់ធ្វើសង្គ្រាម ដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ក្នុងការចោទប្រកាន់។ ទីពីរច្បាប់ជាតិរបស់យើង គឺយើងអត់មានទោសប្រហារជីវិតទេ ទោះបីជាបុគ្គលណាមួយមានកំហុសធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងណាក្តី។ ដោយឡែក គាត់ចង់កម្ទេចមនុស្សអ៊ីចឹង មានន័យថា គាត់កំពុងតែថ្លែងរំលោភច្បាប់ ដែលស្ថិតក្នុងរបបដឹកនាំរបស់គាត់»។
លោកថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន ហ៊ានសម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងមែន លោកអាចប្រឈមមុខនឹងតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ក្នុងបទចោទនៃអំពើឧក្រិដ្ឋណាមួយដោយចៀសមិនរួចឡើយ។ លោកស្នើឱ្យមេដឹកនាំរបបឯកបក្សរូបនេះ បញ្ឈប់ការប្រើវោហាស័ព្ទបែបនេះតទៅទៀត ដើម្បីកុំឱ្យមានវប្បធម៌ហិង្សា និងសងសឹកគ្នា ក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយខ្មែរ៖ «គាត់ពោលពាក្យថា គាត់ស្រឡាញ់សន្តិភាព ប៉ុន្តែក្នុងចិត្តរបស់គាត់ ក្នុងទ្រូងរបស់គាត់ពោរពេញដោយភ្លើង ពោរពេញដោយភាពក្តៅក្រហាយ ហើយប្រមាថជីវិតមនុស្សសត្វទាំងអស់នេះហាក់បីដូចជាអត់មានតម្លៃអ្វីសោះ។ គ្រាន់តែដើម្បីរក្សាអំណាចមួយម៉ាត់ ហ៊ានដល់ទៅប្រមាថអ្នកដទៃ។ បញ្ហានេះធ្វើឱ្យអ្នកប្រជែងរបស់គាត់មានភាពឈឺចាប់ មានភាពក្តៅក្រហាយដែរ ហើយការសងសឹកនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ នឹងមិនចេះចប់ទេ។ ឯណាទៅដែលយើងថា ចង់ឱ្យមានការផ្សះផ្សារជាតិ កុំឱ្យមានវប្បធម៌ទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច ទឹកហោចស្រមោចស៊ីត្រីនោះ ? អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា សុំឱ្យគាត់ហ្នឹងចាស់ៗ អស់ហើយប្រឹងធ្វើអ្វីដែលជាកុសល ធ្វើល្អ ហើយឱ្យពលរដ្ឋ ឬអ្នកជំនាន់ក្រោយរៀនសូត្រតាម ចៀសវាងកុំឱ្យមានហិង្សាបែបនេះតទៅទៀត»។
ថ្វីត្បិតតែលោក ហ៊ុន សែន មិនបានសម្លាប់ក្រុមមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង និងអ្នកធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរនៃរបបរបស់លោកបានបាញ់បង្ក្រាបយ៉ាងឃោរឃៅទៅលើហ្វូងបាតុករដែលជាកម្មករកម្មការិនីរោងចក្រកាត់ដេរ នៅផ្លូវ វេង ស្រេង ដែលតវ៉ាទាមទារតម្លើងប្រាក់ខែ។ ហេតុការណ៍ហិង្សានៅគ្រានោះ បានបណ្តាលឱ្យកម្មករ ៤នាក់បាត់បង់ជីវិត មា្នក់បាត់ខ្លួន និងជិត ៤០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួស។ បន្ថែមពីលើនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងកម្មករជាង ២០នាក់ ក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារអស់រយៈពេលជិត ៥ខែ ដោយរងការចោទពីបទញុះញង់ឱ្យមានការប្រើអំពើហិង្សា។ ចំណែកឯថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនជិត ២០នាក់ ក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ ដោយរងការចោទប្រកាន់ពីបទដឹកនាំ និងចូលរួមក្នុងចលនាកុប្បកម្មនៅស្ពាននាគក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងទាំងនោះ ទើបតែត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពវិញ នៅក្រោយពេលដែលរបបលោក ហ៊ុន សែន បានបង្កើតរបបថ្មីឯកបក្សដោយជោគជ័យចេញពីការបោះឆ្នោតបែបបង្គ្រប់កិច្ចកាលពីថ្ងៃទី២៩ កក្កដាកន្លងទៅនេះប៉ុណ្ណោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។