ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដាស់តឿនឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ងាកមកការដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យវិញ ដើម្បីរក្សាទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនៃប្រទេសទាំងពីរ។ អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហានយោបាយយល់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកខ្វាយខ្វល់ពីស្ថានការណ៍កម្ពុជា និងមិនចង់ឃើញកម្ពុជាងាកចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ទើបមហាអំណាចមួយនេះតែងជំរុញ និងដាស់តឿនរបបក្រុងភ្នំពេញ ឱ្យស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) ប្រាប់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងលិខិតមួយកាលពីដើមខែវិច្ឆិកា ថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា បានជួបប្រទះការលំបាកមួយចំនួន ប៉ុន្តែការបែរខ្នងដាក់គ្នាមិនបានផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរនោះឡើយ។ លោកថ្លែងទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិកគោរពធិបតេយ្យជាតិកម្ពុជា និងមិនស្វះស្វែងឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូររបបនៅកម្ពុជានោះឡើយ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិករក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោយឈរលើមូលដ្ឋានគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។ លោកថ្លែងទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិកបន្តបង្ហាញនូវជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពបុគ្គល និងនីតិរដ្ឋ ជាមាគ៌ាល្អបំផុតឆ្ពោះទៅកាន់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពសម្រាប់ប្រជាជាតិទាំងអស់។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រាប់ឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំប្រទេសតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យវិញ ដែលជាសារៈសំខាន់ដើម្បីអនាគតនៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរគឺ សហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា។ លោកស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន វាយតម្លៃឡើងវិញអំពីការសម្រេចចិត្តជាក់លាក់មួយចំនួនរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកជឿជាក់ថា ជាការដាក់អធិបតេយ្យ ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែងរបស់កម្ពុជា ក្នុងស្ថានភាពហានិភ័យខ្ពស់។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ៗ នៅកថាខណ្ឌចុងក្រោយនៃលិខិតនោះថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន អាចកែប្រែស្ថានភាពទាំងឡាយឱ្យល្អឡើងវិញ នោះសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងឱ្យក្រុមការងារផ្នែកគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បើកកិច្ចប្រជុំពិភាក្សាអំពីការស្តារទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនេះឡើងវិញ។
លិខិតរបស់សេតវិមានសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ ធ្វើឡើងតាំងពីថ្ងៃទី១ វិច្ឆិកា ប៉ុន្តែទើបតែត្រូវបានឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក ប៉ាទ្រីក ម័រហ្វី (Patrick Murphy) ប្រគល់ជូនលោក ហ៊ុន សែន នៅក្នុងជំនួបលើកទីពីររបស់លោកជាមួយបុរសខ្លាំងកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២១ វិច្ឆិកា ថ្មីៗ នេះទេ។
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន មិនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់ទេ បន្ទាប់ពីបានទទួលលិខិតនោះ ក៏ប៉ុន្តែលោកបានច្បិចយកចំណុចសំខាន់ពីរមកបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុក គឺថា សហរដ្ឋអាមេរិកគោរពអធិបតេយ្យជាតិខ្មែរ និងមិនគាំទ្រការផ្លាស់ប្តូររបបនៅកម្ពុជា។ ក្រៅពីនេះ លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានជំហរបង្កើនមិត្តភាពល្អជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។
បន្ថែមពីលើនេះ អ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ផៃ ស៊ីផាន មិនចាត់ទុកថា លិខិតរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកនេះ ជាការដាក់លក្ខខណ្ឌមួយឲ្យកម្ពុជាងាកមកស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ មុននឹងឈានទៅកែប្រែទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរដែលបានធ្លាក់ចុះនោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក ផៃ ស៊ីផាន ស្វាគមន៍លិខិតប្រធានាធិបតីអាមេរិកនេះ ថាជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកមានបំណងល្អចំពោះកម្ពុជា ហើយជាប្រវត្តិសាស្ត្រដែលសហរដ្ឋអាមេរិក សន្យាមិនគាំទ្រឲ្យមាននូវការផ្លាស់ប្តូររបបនៅកម្ពុជា ហើយសន្យាគោរពអធិបតេយ្យកម្ពុជានោះ៖ «ចំណុចបន្តមកទៀត យើងឃើញថា មិនជ្រៀតជ្រែក មិនតតាំង បានសេចក្តីថា ការអភិវឌ្ឍន៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស គឺយើងឈរទៅលើអ្វីដែលជាលក្ខណៈអហិង្សា និងលក្ខណៈនីតិរដ្ឋ។ នេះជាបំណងរបស់ប្រជាជាតិទាំងពីរ។ ជាឧត្តមគតិយើងមានដូចគ្នា ហើយជាបំណងចង់បានក៏យើងមានដូចគ្នា។ ដូច្នេះ កម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជាប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ គឺអត់មានអីខុសប្លែកគ្នាទេ»។
