ស្របពេលដែលអាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញ បង្ហាញជំហរទន់ភ្លន់ ជួយជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមសព្វបែបយ៉ាង ដើម្បីបានដីភូមិ និងលិខិតស្នាមផ្សេងៗ ដើម្បីអាចរស់នៅសមរម្យ និងថ្លៃថ្នូរលើទឹកដីខ្មែរ តំណាងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមឯណោះ ដែលមានឈាមជ័រខ្មែរដូចគ្នា នៅមិនទាន់ទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ដូច្នេះនោះឡើយ។
តំណាងខ្មែរកម្ពុជាក្រោមអះអាងថា ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលរស់នៅប្រទេសកម្ពុជា ជួបបញ្ហាទាំងលិខិតស្នាម និងសិទ្ធិលំនៅឋាន និងសិទ្ធិអាស្រ័យផល ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត និងរងការបណ្ដេញចេញ និងគ្មានសំណងសមរម្យ ពេលមានគម្រោងអភិវឌ្ឍ ដែលប៉ះតំបន់ពួកគាត់រស់នៅ។ អគ្គលេខាធិការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន កត់សម្គាល់ថា ជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាម ដែលមិនមែនជាឈាមជ័រខ្មែរសោះ បែរជាទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ជាងពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានឈាមជ័រជាខ្មែរដូចគ្នាទៅវិញ។
លោក សឺន ជុំជួន លើកយកករណីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជា ដែលរស់នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង រាប់សិបគ្រួសារ ដែលត្រូវតស៊ូរាប់ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីបានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណថ្មី ប៉ុន្តែនៅតែមិនទាន់បាន។ ចំណែកឯករណីដីធ្លីនៅស្រុកបុរីជលសារ ខេត្តតាកែវ លោកអះអាងថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាហាមឃាត់សិទ្ធិពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ក្នុងការអាស្រ័យលើដីស្រែរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែបែរជាអនុញ្ញាតឱ្យជនជាតិវៀតណាម មានសិទ្ធិជួលដីទាំងនោះ ធ្វើស្រែបានទៅវិញ ជាដើម៖ «វាហាក់ដូចជាអនុវត្តផ្ទុយគ្នា រវាងប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរនេះ អត់ស្មើភាពគ្នា។ ខ្មែរក្រោមយើងជាឈាមជ័រដូចតែគ្នាទេតើ ! ពួកគាត់គួរតែទទួលបានអាទិភាព ក្នុងការទទួលបានដំណោះស្រាយ ក្នុងរឿងនេះដែរ»។
ការលើកឡើងរបស់តំណាងខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរូបនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ផ្ដល់ដី ៤០ហិកតារ ដល់ជនជាតិវៀតណាម ដើម្បីតាំងទីលំនៅសមរម្យ និងស្របច្បាប់នៅលើដីខ្មែរ។ ជុំវិញការផ្ដល់ដីដល់ជនបរទេស ឱ្យមានសិទ្ធិរស់នៅស្របច្បាប់នៅស្រុកខ្មែរនេះ អាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ឆ្នាំង អះអាងថា ធ្វើឡើងដោយឈរលើលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ស្ដីពី “ផែនការបំឡាស់ទីប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅលើផ្ទះបណ្ដែតទឹកឱ្យឡើងរស់នៅលើគោកវិញ នៅលើផ្ទៃដី ៤០ហិកតារក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង” មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា គម្រោងនេះមិនមែនជាការផ្តល់ដី ឬកាត់ដីទៅឱ្យជនជាតិវៀតណាមទេ គឺគ្រាន់តែរៀបចំឱ្យមានការបំឡាស់ទីអ្នកទាំងនោះពីទឹកមកគោកវិញប៉ុណ្ណោះ។
អភិបាលរងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ស៊ុន សុវណ្ណារិទ្ធ លើកឡើងថា ជនជាតិ ដែលគ្រោងបំឡាស់ទីជាជនអន្តោប្រវេសស្របច្បាប់។ លោកថា ដូច្នេះអាជ្ញាធរត្រូវអនុវត្តដោយឈរលើគោលការណ៍គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍៖ «រដ្ឋាភិបាលយើង ឬអាជ្ញាធរខេត្តមិនធ្វើអំពើឃោរឃៅដូចសម័យ ប៉ុល ពត ឬ លន់ នល់ ដែលបាញ់សម្លាប់មនុស្សទេ ឃោរឃៅណាស់ ហើយរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរអ៊ីចឹងសុំកុំយករឿងនេះធ្វើជាខែលដើម្បីបង្កើតជាការញុះញង់ដែលធ្វើឱ្យខ្មែរមានការច្របូកច្របល់»។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទិ្ធមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត ស្វាគមន៍ចំពោះការគោរពសិទ្ធិមនុស្សលើជនជាតិភាគតិចបែបនេះ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះបន្តថា លោកក៏ចង់ឃើញអាជ្ញាធរ ឬរដ្ឋាភិបាល អនុវត្តគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សបែបនេះឱ្យទូទៅដោយមិនរើសអើង៖ «គោលការណ៍សិទ្ធិយើងត្រូវតែធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យមានតុល្យភាពដើម្បីលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្សគ្រប់រូបដោយមិនប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ភេទ សាសនាអីទេ»។
រីឯអ្នកនាំពាក្យសមាគម អាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា សង្កេតឃើញថា អាជ្ញាធរ ឬរដ្ឋាភិបាលបានខកខានគោរពសិទ្ធិមនុស្សលើពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ដែលមានបញ្ហាដីធ្លី ដោយពលរដ្ឋមួយចំនួនរងការបណ្តេញចេញដោយមិនបានទទួលដីធ្លី ដែលមានការរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវទេ។ លោកបន្តថា មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលរងការរិះគន់ពីគម្រោងបំឡាស់ទីជនជាតិវៀតណាមពីសំណាក់មហាជននានា ក៏ព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាគិតគូរជាតិសាសន៍ដទៃ ជាងជាតិសាសន៍ឯង៖ «ជាដំបងបំផុតគឺសិទ្ធិដែលចាំបាច់បំផុត គឺកាតព្វកិច្ចត្រូវតែបំពេញលើពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនឱ្យល្អប្រសើរចាំយើងបន្តគិតគូរទៅជាតិសាសន៍ផ្សេងណា ក្នុងពេលនេះយើងមិនដឹងថា អ្នកទាំងអស់ហ្នឹងដែលមកកម្ពុជាគឺគាត់គោរពតាមច្បាប់របស់កម្ពុជាឬអត់»។
អភិបាលរងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ស៊ុន សុវណ្ណារិទ្ធ ឱ្យដឹងថា ពេលនេះអាជ្ញាធរកំពុងពន្លឿនការចាក់ដី និងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកបំឡាស់ទីចូលទៅសង់ទីលំនៅរស់នៅ។ លោកថាបច្ចុប្បន្ននេះ ទើបតែមានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ១០០ផ្ទះប៉ុណ្ណោះ ទៅរស់នៅលើដីនោះ។ លោកអះអាងថា អ្នកដែលត្រូវបានរៀបចំឱ្យបំឡាស់ទីមានចំនួន ៤.៥៦៣គ្រួសារ ក្នុងនោះជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមមាន ២.៣៧៩គ្រួសារ ស្មើនឹង ១០.០៨៧នាក់។ ក្រៅពីនោះ គឺជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងខ្មែរ-ឥស្លាម។
ចំណែកក្រុមពលករធ្វើការនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសថៃវិញ ស្នើទៅរបបក្រុងភ្នំពេញឱ្យបញ្ឈប់គម្រោងការផ្តល់ដី ៤០ហិកតារដល់ជនជាតិវៀតណាមនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងនេះ។ ពេលនេះពលករខ្មែរនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង កំពុងដើរប្រមូលស្នាមដៃរបស់ពលករ ដើម្បីធ្វើញត្តិប្រឆាំងគម្រោងនេះ។
លោក សឺន ជុំជួន ដែលអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម អាចមានរហូតដល់ជាងមួយលាននាក់នោះ អំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរនៃរបបក្រុងភ្នំពេញ ដែលអះអាងថា គោរពគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាសាកលនោះ យកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមលើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមផង និងអនុវត្តឱ្យមានភាពស្មើគ្នា នៅពេលពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម រងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗរបស់រដ្ឋាភិបាល និងពន្លឿនដំណោះស្រាយ ដើម្បីផ្ដល់ឯកសារស្របច្បាប់ ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីពួកគាត់មានសិទ្ធិទទួលបានផលប្រយោជន៍ពេញលេញ ដូចជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។