រដ្ឋមន្ត្រីមហាផ្ទៃថា ការប្រើកម្លាំងយោធានៅពេលអនុវត្តសាលដីកាក្នុងវិវាទដីធ្លីជារឿងខុសច្បាប់
2019.02.14
ក្រោយពីមានព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបដោយហិង្សាពីកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះលើប្រជាពលរដ្ឋដែលមានមានវិវាទដីធ្លីជាមួយឧកញ៉ា ស៊ីវ គង់ទ្រីវ នៅខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីពេលកន្លងមក រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃប្រតិកម្មថា ការប្រើកម្លាំងយោធាចូលរួមក្នុងការអនុវត្តសាលដីកាតុលាការនោះជារឿងខុសច្បាប់។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស សម្ដែងការសាទរចំពោះការលើកឡើងនេះ ប៉ុន្តែស្នើឱ្យការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជមួយ ដើម្បីស្វែងរកជនដៃដល់ ដែលបានប្រើហិង្សានិងបាញ់កាំគ្រាប់ភ្លើងពិតបង្កឱ្យពលរដ្ឋរងបួស យកទៅផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្លែងថា ការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាទៅអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល នៅក្នុងរឿងជម្លោះដីធ្លី ទាំងនៅខេត្តព្រះសីហនុ និងនៅខេត្តក្រចេះ កាលពីពេលកន្លងទៅនោះ គឺជាអំពើខុសច្បាប់។ លោក ស ខេង បានបន្តថា មន្ត្រីដែលអនុវត្តច្បាប់ មានតែនគរបាល កងរាជអាវុធហត្ថ និងព្រះរាជអាជ្ញា គឺមិនត្រូវកម្លាំងទាហាននោះទេ។ លោក ស ខេង ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរថ្នាក់ខេត្តទាំងអស់ ស្វែងរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី។ ការថ្លែងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីបើកសន្និបាតត្រួតពិនិត្យការងារឆ្នាំ២០១៨ លើកទិសដៅការងារឆ្នាំ២០១៩ នៅទីស្តីការក្រសួងមហាផ្ទៃ ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ៖ «គេមិនយកកម្លាំងយោធាទៅអនុវត្តដីកាទេ។ រឿងហ្នឹងកើតនៅក្រចេះមួយ និងខេត្តព្រះសីហនុមួយ។ ហ្នឹងមានន័យថា នោះយើងរដ្ឋបាលខេត្តប៉ុនណាណី អត់ដឹងច្បាប់។ នែ៎ ប្រយ័ត្នដល់ខេត្តផ្សេងទៀត បើមិនបានប្រាប់អ៊ីចឹង ក៏រមៀលទៅអ៊ីចឹងទៀត មានអីនឹកឃើញយោធា ទៅអនុវត្តច្បាប់អន្តរធានហើយ។ សាលដីការបស់តុលាការ បើយើងមិនធ្វើខុសហើយ។ ប៉ុន្តែយើងទៅធ្វើមាន ព្យសនកម្ម គេអនុញ្ញាត ច្បាប់អនុញ្ញាតឱ្យយើងដកឃ្លាសិនដើម្បីពិចារណារកវិធីដោះស្រាយ។ យើងតែមួយជ្រុងថាយើងកាន់អំណាច វាមិនមែនអាងតែលើកាំភ្លើងហ្នឹងទេ។ ស្ថានការណ៍ឥឡូវនេះ យើងលេងអ៊ីចឹងអត់បានទេ ហើយទោមុខទៀតនេះ រឹតតែមានទៀត»។
ប្រធានគ្រប់គ្រងការិយាល័យឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត សាទរចំពោះការលើកឡើងនេះ។ លោក អំ សំអាត ពន្យល់ថា កម្លាំងយោធា គឺមិនបានទទួលការហ្វឹកហាត់ផ្នែកច្បាប់ដូចកម្លាំងនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថនោះឡើយ ព្រោះថាយោធាដឹងតែពីយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងកិច្ចការពារប្រទេសជាតិ។ លោក អំ សំអាត នៅតែទទូចស្នើឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតមួយ ដើម្បីស្វែងរកជនដែលបានប្រើហិង្សាលើពលរដ្ឋ និងបាញ់កាំភ្លើងបង្កឱ្យពលរដ្ឋម្នាក់រងរបួសធ្ងន់ យកទៅផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់៖ «ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា បើសិនមានមនុស្សស្លាប់ រងរបួសដោយការបាញ់ ដោយការវាយ ហើយយើងធ្វើការស៊ើបអង្កេតដើម្បីរកជនដៃដល់យកទៅអនុវត្តទៅតាមផ្លូវច្បាប់ ហ្នឹងវាក្លាយជាវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាព វប្បធម៌មួយដ៏អាក្រក់ដែលមិនអាចនឹងធ្វើការបញ្ឈប់នូវវប្បធម៌ហ្នឹងបាន។ បើសិនជាយើងមិនធ្វើការស៊ើបអង្កេតដោយតម្លាភាព យុត្តិធម៌រកជនដៃដល់ហ្នឹង យកទៅអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់ដើម្បីជាគំរូកុំឱ្យអ្នកក្លាយអនុវត្តបន្តទៅទៀត»។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបដោយហិង្សាពីសំណាក់កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមករា តាមរយៈវីដេអូឃ្លិបមួយ ដែលត្រូវបានចែកចាយបន្តគ្នាក្នុងបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក បង្ហាញឱ្យឃើញទាហានម្នាក់ កាន់កាំភ្លើងអាកា៤៧ (AK-47) ដើរសំដៅទៅវាយបុរសម្នាក់នឹងស្នូកកាំភ្លើង ខណៈពលរដ្ឋរូបនោះ ត្រូវបានចង់ដៃព័ន្ធទៅក្រោយ ហើយអង្គុយលត់ជង្គង់ផ្ទាល់នឹងដី។
