អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​ថ្កោលទោស​រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​បញ្ជូន​ពលករ​ខ្មែរ​ម្នាក់ ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា ដោយសារ​តែ​រិះគន់​លោក ហ៊ុន សែន

ដោយ ច័ន្ទ ដារ៉ូ
2024.10.05
អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​ថ្កោលទោស​រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​បញ្ជូន​ពលករ​ខ្មែរ​ម្នាក់ ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា ដោយសារ​តែ​រិះគន់​លោក ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) នាយក​អង្គការ​តស៊ូ​មតិ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ការងារ​អាស៊ី (AHRLA) (កណ្ដាល) កញ្ញា នួន តឿន ពលការិនី​ខ្មែរ ដែល​អាជ្ញាធរ​​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី ចាប់​បញ្ជូន​ឱ្យរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​យក​ទៅ​ដាក់​គុក​ព្រៃ​ស ទាក់ទង​នឹង​ការ​រិះគន់អ្នក​ដឹកនាំ និង​អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រធាន​ចលនា​ខ្មែរ ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ​។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ កញ្ញា នួន តឿន និង RFA

ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស រិះគន់​សមត្ថកិច្ច​ម៉ាឡេស៊ី​បញ្ជូន​ពលករ​ខ្មែរ​ម្នាក់ ដែល​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​ត្រកូល ហ៊ុន ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា។ ពួកគេ​ថា​នេះ​ជា​ទង្វើ​បំពាន​លើ​គោលការណ៍​ច្បាប់​អន្តរជាតិ រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ផ្តល់​គំរូ​អាក្រក់​ដល់​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់ ហើយ​ទាមទារ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដោះលែង​កញ្ញា នួន តឿន ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​ឡើងវិញ​ដោយ​ឥត​លក្ខខណ្ឌ។

ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ម៉ាឡេស៊ី ដែល​ឃុបឃិត​គ្នា ​ចាប់​បញ្ជូន​ពលករ​ខ្មែរ និង​ជា​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង ដោយសារ​ការ​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​ត្រកូល ហ៊ុន នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស។

ចលនា​ខ្មែរ ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ​បាន​ចេញ​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​ដោយ​ថ្កោលទោស ចំពោះ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​បញ្ជូន​កញ្ញា នួន តឿន ពី​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ថា ជា​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​អន្តរជាតិ និង​បំពាន​សិទ្ធិមនុស្ស​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​នោះ​ចាត់​ទុក​ការ​ចាប់​បញ្ជូន​មនុស្ស​ឆ្លងដែន​ដោយ​បង្ខំ គឺ​ដើម្បី​បំបិទ​មាត់​អ្នក​រិះគន់​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស និង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុវត្ថិភាព និង​សន្តិសុខ​របស់​ពលរដ្ឋ​ទាំងអស់​នៅ​ក្នុង​តំបន់។

ចលនា​ខ្មែរ ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ​ជំរុញ​តំណាង​រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​នៅ​ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិមនុស្ស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ឱ្យ​ចាត់​វិធានការ​ជា​បន្ទាន់ ចំពោះ​បញ្ហា​នេះ ហើយ​វា​ចាំបាច់ ដែល​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ត្រូវ​ផ្ញើ​សារ​ច្បាស់ៗ ថា ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​បែបនេះ​នឹង​មិន​ត្រូវ​អត់​ឱន​ឡើយ។

ប្រធាន​ចលនា​ខ្មែរ ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ​អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែតុលា​ថា អាជ្ញាធរ​ម៉ាឡេស៊ី​ចាប់​បញ្ជូន​ពលករ​ខ្មែរ​ម្នាក់ ដោយ​គ្រាន់តែ​និយាយ​រិះគន់​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា ជា​រឿង​មិន​ត្រឹមត្រូវ និង​មិន​អាច​ទទួលយក​បាន​ឡើយ។ អ្នកស្រី​បញ្ជាក់​ថា​កញ្ញា នួន តឿន ជា​ពលករ​ខ្មែរ​ធ្វើការ​ស្របច្បាប់ ហើយ​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​កន្លងមក គឺ​ជា​ការប្រើប្រាស់​​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ស្រប​ច្បាប់ ដោយ​មិនមែន​ជា​អំពើ​ញុះញង់​នោះ​ទេ។ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ អំពាវនាវ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដោះលែង​កញ្ញា នួន តឿន និង​អ្នកទោស​មនសិការ​ទាំង​អស់​ជា​បន្ទាន់ ព្រមទាំង​បើក​លំហ​សិទ្ធិមនុស្ស​ឡើងវិញ។

អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ៖ «សភា​មក​ពី​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ទោះបី​មក​ពី​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​ក៏​ដោយ ក៏​គេ​ហ៊ាន​តតាំង​ជាមួយ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី តាំង​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​ការពារ​គោលការណ៍​សិទ្ធិមនុស្ស​នេះ​ឯង ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​យល់​ថា លោក ហ៊ុន សែន ទៅ​លួងលោម​ឱ្យ​ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត​ចូលរួម​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ជាមួយ​គាត់​នេះ ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​នឹង​មិន​ធ្វើ​ទៀត​ទេ នេះ​ជា​ការព្រមាន​ដល់​ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត កុំ​ចូលរួម​ធ្វើ​ជា​ដៃគូ​ជាមួយ​ជន​ផ្ដាច់ការ»

ចំណែកលោក ហ្វីល រ៉ូប៉ឺតសុន (Phil Robertson) នាយក​អង្គការ​តស៊ូ​មតិ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ការងារ​អាស៊ី (AHRLA) បង្ហោះ​សារ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ ​សង្គម​អ៊ិច (X) ដោយ​លើកឡើង​ថា​ ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​សម្តែង​មតិ ទោះបី​ពួកគេ​នៅ​ទីណា​ក៏​ដោយ។ លោក​រិះគន់​កិច្ចសហការ​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ ដែលតាមដាន និង​ចាប់​បង្ខំ​ពលករ​ខ្មែរ ដែល​ហ៊ាន​រិះគន់​មេដឹកនាំ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ថា​ជា​អំពើ​គួរ​ស្អប់។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ នាយក​អង្គការ​ហ្វ័រធីហ្វាយ រ៉ៃត៍ (Fortify Right) ប្រចាំ​ទីក្រុងបាងកក លោក ចន ឃ្វីនឡី (Jonh Quinley) បង្ហោះ​នៅ​លើ​បណ្តាញ​សង្គម​អ៊ិច (X) ដែរ​ថា ជន​ចំណាក​ស្រុក​មាន​សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិ​ដោយ​សេរី ប៉ុន្តែ​ការ​និរទេស​កញ្ញា នួន តឿន នេះ​គឺ​ជា​ទម្រង់​គាបសង្កត់​ឆ្លងដែន។ លោក​សង្កត់ធ្ងន់​ថា​ជន​ភៀស​ខ្លួន និង​ជន​ចំណាក​ស្រុក​ត្រូវតែ​ទទួល​បាន​ការ​ការពារ ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ធានា​ថា​ពួកគេ​មាន​សិទ្ធិ​ជា​មូលដ្ឋាន រួម​ទាំង​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញមតិ​ផង​ដែរ។

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ការបរទេស​លោក ជុំ សុន្ទរី និង​ប្រធាន​អង្គភាព​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ប៉ែន បូរណា ដើម្បី​បកស្រាយ​ជុំវិញ​រឿង​នេះ​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែតុលា។

កាល​ពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី២៨ ខែកញ្ញា សមត្ថកិច្ច​ម៉ាឡេស៊ី​៦នាក់ សហការ​ជាមួយ​មន្ត្រី​ស្ថានទូត​ខ្មែរ​បាន​សម្រុក​ចូល​ចាប់ខ្លួន​ពលករ​ខ្មែរ និង​ជា​សមាជិក​បណ្ដាញ​យុវជន​កម្ពុជា​សកល ប្រចាំ​ម៉ាឡេស៊ី គឺ​កញ្ញា នួន តឿន ដល់​ក្នុង​ផ្ទះ​ថៅកែ នៅ​រដ្ឋសេឡាំងហ្គ័រ (Selangor) នៅ​ជាប់​ទីក្រុង​កូឡាឡាំពួរ។ តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១ ខែតុលា បាន​ចោទប្រកាន់​កញ្ញា​ ពីបទ« ញុះញង់​ឱ្យ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ភាព​វឹកវរ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សន្តិសុខ​សង្គម និង​ញុះញង់​ឱ្យ​មាន​ការរើសអើង» និង​បញ្ជូន​ទៅ​ឃុំ​ខ្លួន​នៅ​ពន្ធនាគារ «ម២» រាជធានី​ភ្នំពេញ បន្ទាប់​ពី​ប៉ូលិស​អន្តោប្រវេសន៍​ម៉ាឡេស៊ី​បញ្ជូន​ពលករ​រូប​នេះ​ប្រគល់​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រកូល​ហ៊ុន​វិញ តាម​សំណើ​របស់​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​កាល​ពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី៣០ ខែកញ្ញា។ បទ​ចោទ​ទាំង​ពីរ​នេះ បើ​តុលាការ​កាត់​ទោស​នោះ នាង​អាច​ប្រឈម​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រហូត​ដល់ ៥ឆ្នាំ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ប្រធាន​បណ្ដាញ​យុវជន​កម្ពុជា​សកល​ប្រចាំ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី លោក សាដាត សាមាធិ ថ្លែង​ថា អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រកូល ហ៊ុន ជាមួយ​ប៉ូលិស​ម៉ាឡេស៊ី​សហការ​គ្នា​ចាប់​ខ្លួន​សមាជិក​របស់​លោក​នេះ កំពុង​គំរាមកំហែង​ដល់​សុវត្ថិភាព​របស់​សកម្មជន និង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ដែល​ចេញ​មុខ​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម។ លោក​ឱ្យ​ដឹង​ថា ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​កាន់តែ​យ៉ាប់យ៉ឺន​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ជន​ភៀស​ខ្លួន​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​កំពុង​ភ័យខ្លាច និង​ស្វែងរក​កន្លែង​មាន​សុវត្ថិភាព ដើម្បី​គេច​ពី​ការ​ចាប់​ខ្លួន ឬ​ការ​និរទេស​ទៅ​កម្ពុជា​វិញ។

