បេក្ខភាពប្រធានគណៈមេធាវីម្នាក់ សុំដកខ្លួន ពីការបោះឆ្នោតប្រធានគណៈមេធាវី អាណត្តិ ទី១៣ ខណៈមេធាវីចំនួន ៥នាក់ កំពុងឃោសនារកការគាំទ្រ។ បេក្ខភាពទាំង៥នាក់ អះអាងថា ពួកគេ បានដាក់ចេញគោលការណ៍ រៀងៗខ្លួនច្រើនចំណុច ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍វិស័យច្បាប់ និងលើកកម្ពស់វិជ្ជាជីវៈមេធាវី។
បេក្ខភាព សុំដកខ្លួន ពីការប្រកួតប្រធានគណៈមេធាវី គឺ លោកមេធាវី ឡុង ដារ៉ា ដែលមានលេខរៀងទី៣ នៅលើសន្លឹកឆ្នោត។ ក្នុងសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់គណៈមេធាវី មិនបានបង្ហាញពីមូលហេតុនៃការដកខ្លួននេះទេ តែបង្ហាញថា នៅសល់បេក្ខភាពឈរឈ្មោះ ជាប្រធានគណៈមេធាវីចំនួន ៥នាក់។
មេធាវី ទាំង៥នាក់ សុទ្ធតែមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បី ក្នុងវិស័យយុត្តិធម៌ និងកំពុងប្រកបវិជ្ជាជីវៈច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ក្នុងនោះ បេក្ខភាពម្នាក់ គឺលោកមេធាវី លី ច័ន្ទតុលា គឺជាមេធាវីស្និត ជាមួយរដ្ឋាភិបាល ហើយទទួលបានការគាំទ្រពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាច និងធ្លាប់មានស្នាដៃ ជួយជ្រោមជ្រែងរដ្ឋាភិបាលក្នុងការតតាំងក្ដីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៧។
បេក្ខភាព២នាក់ផ្សេងទៀត គឺមេធាវី កែត ឃី និងមេធាវី សំ សគង់ មានឈ្មោះល្បី ខាងកាន់សំណុំរឿងឲ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំង។ ឯបេក្ខភាពម្នាក់ គឺលោកមេធាវី សេក សោភ័ណ ធ្លាប់កាន់ក្ដីឲ្យសង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍មានជម្លោះដីធ្លី ជាច្រើន និងបេក្ខភាពចុងក្រោយ គឺមេធាវីជើងចាស់ លោក ស សូវ៉ាន។
បេក្ខភាពលេខរៀងទី១ នៅលើសន្លឹកឆ្នោត គឺលោកមេធាវី លី ច័ន្ទតុលា ប្រាប់អាស៊ីសេរី ថា លោក បានដាក់ចេញគោលការណ៍ ៨ចំណុច ដើម្បីពង្រឹងការ ចូលប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវី។ លោក ថា ក្នុងអំឡុងឱកាសឃោសនារកសំឡេងគាំទ្រ ពីសហភាតា រយៈពេល១ខែ លោកបានអញ្ជើញមេធាវី និងមិត្តភ័ក្ដិផ្សេងៗ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីគោលការណ៍ និងស្វែងរកសំឡេងគាំទ្រ។
លោក លី ច័ន្ទតុលា យល់ថា ជារឿងល្អ ក្នុងការមានទំនាក់ទំនងល្អ ជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនយោបាយផ្សេងៗ ព្រោះលោកមានគោលការណ៍រឹតចំណងមិត្តភាព រវាងគណៈមេធាវី ជាមួយគ្រប់ស្ថាប័ន៖ «មួយទៀត ក៏ជាចំណុចសំខាន់ដែរហ្នឹង គឺវាទាក់ទងទៅនឹងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយស្ថាប័ន ឬក៏ក្រសួងស្ថាប័ននៅក្នុងប្រទេសយើងហ្នឹង ទាំងក្នុងស្រុក ជាមួយនឹងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាអន្តរជាតិ ក៏ជាជម្រើសការងារហ្នឹងដែរ គឺវាទាក់ទងនឹងការយើងថា ជួយដល់មេធាវី នៅពេលដែលគាត់មានបញ្ហាសុខភាព គាត់ចាស់ជរា គាត់មានគ្រោះថ្នាក់អ្វីហ្នឹង គឺខ្ញុំបង្កើតជា បន្តអនុវត្តនូវយន្តការមូលនិធិ ដើម្បីជួយដល់ពួកគាត់ដែរ»។