ក្នុងហេតុការណ៍នៅពេលនោះ សមត្ថកិច្ចចម្រុះខេត្តព្រះសីហនុ បានចុះបាញ់បង្ក្រាប និងចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋចំនួន ៦នាក់ ដែលតវ៉ាការចុះអនុវត្តសាលដីកាតុលាការកំពូល លើដីធ្លីវិវាទមួយកន្លែង ជាមួយឧកញ៉ា ឈ្មោះ ស៊ី គង់ទ្រីវ នៅទីតាំងក្បែរវត្តអូរត្រេះ ភូមិគគីរ ឃុំបិតត្រាំង ស្រុកព្រៃនប់។
ចំណែកការប៉ះទង្គិចគ្នានៅខេត្តក្រចេះ កាលពីទី៨ មិនា ឆ្នាំ២០១៨ វិញ មានការបាញ់បង្ក្រាបពីកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ច ក្នុងនោះក្រុមទាហានដែលការពារដីឱ្យក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម ដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារ រស់នៅឃុំពីរធ្នូ ស្រុកស្នួល ខែត្រក្រចេះ។ ក្នុងហេតុការណ៍នោះ ពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាច្រើនរស់នៅភូមិជើងឃ្លេ ឃុំពីរធ្នូ ថ្លែងក្នុងលក្ខខណ្ឌសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ថា លោកបានប្រទះឃើញពលរដ្ឋពីរនាក់ ត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងចំពោះ ធ្លាយដល់ខ្នង ហើយម្នាក់ទៀតត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើង ចំគល់ដោះ ធ្លាយដល់ឆ្អឹងខ្នងដែរ បណ្ដាលឱ្យស្លាប់ភ្លាមៗនៅហ្នឹងកន្លែង។ ចំណែកអ្នកតវ៉ាមិនហានចូលជួយនោះទេ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាព និងបានរត់គេចរៀងៗខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែព័ត៌មាននេះ ត្រូវបានសាលាខេត្តក្រចេះ ចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន បដិសេធ ភ្លាមៗ ចំពោះការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានមួយចំនួន អំពីការបាញ់សម្លាប់អ្នកភូមិក្នុងពេលតវ៉ាករណីដីធ្លី នៅស្រុកស្នួលក្នុងជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូមេមត់នោះថាជារឿងមិនពិត។ អាជ្ញាធរអះអាងថា ហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចក្នុងខេត្តក្រចេះនោះ មានតែមនុស្ស ៩នាក់ ប៉ុណ្ណោះ របួស ក្នុងនោះ ៧នាក់ជាសមត្ថកិច្ច។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលរកឃើញថា បញ្ហាវិវាទដីធ្លីនៅតំបន់ខ្លះ ដូចជានៅខេត្តព្រះវិហារ មកដល់ពេលនេះ នៅតែមានការប្រើកម្លាំងយោធា ដើម្បីការពារដីធ្លីឱ្យខាងក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលមានវិវាទដីធ្លីជាមួយពលរដ្ឋ។ សង្គមស៊ីវិលស្នើឱ្យអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ចុះធ្វើអធិការកិច្ចចំពោះកម្លាំងយោធា ទាំងនោះដែលឈរជើងការពារដីឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ទៅតាមច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈទូទៅចំពោះយោធិននៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៃប្រទេសកម្ពុជា។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំមើលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ស្នើដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ធ្វើយ៉ាងណាដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីឱ្យពលរដ្ឋដោយសន្តិវិធី ដើម្បីជៀសវាងការប្រើប្រាស់ អំពើហិង្សា។ ប្រសិនបើជៀសវាងប្រើកម្លាំងសមត្ថកិច្ចមិនបានទេ សង្គមស៊ីវិល ស្នើឱ្យប្រើប្រាស់កម្លាំងដែលមានចំនួនសមាមាត្រ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យទាបបំផុតដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ រូបកាយ ឬក៏អាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។