អ្នកឃ្លាំមើល​លើក​ឡើង​ថា មេ​ដឹកនាំ​កម្ពុជា និង​ថៃ កំពុង​កេង​ចំណេញ​នយោបាយ ជុំវិញ​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​រឿង​កោះគជ់

2025.01.23
អ្នកឃ្លាំមើល​លើក​ឡើង​ថា មេ​ដឹកនាំ​កម្ពុជា និង​ថៃ កំពុង​កេង​ចំណេញ​នយោបាយ ជុំវិញ​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​រឿង​កោះគជ់
រូប៖ RFA

អ្នកឃ្លាំមើល​លើកឡើង​ថា មេដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ថៃ កំពុង​ទាញ​យក​ផល​ប្រយោជន៍​នយោបាយ បន្ទាប់​ពី​រឿង​វិវាទ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ដែល​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា» និង​បញ្ហា​កោះគជ់ បាន​ស្ងប់ស្ងាត់​អស់​មួយ​រយៈ​ពេល​មកនេះ។ ពួក​គាត់​លើក​ឡើង​ថា ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​នេះ នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា និង​ថៃ បាន​ចំណេញ​លើ​ផ្នែក​នយោបាយ ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​នេះ នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​បាត់បង់​ឱកាស​ទាមទារ​ចំណែក​នៃ​កោះគជ់​យក​មក​គ្រប់គ្រង​វិញ។

អស់​រយៈពេល​ជិត ២ខែ​មក​ហើយ ដែល​ភាគី​ថៃ មិន​បាន​បង្ហាញ​ពី​បច្ចុប្បន្នភាព នៃ​ការ​បង្កើត​គណៈកម្មាធិការ​បច្ចេកទេស​ចម្រុះ(JTC) ដើម្បី​មក​ចរចា​ជាមួយ​កម្ពុជា​នៅ​ក្នុង​រឿង​តំបន់​ដែល​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា» និង​វិវាទ​រឿង​កោះគជ់ តាម​ការ​កំណត់​នោះ​ឡើយ ខណៈ​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា នៅតែ​បន្ត​ស្ងៀមស្ងាត់​ដូចគ្នា។

អតីត​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៣ ខែ​មករា ថា ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​នៅ​ក្នុង​ដំណើរការ នៃ​កិច្ចចរចា​រឿង​ជម្លោះ​ដែន​សមុទ្រ​កម្ពុជា ថៃ​នេះ អាច​ជា​ចេតនា​របស់​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា និង​ថៃ ដើម្បី​កេង​ចំណេញ​លើ​ផ្នែក​នយោបាយ ដែល​គ្រួសារ​មេ​ដឹកនាំ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង២ បាន​រង​សម្ពាធ​ពី​ក្រុម​អ្នកជាតិនិយម នៅ​ក្នុង​រឿង​ជម្លោះ​កោះគជ់។

លោក អ៊ុំ សំអាន៖ «ការ​ពន្យារពេល​នៅ​ក្នុង​ការ​ចរចា​ហ្នឹង គឺ​បាន​ផល​ទៅ​ភាគី​ថៃ​ច្រើន​ជាង ដោយសារ​ថៃ​គេ​គ្រប់គ្រង​កោះគជ់​ទាំងស្រុង ហើយ​គេ​មាន​ប្រព័ន្ធ​រដ្ឋបាល​របស់​គេ ដូចជា​សាលាស្រុក មន្ទីរពេទ្យ និង​ទីស្នាក់ការ​ប៉ូលិស​ជាដើម។ អ៊ីចឹង​ថ្ងៃ​ក្រោយ ប្រសិនបើ​កម្ពុជា​ទាមទារ​កោះគជ់​មក​វិញ ឬក៏​ការ​ចរចា​ហ្នឹង យើង​អត់​មាន​ភស្តុតាង ឬក៏​មូលដ្ឋាន​មក​សំអាង​ថា កម្ពុជា​បាន​កាន់កាប់​កោះគជ់​នេះ​នោះ​ទេ»