អ្នកជំនាញខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ថ្លែងថា សារនយោបាយរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតុនផ្ញើជូនមេដឹកនាំកម្ពុជានេះ បង្ហាញថា សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ឱ្យកម្ពុជារក្សារបបនយោបាយបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដែលស្របទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។
អ្នកជំនាញរូបនេះ ថ្លែងទៀតថា កាយវិការ និងភាសាការទូតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ ទំនងជាចង់លុបបំបាត់ការចោទប្រកាន់នាពេលកន្លងទៅដែលថា អាមេរិកជ្រៀតជ្រែកការងារផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា និងភាពមន្ទិលសង្ស័យទាំងឡាយរវាងភាគីទាំងពីរ។ ទាក់ទងនឹងរឿងអធិបតេយ្យជាតិវិញ លោកយល់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ឱ្យកម្ពុជារក្សាអព្យាក្រឹត្យភាពរបស់ខ្លួនជាមួយមហាអំណាចចិនក្នុងទំនាក់ទំនងលើវិស័យយោធា សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ។ លោកជឿថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែមានកង្វល់អំពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ទើបបានជាកំពូលមហាអំណាចមួយនេះតែងជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យគោរពតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្ថែមថា សកម្មភាពទាំងនេះមិនរាប់ថា ជាការជ្រៀតជ្រែកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជានោះឡើយ៖ « កន្លងមក មានព័ត៌មាន មានពាក្យពេចន៍មិនប្រក្រតីមួយចំនួនដែលមានការលើកឡើងថា អាមេរិកជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា រំលោភដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា ឧទាហរណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ HR526 និយាយអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៩ ជាដើម ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកបានលើកឡើងនេះ គឺជាកិច្ចការមួយល្អ ដើម្បីជំរុញ និងពង្រឹងភាពជឿជាក់គ្នារវាងភាគីកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក»។
ស្រដៀងគ្នានេះ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល បានបញ្ចេញមតិផ្ទាល់ខ្លួននៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកថា សាររបស់មេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ គឺចង់បង្ហាញថា អាមេរិកបារម្ភចំពោះកម្ពុជាដែលផ្តេកផ្តួល និងរងឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយពីប្រទេសចិន ដែលអាមេរិកមើលឃើញថា ជាការធ្វើឱ្យបាត់បង់អធិបតេយ្យជាតិរបស់កម្ពុជា។ លោកបន្ថែមថា មិនមែនសហរដ្ឋអាមេរិកមិនគាំទ្រការផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំបច្ចុប្បន្ននេះទេ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកចង់មានន័យថា ខ្លួនមិនគាំទ្រឱ្យកម្ពុជាផ្លាស់ប្តូរពីរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ទៅជារបបកុម្មុយនិស្ត ឬផ្តាច់ការនោះឡើយ។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយ បណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងថា ជាការសោកស្តាយដែលសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយចំនួន មិនបានចុះផ្សាយនូវខ្លឹមសារទាំងស្រុងនៃលិខិតរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ហើយច្បិចយកតែចំណុចវិជ្ជមានមកផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីបំភ័នមតិសាធារណៈជន។ លោកថា លិខិតនេះជាលិខិតការទូត ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចង់បញ្ជាក់ថា កម្ពុជានៅតែមានបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យដដែល៖ « សារនេះជាសារមួយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកគេមិនបង្ហាញអំពីជំហរជារបៀប ក្តៅឬក៏ជាការគំរាមអីទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែគេក៏មិនចង់ធ្វើការជ្រៀតជ្រែកអីទៅលើកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់យើងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងនោះក៏គេបានបញ្ជាក់អំពីសារសំខាន់ក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យដែរ។ អ៊ីចឹង បើសិនជាស្ថានភាពនៅក្នុងស្រុកយើង កាន់តែអាក្រក់ទៅទៀត វាពិបាកដែរ។ ខ្ញុំគិតថា ជាលិខិតការទូត គេផ្ញើម៉ោប៉ុណ្ណឹង វាជាកិត្តិយសរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផង ក៏ប៉ុន្តែ វាអាចជាសារដែលផ្តាំផ្ញើរថាតើគេមើលមកកម្ពុជាយ៉ាងម៉េច។ កាលណាគេសុំឲ្យយើងវិលត្រលប់មកការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យវិញ បានន័យថា ស្រុកយើងកំពុងមានបញ្ហាហ្នុង។ »
កម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសមានរបបដឹកនាំបែបឯកបក្សប្រាសចាករដ្ឋធម្មនុញ្ញ បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាបក្សប្រឆាំងធំជាងគេនៅកម្ពុជា នៅមុនការបោះឆ្នោតមកដល់ ហើយបានបំបិទសិទ្ធិថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងជាង ១០០នាក់ មិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ។ របបក្រុងភ្នំពេញបានយកអាសនៈសភា និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ជាង ៥ពាន់អាសនៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ យកមកគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯង ហើយបានរៀបចំការបោះឆ្នោតសកល និងអសកល ដោយប្រមូលយកអាសនៈសភាគ្រប់ជាន់ថ្នាក់មកក្តោបក្តាប់តែម្នាក់ឯង ហើយបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយដែលខ្វះការទទួលស្គាល់ផ្លូវការពីក្រុមប្រទេសនិយមប្រជាធិបតេយ្យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។