ចំណែកបេក្ខភាពឈរឈ្មោះលេខរៀងទី២ និងលេខរៀងទី៤ គឺ លោកមេធាវី កែត ឃី និងលោកមេធាវី សំ សុគង់។ លោក ទាំងពីរ គឺជាមេធាវីកាត់ក្ដីឲ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំង ដែលរងការចាប់ខ្លួន ក្រោមបទញុះញង់ ចូលរួមគំនិតក្បត់ ជេរប្រមាថរដ្ឋាភិបាល និងរឿងក្ដី នយោបាយផ្សេងទៀត។
លោកមេធាវី សំ សុគង់ មើលឃើញថា ការបោះឆ្នោតរើសប្រធានគណៈមេធាវី គឺខ្វះតម្លាភាព ដោយសារ មានការទិញទឹកចិត្តអ្នកបោះឆ្នោត តាមរយៈការបង្កើតកម្មវិធីជប់លៀង ច្រៀងរាំ ការផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យមានការបោះឆ្នោតជំនួស និងខ្វះកម្មវិធីជជែកដេញដោលគ្នារវាងបេក្ខភាពចូលរួមប្រកួតប្រជែង ពីគោលការណ៍ពង្រឹងវិជ្ជាជីវៈសេរី ជាដើម។
លោកមេធាវី សំ សុគង់ ចូលរួមឈរឈ្មោះ ជាបេក្ខភាពប្រធាន ដោយសារ លោកចង់ផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់មិនល្អទាំងនេះ និងចង់លើកស្ទួយវិជ្ជាជីវៈមេធាវី ទាំងក្នុងតុលាការ និងលើឆាកអន្តរជាតិ។ លោក ដាក់ចេញគោលការណ៍ច្រើនចំណុច ដោយចង់ពង្រឹងវិន័យវិជ្ជាជីវៈសេរីនេះ កុំឲ្យស្ថិតក្រោមអំណាចទាំង៣ និងពង្រីកការទំនាក់ទំនង ជាមួយស្ថាប័នអន្តរជាតិ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរ ចែករំលែកបទពិសោធន៍វិជ្ជាជីវៈមេធាវី និង ពង្រឹងលទ្ធភាពជួយការពារកូនក្ដី នៅក្រៅប្រទេស៖ «កន្លងមកយើងឃើញ មិនមានអ្វីការរីកចម្រើនទេ ( គណៈមេធាវី ) ។ ឃើញរីកចម្រើនតែសមាជិកទេ ទី១ ហើយទី២ យើងឃើញថា សមត្ថភាពរបស់មេធាវីនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ទាំងភាសាបរទេសហ្នឹង។ ទី ៣ ខ្ញុំឃើញទាក់ទងនឹងស្ថាប័នផ្សេងៗហ្នឹង មិនទាន់ឲ្យតម្លៃ ទៅលើវិជ្ជាជីវៈមេធាវីទេ ជាពិសេសគឺខាងស្ថាប័នតុលាការតែម្ដង គឺមិនសូវជាមានឲ្យតម្លៃ ទៅលើមេធាវីទេ។ អ៊ីចឹង បើនិយាយពីការដឹកនាំ ( គណៈមេធាវី ) ដូចមិនមានអ្វីប្លែកទេ ដូចតែមុនអ៊ីចឹង។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំឈរជាបេក្ខជន ដើម្បីឲ្យមានជម្រើសថ្មី ដូចជាពាក្យស្លោក គេថា ភាពដដែលៗ គឺជាសត្រូវនៃការអភិវឌ្ឍ។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំគិតថា សមាជិកគណៈមេធាវី គួរតែមានជម្រើសថ្មី»។
ឯបេក្ខភាពលេខរៀងទី៥ នៅលើសន្លឹកឆ្នោត លោកមេធាវី សេក សោភ័ណ បានដាក់ចេញគោលការណ៍៦ចំណុច ដោយផ្ដោត លើការស្វែងរកមូលនិធិ ដើម្បីជួយពង្រឹងមេធាវី ជួយដល់ពលរដ្ឋក្រីក្រ ខ្វះលទ្ធភាពជួលមេធាវី និងការផ្លាស់ប្ដូរ បេក្ខភាពមេធាវីកម្ពុជា ឲ្យបានចូលរួមការពារក្ដីក្នុងតំបន់ និងក្នុងអាស៊ានជាដើម។