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ អ្នកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ (Paethongthan Shinawatra) បាន​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់​អ្នកស្រី​នឹង​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​តំបន់ ដែល​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា» ជាមួយ​កម្ពុជា នៅ​ពាក់​កណ្ដាល​ខែ​វិច្ឆិកា។ ប៉ុន្តែ​ក្រោយមក​អ្នកស្រី​បាន​ចេញ​មក​បញ្ជាក់​ជាថ្មី​ម្ដងទៀត​ថា ការ​បង្កើត​គណៈកម្មាធិការ​បច្ចេកទេស​ចម្រុះ(JTC) ដើម្បី​ចរចា​តំបន់​ដែល​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា» ជាមួយ​កម្ពុជា​នោះ នៅតែ​បន្ត​ទៅ​មុខ ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​ភាព​ស្មុគស្មាញ​មួយ​ចំនួន ដែល​តម្រូវ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចាត់តាំង​គណៈកម្មាធិការ​ថ្មី ទើប​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​បញ្ហា​ជាប់​គាំង​យូរ​បែប​នេះ។

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ការបរទេស លោក ជុំ សុន្ទរី និង​រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួលបន្ទុក​រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋាន​កិច្ចការ​ព្រំដែន លោក ឡាំ ជា ដើម្បី​សុំ​ការ​បកស្រាយ​ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៣ ខែមករា។

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ អតីត​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ និង​ជា​ឪពុក​របស់​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ​បច្ចុប្បន្ន គឺ​លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ (Thaksin Shinawatra) បាន​អះអាង​ថា កោះគជ់ គឺជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​ថៃ ១លាន​ភាគរយ ដោយ​គ្មាន​ប្រទេស​ណា អាច​ដណ្ដើម​កាន់កាប់​បាន​ឡើយ។ ជាង​នេះ​ទៅទៀត មេ​ដឹកនាំ​ថៃ ត្រកូល ស៊ីណាវ៉ាត់ បាន​ប្រកាស​ពី​គោលជំហរ​មុតមាំ នៅ​ក្នុង​ការ​កាន់កាប់​កោះគជ់​ផ្ដាច់មុខ ព្រមទាំង​ចរចា​យក​ប្រយោជន៍​បន្ថែម​ទៀត លើ​តំបន់​ដែល​គេ​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា» ជាមួយ​កម្ពុជា​នោះ​ទៀត​ផង។

ចំណែក​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា​ពីរ​នាក់​ឪពុក និង​កូន គឺ​លោក ហ៊ុន សែន និង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ ពួក​លោក​មិន​បាន​ឆ្លើយតប​ទៅ​កាន់​លោក ថាក់ស៊ីន ឡើយ ប៉ុន្តែ​បែរជា​ចោទប្រកាន់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ដែល​លើក​ឡើង​ពី​បញ្ហា​កោះគជ់​ថា ជា​ក្រុម​ប្រឆាំង​ជ្រុលនិយម និង​បាន​ព្រមាន​បង្កើត​ច្បាប់​ភេរវកម្ម​ដាក់​បញ្ចូល​ឈ្មោះ​បុគ្គល​ទាំង​នោះ​ចូល​ក្នុង​បញ្ជី​ភេរវករ​ទៅវិញ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា​នៅ​ប្រទេស​ន័រវែស (Norway) លោក ម៉ែន ណាត សង្កេត​ឃើញ​ថា មូលហេតុ​នៃ​ការ​ជាប់​គាំង​ក្នុង​ដំណើរការ​កិច្ចចរចា​តំបន់​ដែល​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា» នៅ​ពេល​នេះ មិន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បាតុភូត​នយោបាយ និង​សង្គម ដូច​កាលពី​លើក​មុន​នោះ​ឡើយ ប៉ុន្តែ គឺ​កើត​ចេញ​ពី​ចេតនា​របស់​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា និង​ថៃ ដែល​មិន​ចង់​ឱ្យ​ក្រុម​អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នកប្រឆាំង​យក​រឿង​ជម្លោះ​នេះ មក​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​រដ្ឋាភិបាល។

លោក ម៉ែន ណាត៖ «ពេល​ដែល​លោក ហ៊ុន សែន និង​លោក សុខ អាន ចរចា​ដំបូង​រឿង MOU ឆ្នាំ២០០១ ហ្នឹង លោក សុខ អាន និង​លោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹង សុខចិត្ត ឆ្វៀល​កោះគជ់ ចេញ​ពី​តំបន់​ត្រួតស៊ីគ្នា។ កាត់​ឆ្វៀល​កោះគជ់​ហើយ នៅតែ​ថៃ​ទាមទារ ភាគ​ចំណែក​ធំ​នៅ​ក្នុង​ការ​រុករក​រ៉ែ​រួមគ្នា​ហ្នឹង​ដែរ។ ហើយ​ការ​ជាប់​គាំង​ក្នុង​រឿង​នេះ វា​មិនមែន​តែ​ភាគី​កម្ពុជា​ទេ។ ភាគី​កម្ពុជា មែនទែន​ទៅ ល្មមៗ​ព្រម​ហើយ បើ​តាម​គោលជំហរ​លោក ហ៊ុន សែន នោះ។ ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​គឺ​នៅ​ភាគី​ថៃ»

