គិតមកត្រឹមថ្ងៃពុធទី៤ ខែធ្នូ របបក្រុងភ្នំពេញនៅសល់ពេលតែ ៨ថ្ងៃទៀតតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ទៅតាមការកំណត់របស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបដើម្បីអាចរក្សា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធបាន។
គណៈកម្មការនេះ បានចេញរបាយការណ៍បឋមមួយ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា រកឃើញថា របបលោក ហ៊ុន សែន មិនបានស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធ EBA តទៅទៀតឡើយ។ សហភាពអឺរ៉ុប ទុកពេលឱ្យរបបនេះចំនួន ១ខែ ដើម្បីឆ្លើយតប។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកវិភាគមិនរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងមិនឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាននោះឡើយ។
ក្រុមអ្នកវិភាគមិនរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងគោរពតាមលក្ខខណ្ឌរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សឱ្យល្អប្រសើរវិញឡើយ ដោយសារតែខ្លាចបាត់បង់អំណាច។
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក បណ្ឌិត មាស នី មានប្រសាសន៍ថា នៅសល់ពេលតែ៨ថ្ងៃទៀត ជាថ្ងៃកំណត់ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវឆ្លើយតបទៅរបាយការណ៍របស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបវិញ គឺនៅថ្ងៃទី១២ ធ្នូ ខាងមុននេះ។ ប៉ុន្តែលោកថា វាមិនសំខាន់ទេ ចំពោះពេលវេលាឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេលខ្លី ឬយូរនោះ បញ្ហាដែលសំខាន់គឺអាស្រ័យលើឆន្ទៈរបស់រដ្ឋាភិបាល ថាតើរដ្ឋាភិបាលទទួលយកលក្ខខណ្ឌរបស់អឺរ៉ុប ឬមិនទទួលយក។ លោក បណ្ឌិត មាស នី បញ្ជាក់ថា ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលឆ្លើយតបបែបណាក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលក៏គង់ឋិតនៅក្នុងស្ថានភាពលំបាកមួយ៖ «បញ្ហាសំខាន់បើសិនជាគោរពតាមលក្ខខណ្ឌរបស់អឺរ៉ុប រដ្ឋាភិបាលពិបាកនឹងប្រឈម នឹងការបាត់បង់អំណាច បើយើងមើលពីប្រវត្តិជម្លោះនយោបាយវិញ គឺដោយសារតែសំឡេងគាំបក្សប្រឆាំងកើនឡើង ប្រៀបដូចជាពស់លេបកង្កែបអីចឹង កាលណាកកង្កែបកាន់តែធំ ពស់ក៏ពិបាកលេបដែរ»។
នៅស្របពេលឱសានវាទ នឹងមកដល់នៅថ្ងៃទី១២ ធ្នូ នេះ របបលោក ហ៊ុន សែន ហាក់បន្ធូរលើការរឹតបន្តឹងលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំង ដូចជា លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសឱ្យដោះលែងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងជាបណ្ដោះអាសន្នវិញ និងមិនឱ្យបន្តចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងដែលតុលាការចេញដីកាតាមចាប់ខ្លួន ដែលរបបនេះចោទថា រួមគំនិតក្បត់ជាតិជាមួយលោក សម រង្ស៊ី។ រីឯលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងចៅក្រមស៊ើបសួរ ក៏ប្រកាសយកសំណុំរឿងមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ យកទៅជំនុំជម្រះ និងការបើកឱ្យមានការជជែកពិភាក្សាជាមួយតំណាងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីអង្គការ សមាគម ដែលជាច្បាប់មួយរឹតត្បិតអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាដើម។
អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍នយោបាយ លោក គឹម សុខ ដែលតែងតែរិះគន់របបលោក ហ៊ុន សែន ឥតសំចៃមាត់នោះ មានប្រសាសន៍ថា ការបន្ធូរបន្ថយបន្តិចបន្តួចនេះ មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ឡើយ ដរាបណារដ្ឋាភិបាលមិនគោរពតាមលក្ខខណ្ឌសហភាពអឺរ៉ុបទាំង៥ចំណុចទេនោះ។ លោក គឹម សុខ អះអាងថា របបលោក ហ៊ុន សែន ហាក់មិនចង់គោរពលក្ខខណ្ឌ អឺរ៉ុបទេ ពីព្រោះថា បើសិនជាគោរពលក្ខខណ្ឌអឺរ៉ុបនោះ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អំណាចរបស់លោក ក៏ប៉ុន្តែរបបក្រុងភ្នំពេញនេះ ក៏ប្រឈម នឹងការរើបំរាស់ពីប្រជាពលរដ្ឋដែរ នៅពេលផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច ក្រោយពេលបាត់បង់ EBA នោះ៖ «ការបាត់អ៊ីប៊ីអេ គឺបាត់មុខមាត់ការទូត នៅលើឆាកអន្តរជាតិ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលមិនភ័យទេ រឿងដែលសំខាន់ដែលលោក ហ៊ុន សែន ខ្លាចបំផុតនោះ គឺប្រជារាស្ត្រដឹងការពិត ថាលោកហ៊ុន សែន ធ្វើអ្វីៗគឺសម្លាប់ជីវភាពរបស់ពួកគាត់ ហើយពលរដ្ឋនឹងងើបឡើង»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានសរសេរនៅក្នុងប្រព័ន្ធតេឡេហ្គ្រាម ថា របបក្រុងភ្នំពេញនឹងប៉ះពាល់ដោយសារតែប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBAនេះទេ នៅក្រោយថ្ងៃទី១២ធ្នូនោះ។ លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក គឺជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ដែលពលរដ្ឋជាអ្នកបោះឆ្នោតជូន។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់អះអាងថា លោកមិនយកអធិបតេយ្យកម្ពុជាទៅប្ដូរនឹងEBAទេ។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ពលរដ្ឋនៅខែត្រក្រចេះមួយរួប នៅថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់អាស៊ីសេរីកាលពីយប់ថ្ងៃទី៣ ធ្នូ អះអាងថា របបក្រុងភ្នំពេញមិនស្រលាញ់ប្រជាពលរដ្ឋឡើយ ហើយរបបនេះ ក៏មិនខ្វល់ ចំពោះការបាត់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA ពីសហភាពអឺរ៉ុបឡើយ៖ «ខ្ញុំអត់មានជំនឿថារដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយរឿង EBA ទេ ដោយសារតែគាត់ស្រលាញ់អំណាច ពិសេសយើងមើលរឿងជម្លោះដីធ្លី រឿងបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញពីដីធ្លីនោះ គ្មានដោះស្រាយបានទេ អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលខ្វល់គឺដោះស្រាយរឿងកាត់ដីឱ្យយួនចំនួន៤០ហិកតារឯណោះ»។
កម្ពុជានឹងបាត់បង់ប្រាក់ចំណេញពីការអនុគ្រោះពន្ធនេះប្រមាណ ៧០០លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រសិនបើបាត់បង់ EBA។ ការបាត់ការអនុគ្រោះពន្ធនេះ ក៏នឹងប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប ដែលគិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណជា ៥,៣ លានយូរ៉ូ (ឬជិត ៦ពាន់លានដុល្លារ) ក្នុងមួយឆ្នាំ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍នាំចេញឆ្នាំ២០១៨។ វិស័យវាយនភណ្ឌ ឬ រោងចក្រកាត់ដេរ នឹងរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ ដោយសារតែ ៧៥% នៃទំនិញនាំចេញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប គឺជាផលិតផលវាយនភណ្ឌ មានសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ ៤ពាន់លានយូរ៉ូ (ឬជិត ៤,៤២ ពាន់លានដុល្លារ)។
អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា បើសិនជាកម្ពុជា បាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធមែននោះ គឺរដ្ឋាភិបាលនឹងប្រឈម និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច វិបត្តិនយោបាយ និងវិបត្តិសង្គមជាដើម ដែលវិបត្តិទាំងនេះ នឹងនាំឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា នឹងងើបបះបោរ ប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំបែបគាបសង្កត់ មិនខុសពីប្រទេសមួយចំនួនដែលធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់មេដឹកនាំនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។