លោក សាដាត សាមាធិ៖ «យើង​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ និង​ភ័យខ្លាច​ជា​ខ្លាំង ហើយ​សូម​អំពាវនាវ​ដល់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ជនភៀសខ្លួន​ជួយ​ការពារ​ពួក​យើង​ឱ្យ​ទាន់​ពេល​វេលា​នៅ​ពេល​ដែល​គេ​ចាប់​ខ្លួន។ អ្វី​ដែល​យើង​ខ្លាច​បំផុត​គឺ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់ នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ពី​មុន​អត់​មាន​ទេ ឥឡូវ​នៅ​ប្រទេស​នេះ​មាន​ការ​ចាប់​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់​ដូច​ករណី នួន តឿន អ៊ីចឹង គេ​ចាប់​ខ្លួន​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់»

នាយក​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា ជន​ភៀស​ខ្លួន ឬ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ដែល​ប្រើប្រាស់​សិទ្ធិ​សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ​មិន​គួរ​ទទួល​រង​ការ​ចាប់​បញ្ជូន​ទៅ​កម្ពុជា​វិញ​ទេ ពីព្រោះ​បញ្ហា​នេះ​នឹង​នាំ​ឱ្យ​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ថ្កោលទោស​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​ពាក់ព័ន្ធ​​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស។

លោក អំ សំអាត៖ «បើ​ការ​ចាប់​បញ្ជូន​ដោយសារ​ការរិះគន់​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង​ដែល​យើង​មើល​ឃើញ​ថា សហគមន៍​អន្តរជាតិ​មាន​ការ​លើក​ឡើង ហើយ​រិះគន់​ទៅ​លើ​អាជ្ញាធរ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ដែល​សហការ​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​បញ្ជូន​ត្រឡប់​មក​កម្ពុជា​វិញ ដែល​គេ (សហគមន៍​អន្តរជាតិ) លើក​ឡើង​ពី​សិទ្ធិ និង​សេរីភាព​បុគ្គល​ក្នុង​ការ​រិះគន់ បញ្ចេញមតិ​អ្វី​ផ្សេងៗ​វា​ជា​ក្របខ័ណ្ឌ​សិទ្ធិមនុស្ស​ជា​សកល ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​ត្រូវ​គោរព​ដែរ»

កញ្ញា នួន តឿន អាយុ ៣៦ឆ្នាំ មាន​ស្រុកកំណើត​នៅ​ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និង​ជា​កូន​កំព្រា​ឪពុក​ម្តាយ។ នាង​គឺ​ជា​ពលករ​ខ្មែរ​ធ្វើការ​ស្របច្បាប់ ដែល​ចេញ​មុខ​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រឆាំង។ កញ្ញា​តែង​ប្រើប្រាស់​បណ្ដាញ​សង្គម​និយាយ​រឿង​អយុត្តិធម៌​នានា ដូចជា បញ្ហា​ពលរដ្ឋ​រង​គ្រោះ​ដីធ្លី បញ្ហា​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​វៀតណាម ជាពិសេស រិះគន់​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា និង​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ឥត​សំចៃ​មាត់។

មន្រ្តី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​អ្នក​ជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​បញ្ជាក់​ថា ពលរដ្ឋ​គ្រប់​រូប​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​សម្ដែង​មតិ​ស្របតាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​កតិកាសញ្ញា​ស្ដីពី​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ។ ដូច្នេះ​ការ​តាម​ចាប់​បញ្ជូន​ពលករ​ខ្មែរ និង​ជន​ភៀសខ្លួន​ខ្មែរ ដែល​មាន​និន្នាការ​ផ្ទុយ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស គឺ​ជា​ទង្វើ​រឹតត្បិត​លើ​សិទ្ធិ​របស់​ពលរដ្ឋ បំពាន​លើ​គោលការណ៍​ច្បាប់ ជាពិសេស ប៉ះពាល់​សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិ និង​សិទ្ធិ​ផ្នែក​នយោបាយ​របស់​ពួក​គេ​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ ដែល​ត្រូវ​បញ្ឈប់​ជា​បន្ទាន់៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
លោក សម រង្ស៊ី ប្រកាស​បង្កើត​ចលនា​ជាតិ​តស៊ូ ដើម្បី​ប្រឆាំង​ការ​ដឹកនាំ​របស់​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា ការ​បង្កើត​ចលនា​​ថ្មី​របស់​លោក សម រង្ស៊ី គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពី​ពលរដ្ឋ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។