លោក ហោ ណាំហុង បារម្ភខ្លាចតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិមិនឯករាជ្យ
2013.04.19
១៧-មេសា-២០១៣៖ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហោ ណាំហុង នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ក្រុងឡាអេ។
លោក ហោ ណាំហុង ដែលជាប្រធានប្រតិភូកម្ពុជា បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្រោយការឡើងថ្លែងជាចុងក្រោយរបស់លោកថា លោកមានសង្ឃឹមថា តុលាការនឹងព្រមបកស្រាយសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ តាមសំណើរបស់កម្ពុជា តែអ្វីដែលលោកបារម្ភនោះ គឺខ្លាចក្រែងតែតុលាការពិភពលោកនេះមិនឯករាជ្យ។
ក្រុមអ្នកច្បាប់បីនាក់ តំណាងអោយប្រទេសកម្ពុជា បានឡើងថ្លែងនៅចំពោះអង្គតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិម្តងម្នាក់ៗ តទល់នឹងការចោទប្រកាន់នានារបស់ភាគីថៃ ដែលបានឡើងថ្លែងកាលពីថ្ងៃកន្លងទៅ។
ឡើងថ្លែងមុនគេ គឺលោក រតមែន បាន់ឌី (Rodman Bundy) ដែលជាសមាជិកគណៈមេធាវីនៃទីក្រុងញ៉ូវយក និងជាមេធាវីនៅតុលាការឧទ្ធរណ៍ក្រុងប៉ារីស។ លោកបានឡើងតតាំងចំពោះការចោទប្រកាន់របស់ថៃ ថាកម្ពុជា បន្លំផែនទីនោះ ថាគឺភាគីថៃ ទេដែលជាអ្នកបន្លំនោះ។ លោកលើកភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា តុលាការក្រុងឡាអេ កាលពីឆ្នាំ១៩៦២ បានសម្រេចក្តីដោយយកផែនទីក្នុងឧបសម្ពន្ធ១ ជាគោល។ លោកអះអាងថា ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដែលគូសនៅលើផែនទីនោះហើយ ជាអ្វីដែលតុលាការចាត់ទុកថាជាខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនពិតប្រាកដ។ លោកបន្តថា ការដែលថៃ យកខ្សែទឹក ឬយកផែនទីដទៃណាទៀតជាសម្អាងនោះ គឺជាការប៉ុនប៉ងក្លែងបន្លំរបស់ថៃ ហើយ។
មេធាវីពីររូបទៀតរបស់ភាគីកម្ពុជា មានលោក ហ្វ្រង់គ្លីន បើរមែន (Sir Franklin Berman) និងលោក ហ្សង់ម៉ាក់ សូរ៉ែល (Jean-Marc Sorel) ក៏សុទ្ធតែបានអះអាងថា តុលាការក្រុងឡាអេ នេះ ទទួលយកផែនទីតែមួយគត់ជាផ្លូវការ ហើយនោះគឺជាផែនទីដែលមាននៅក្នុងឧបសម្ពន្ធ១។
អ្នកច្បាប់តំណាងអោយកម្ពុជា ក៏បានចោទទៅភាគីថៃ វិញថា ក្នុងការបកស្រាយរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃពុធ ថៃ មិនបានឆ្លើយតបមកកម្ពុជា ជាភាគីដើមបណ្ដឹងទេ តែថៃ បែរជាយកឱកាសចោទទៅកម្ពុជា ទៅវិញ។ លោកថា ភាគីថៃ ព្យាយាមចង់អោយតុលាការក្រុងឡាអេ សើរើសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ ឡើងវិញ និងមិនចង់អោយតុលាការបកស្រាយសាលក្រមនោះតាមសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា។
លោកអ្នកច្បាប់បញ្ជាក់ថា នេះជាអំពើរំលោភទៅនឹងលក្ខន្តិករបស់តុលាការ។ លោកបញ្ជាក់ថា ដូច្នេះប្រាកដជាមានការមិនយល់ច្បាស់ពីអត្ថន័យ និងវិសាលភាពនៃសាលក្រមនោះហើយ។
លោក ហោ ណាំហុង ដែលជាតំណាងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បានឡើងថ្លែងបញ្ចប់ក្រោយគេ។ លោកបានលើកឡើងថា ប្រទេសថៃ មិនបានអនុវត្តសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ របស់តុលាការក្រុងឡាអេ ព្រមទាំងមិនធ្វើតាមសេចក្តីសម្រេចចុះថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១ របស់តុលាការនេះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការដែលថៃ មិនព្រមអនុវត្តសាលក្រម និងសេចក្តីសម្រេចនេះអោយបានត្រឹមត្រូវ បានធ្វើអោយមានការស្លាប់បាត់បង់ជីវិតមនុស្ស និងរារាំងការរស់នៅអោយមានសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់នេះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកក៏ទទូចអោយតុលាការបកស្រាយសាលក្រមនោះអោយបានច្បាស់។