ជម្លោះ​ទាមទារ​សិទ្ធិ​អភិវឌ្ឍ​លើ​តំបន់​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ថៃ​អះអាង​ថា«ត្រួតស៊ីគ្នា»ក្នុង​ឈូង​សមុទ្រ​ថៃ​នេះ បាន​ចាប់ផ្ដើម​តាំងពី​ដើម​ទសវត្សរ៍ ឆ្នាំ១៩៧០ មក​ម្ល៉េះ។ វិវាទ​ទាមទារ​ផលប្រយោជន៍​នេះ បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​កម្ពុជា និង​ថៃ​បាន​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​អនុស្សរណៈ​យោគយល់​គ្នា​មួយ ស្ដីពី​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​រួមគ្នា​សម្រាប់​វិស័យ​ធនធាន​ថាមពល (OCA) ដែល​ហៅ​កាត់​ថា MOU44 កាលពី​ឆ្នាំ២០០១។ ក៏ប៉ុន្តែ កិច្ចចរចា​នេះ​បាន​ផ្អាក​ទៅវិញ នៅ​ពេល​ថៃ​ប្ដូរ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កាលពី​ឆ្នាំ២០០៩ និង​ជាប់​គាំង​ជា​លើក​ទី២ ដោយសារ​វិបត្តិ​ជំងឺ​កូវីដ១៩ កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ២០១៩។

ពាក់ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​បញ្ហា​កោះគជ់​នេះ អតីត​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក លិម គិមយ៉ា កាល​នៅ​មានជីវិត លោក​បាន​រិះគន់​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា ដែល​រក្សា​ភាព​ស្ងៀមស្ងាត់ ក្នុង​រឿង​ជម្លោះ​កោះគជ់ ដោយ​លោក​ចោទ​ថា មេដឹកនាំ​កម្ពុជា របស់​ត្រកូល​ហ៊ុន និង​មេដឹកនាំ​ថៃ នៃ​ត្រកូល ស៊ីណាវ៉ាត់ បាន​ឃុបឃិត​គ្នា ចែក​ផល​ប្រយោជន៍​គ្នា នៅ​ក្នុង​តំបន់​ដែល​អះអាង​ថា «ត្រួតស៊ីគ្នា»។ ក្រោយមក លោក លិម គិមយ៉ា ត្រូវ​បាន​សកម្មជន​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​ជា​ទីប្រឹក្សា​របស់​លោក ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជា​ឱ្យ​ខ្មាន់កាំភ្លើង បាញ់សម្លាប់​រូប​លោក នៅ​ទីក្រុង​បាងកក ប្រទេស​ថៃ ចំ​ខួប​ទិវា​ជ័យជម្នះ ៧មករា នៃ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា។

ជាមួយ​គ្នា​នេះ ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស នៅតែ​បន្ត​នាំគ្នា​ធ្វើ​បាតុកម្ម ដើម្បី​ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ទាមទារ​អធិបតេយ្យ​របស់​ខ្លួន​នៅ​លើ​កោះគជ់​ពី​ប្រទេស​ថៃ​មកវិញ៕

អត្ថបទទាក់ទងរឿងកោះគជ់នេះ៖

អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រើយន្តការ​តុលាការអន្តរជាតិ​ដោះស្រាយបញ្ហាកោះគជ់

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងពន្យល់អំពីមូលហេតុ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រកូល ហ៊ុន មិនតវ៉ារឿងកោះគជ់

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា កម្ពុជាបន្តចរចាព្រំដែនសមុទ្រជាមួយថៃ តែលោកមិនបញ្ជាក់ចំណែកកម្ពុជានៅលើកោះគជ់

អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ថា កោះគជ់ ជារបស់ថៃ ១លានភាគរយ និងមិនទទួលស្គាល់ការទាមទាររបស់មេដឹកនាំកម្ពុជា

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។