លោកមេធាវី សេក សោភ័ណ មិនយល់ទាស់ចំពោះកម្មវិធីជប់លៀង ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រពីអ្នកបោះឆ្នោត ឬហៅថា សហភាតាទេ ព្រោះ លោកយល់ថា មេធាវីខ្លះដែលទៅចូលរួមកម្មវិធីជប់លៀងនេះ ដោយសារការទើសទាល់ ហើយមិនបោះឆ្នោតឲ្យ ដោយសារការជប់លៀងទេ។ តែលោក ចាត់ទុកថា កម្មវិធីជប់លៀងរកសំឡេងឆ្នោត ជាការខ្វះតម្លាភាព។ លោកអះអាងថា ធ្លាប់សរសេរលិខិតតវ៉ា ទៅគណៈមេធាវី ចំពោះការផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យបោះឆ្នោតជំនួស ដោយសារខុសពីច្បាប់ស្ដីពី សហលក្ខន្តិកៈមេធាវី មាត្រា១៦ ដែលកំណត់ថា ការបោះឆ្នោតរើសប្រធាន គឺធ្វើឡើងដោយសម្ងាត់៖ «ដោយសារខ្ញុំ មានប្រវត្តិការងារជាអ្នកគ្រប់គ្រងច្រើនឆ្នាំ ហើយមានទំនាក់ទំនងជាមួយស្ថាប័នមួយចំនួន ដែលលើកកម្ពស់ផ្នែកយុត្តិធម៌ហ្នឹង នឹងរកមូលនិធិបន្ថែមទៀត ក្រៅពីមូលនិធិបច្ចុប្បន្នហ្នឹង ដើម្បីការពារជនក្រីក្រ ដែលជាការតម្រូវរបស់គណៈមេធាវីស្រាប់ តាមផ្លូវច្បាប់ ហើយចំណុចទាំងអស់ហ្នឹង សំខាន់ណាស់ ព្រោះជនក្រីក្រហ្នឹង ត្រូវការមេធាវីច្រើនណាស់ ហើយចុងក្រោយ ចំណុចទី៦ក្រោយហ្នឹង គឺពង្រីកកិច្ចសហការជាមួយគណៈមេធាវីក្នុងតំបន់ ហើយនិងប្រទេសមួយចំនួនទៀត ក្នុងពិភពលោក ព្រោះយើងជាអង្គការសមាជិកភាព»។
បេក្ខភាពលេខរៀងទី៦ លើសន្លឹកឆ្នោត លោកមេធាវី ស សូវ៉ាន មិនរំពឹងថា ជាប់ជាប្រធានគណៈមេធាវីទេ។ មេធាវី វ័យ៨១ឆ្នាំរូបនេះ ប្រាប់ថា មិត្តភ័ក្ដិចាស់ៗ បានពឹងឲ្យលោកឈរឈ្មោះ ព្រោះស្ដាយបទពិសោធន៍ និងចំណេះដឹងរបស់លោក។ អតីតសាស្ត្រាចារ្យច្បាប់រូបនេះ មិនបានធ្វើការឃោសនា រកការគាំទ្រអ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែ លោកប្រាប់ថា អាចនឹងមានឱកាសឃោសនារយៈពេលខ្លី នៅថ្ងៃបោះឆ្នោត ដែលរៀបចំ ដោយគណៈមេធាវី៖ «មិត្តភ័ក្ដិចាស់ៗហ្នឹង គេថា ឲ្យជួយទៅ។ ខ្ញុំថា ខ្ញុំជួយ មានតែឈរទៅ បានប៉ុន្មានក៏បានទៅ មិនបានក៏ធ្លាក់ទៅ។ ខ្ញុំច្បាស់ហើយ មិនជាប់ទេ អាហ្នឹង គឺថា មិនជាប់ទេ។ តែក្រែងកូនសិស្សខ្លះ គេដឹងថា ខ្ញុំធ្លាប់បង្រៀនធ្លាប់អ្វីណា ហើយគេសុំយោបល់អ្វីទេ ខ្ញុំចេះតែជូនទៅ យោបល់ច្បាប់ ដល់អ៊ីចឹងទៅ ខ្ញុំចេះតែឈរទៅ»។
ប្រធានគណៈមេធាវី មានអាណត្តិ២ឆ្នាំ ហើយការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសប្រធានអាណត្តិទី១៣ គឺប្រព្រឹត្តិទៅ នៅថ្ងៃទី១៦ តុលា ខាងមុខ។ បេក្ខភាពទាំង ៥នាក់ និងអ្នកគាំទ្រ អាចធ្វើការឃោសនា រយៈពេល ១ខែ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១៤ តុលា។
គិតត្រឹមខែសីហា មេធាវីកំពុងប្រកបវិជ្ជាជីវៈ មានជាងមួយពាន់ (១ ៥៧៩)នាក់។ មេធាវី កម្មសិក្សាមានជាងបួនរយ (៤០៨)នាក់។ មេធាវីមិនប្រកបវិជ្ជាជីវៈ មានជាងមួយរយ (១១៣)នាក់ មេធាវីសុំនៅក្រៅបញ្ជីមាន ២៧នាក់ មេធាវីហាមឃាត់ប្រកបវិជ្ជាជីវៈ មាន២នាក់ មេធាវីផ្អាកពីមុខងារ ២នាក់ និងមេធាវី លុបឈ្មោះពីបញ្ជី មាន ២០នាក់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។