លោកបញ្ជាក់ថា ផលវិបាកអាចកើតមានឡើងរវាងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជា ប្រសិនបើសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ នេះ មិនបានអនុវត្តត្រឹមត្រូវ។ លោកក៏លើកឡើងទៅអង្គតុលាការថា សន្តិភាព និងសន្តិសុខរវាងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរនេះ ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើការបកស្រាយសាលក្រមនេះ។
បន្ទាប់ពីឡើងថ្លែងនៅមុខអង្គតុលាការហើយ លោក ហោ ណាំហុង ផ្តល់កិច្ចសម្ភាសន៍មួយដល់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ ក្នុងនោះ លោកបញ្ជាក់ពីសេចក្តីសង្ឃឹមចំពោះការបកស្រាយរបស់កម្ពុជា។
លោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ៖ ឯកឧត្តម មានការសង្ឃឹមបែបណាដែរចំពោះការបង្ហាញរបស់ភាគីកម្ពុជា ទាំងគណៈប្រតិភូ ទាំងមេធាវីជួយរឿងក្តីនេះ?
លោក ហោ ណាំហុង៖ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា តុលាការផ្អែកលើច្បាប់សុទ្ធសាធ គឺថាតុលាការនឹងបកស្រាយតាមអ្វីដែលយើងលើកទឡ្ហីករណ៍ច្បាប់ជូនតុលាការ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ហោ ណាំហុង បានលើកឡើងនូវការបារម្ភរបស់លោក ចំពោះតុលាការពិភពលោកនេះ ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងអ្វីដែលអ្នកនយោបាយនៃគណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងចំពោះតុលាការនៅកម្ពុជា។ នោះ គឺការក្រែងតុលាការសម្រេចដោយមិនផ្អែកតាមច្បាប់ តែសម្រេចដោយមានការជ្រៀតជ្រែកពីនយោបាយ៖ «លើកលែងតែតុលាការមិនផ្អែកលើផ្លូវច្បាប់ យកកត្តានយោបាយមកគិតគូរ អាហ្នឹងខ្ញុំមិនដឹងទេ។ អាហ្នឹងខ្ញុំមិនអាចទាយមុនថា តុលាការសម្រេចថាម៉េចទេ។ តែបើសិនជាតុលាការផ្អែកលើផ្លូវច្បាប់សុទ្ធសាធ ដែលយើងលើកយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់ទាំងអស់ គ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់ យើងនឹងមានការសង្ឃឹមថាតុលាការនឹងបកស្រាយ»។
តុលាការក្រុងឡាអេ នៅថ្ងៃនេះ នឹងស្តាប់ការបកស្រាយតទល់ទៅភាគីកម្ពុជា របស់ថៃ ជាចុងក្រោយ មុននឹងតុលាការចេញសេចក្តីសម្រេចនៅចុងឆ្នាំ២០១៣ នេះ។
សូមអញ្ជើញលោកអ្នកនាងរង់ចាំស្តាប់ ថាតើថៃ នឹងលើកចំណុចអ្វីមកតតាំងជាមួយកម្ពុជា ទៀត នៅក្នុងការផ្សាយរបស់យើងនាពេលព្រឹកនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធការចោទរបស់វៀតណាម ដែលថា ព្រែកជីកហ្វូណនសម្រាប់សម្រួលវត្តមានយោធាចិន
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រោយពេលវៀតណាមរិះគន់
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ការជីកព្រែកហ្វូណនជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា គ្មានការចាំបាច់បំភ្លឺគ្រប់រឿងដល់វៀតណាមទេ
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើជួបមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាភ្លាមៗក្រោយឡើងតំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសចង់ឃើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំខ្មែរ