បញ្ញាជនខ្មែរ ព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំង អំពីវិបត្តិនយោបាយ ដែលនៅតែបន្តអូសបន្លាយគ្មានទីបញ្ចប់ ដែលនឹងនាំឱ្យអន្តរាយដល់ប្រយោជន៍ជាតិ ស្របពេលដែលសហភាពអឺរ៉ុប កាន់តែខិតជិតដល់ពេលសម្រេចព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា។
វិបត្តិនយោបាយ ដែលនាំឱ្យជាតិខ្មែរបែកបាក់កាន់តែខ្លាំង និងគ្មានដំណោះស្រាយនេះ ធ្វើឱ្យលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ដែលជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ អង្វរអ្នកនយោបាយ ឱ្យរំសាយកំហឹង រៀងៗខ្លួនសិន ដើម្បីរួមគ្នាងាកមករកដំណោះស្រាយដែលចំណេញដល់ជាតិវិញ។
នៅក្នុងសារតាមគណនីហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោក កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែ សីហា ដែលបង្ហាញរូបលោកលុតជង្គង់ក្រាបដល់ឥដ្ឋ ក្រោមព្រះបាទារបស់ព្រះបាទ ជ័យ វរ្ម័នទី ៧ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អង្វរលោក ហ៊ុន សែន និង លោក សម រង្ស៊ី គួរបញ្ឈប់ការជះកំហឹងដាក់គ្នា ព្រោះកំហឹងនេះ មានតែធ្វើឱ្យជម្លោះនោះកាន់តែធំទៅ និងឱ្យភាគីទាំងសង្ខាងកាន់តែទុកគ្នាជាសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួនកាន់តែខ្លាំង។
សារអង្វរកររបស់លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ធ្វើឡើងក្រោយលោក ហ៊ុន សែន យកជម្លោះនយោបាយ ទៅភ្នាល់ដាក់លុយកាក់ យកឈ្នះចាញ់ជាល្បែងស៊ីសងបែបនេះទៅវិញ។ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថាល្បែងភ្នាល់ដាក់លុយនេះ វាកាន់តែបន្ទាបសីលធម៌ខ្មែរ ឱ្យកាន់តែទាបទៅទៀត ព្រោះខ្មែរចាត់ទុកល្បែងជាជំងឺឆ្កួត ជាអបាយមុខ
លោក ហ៊ុន សែន កាលពីដើមសប្ដាហ៍នេះ បានទូរស័ព្ទចូលកម្មវិធីផ្សាយផ្ទាល់របស់គណនីហ្វេសប៊ុកអ្នកគាំទ្របក្សកាន់អំណាចម្នាក់ ដោយប្រកាសធ្វើជាសាក្សី រឿងភ្នាល់ដាក់ប្រាក់ ១លានដុល្លារ បើលោក សម រង្ស៊ី ហ៊ានឈានជើងជាន់ដីខ្មែរ នៅថ្ងៃទី៩ ខែ វិច្ឆិកា៖ «ខ្ញុំចូល comment ហើយតើនេះ ! យល់ព្រមធ្វើសាក្សីក្នុងការភ្នាល់នេះ តម្រូវឱ្យលោក ខាន់ សុវណ្ណ ប្រគល់លុយនេះ ដល់អ្នកឈ្នះនៅក្នុងពន្ធនាគារ នាថ្ងៃទី៩ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នេះ»។
លោក សម រង្ស៊ី តបវិញថា លោក ហ៊ុន សែន និង លោក គឺជាអ្នកនយោបាយ មិនមែនជាអ្នកលេងល្បែងស៊ីសងទេ។ បើគោរពអនាគតរបស់ប្រទេសជាតិមែន មិនត្រូវភ្នាល់គ្នាដោយដាក់លុយទេ។ ភ្លាមនោះ លោក សម រង្ស៊ី បានបបួលលោក ហ៊ុន សែន ភ្នាល់គ្នា មិនមែនដាក់លុយទេ តែដាក់ជីវិតនយោបាយវិញ។
លោក សម រង្ស៊ី បបួលថា បើលោក ហ៊ុន សែន ចិត្តសឿង តើហ៊ានភ្នាល់ចុះចេញពីអំណាចភ្លាមៗដែរឬទេ បើថាលោកមិនហ៊ានទៅជាន់ដីខ្មែរ នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកាមែននោះ?
ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន មិនឆ្លើយតបទៅនឹងលក្ខខណ្ឌភ្នាល់នោះទេ ដោយលោកបបួលភ្នាល់លក្ខខណ្ឌផ្សេងទៅវិញ។ បុរសខ្លាំងខាងអំពើហិង្សា និង ជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមលោក ហ៊ុន សែន បបួលលោក សម រង្ស៊ី ឱ្យភ្នាល់ជាមួយគាត់ថា បើគាត់មិនចាប់លោក សម រង្ស៊ី ដាក់គុកឱ្យបាន ក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោង ពេលលោក សម រង្ស៊ី មកជាន់ដីខ្មែរទេ លោកសុខចិត្តចុះចេញពីតំណែងភ្លាម។
អ្នកវិភាគនយោបាយ ដែលហ៊ានរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ឥតសំចៃមាត់ គឺលោក គឹម សុខ ថាការកែប្រែលក្ខខណ្ឌភ្នាល់របស់ ហ៊ុន សែន តាមតែអំពើចិត្ត ដែលអាងគុកអាងច្រវាក់បែបនេះ គឺបង្ហាញពីភាពកំសាករបស់លោក ហ៊ុន សែន ព្រោះខ្លាចវត្តមានលោក សម រង្ស៊ី នៅកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ជំទាស់ដាច់ខាត ដែលអ្នកនយោបាយលេងល្បែងភ្នាល់បែបនេះ។ លោកថា ការភ្នាល់នេះ ទីមួយគឺមិនមែនជាការត្រឹមត្រូវ និងទីពីរ មិនអាចដោះស្រាយជម្លោះទាល់តែសោះ ទោះជាភាគីណាឈ្នះក៏ដោយ។
ការបបួលភ្នាល់គ្នានេះ កើតមានឡើង ស្របពេលដែលសហភាពអឺរ៉ុប កំពុងបន្តនីតិវិធីដំណាក់កាលទីពីរ ក្នុងការសរសេររបាយការណ៍សន្និដ្ឋានបឋម អំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា មុននឹងសម្រេចព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅពាក់កណ្ដាលខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។ សញ្ញាបែបនេះ បង្ហាញពីភាពរឹតតែអវិជ្ជមាន ជុំវិញស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា។
អតីតប្រធានអង្គការខុមហ្វ្រែល (Comfrel) លោក គល់ បញ្ញា យល់ថា អ្វីដែលជាក្តីព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងនោះ គឺដោយសារតែពេលនេះ ខ្វះតួអង្គសម្របសម្រួល ដើម្បីឱ្យមានការចរចារកដំណោះស្រាយនយោបាយ ដូចកាលលើកមុនៗ។ ពីមុនមានសហគមន៍អន្តរជាតិ និង អតីតព្រះមហាក្សត្រជាដើម ដែលសុទ្ធតែជាតួអង្គ ក្នុងការសម្របសម្រួលនេះ។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវមានតែអ្នកនយោបាយក្នុងជម្លោះ តទល់គ្នាដោយផ្ទាល់ ដែលជារឿងដ៏លំបាកមួយ៖ «ភាគីនៅក្នុងជម្លោះជាពិសេស ខាងមេដឹកនាំកាន់អំណាច អត់មានផ្ដល់ជាសញ្ញាណាមួយ ឱ្យបានជាក់លាក់អំពីការណ៍ដែលថា នឹងធ្វើឱ្យមានការជជែកគ្នា រកវិធីសាស្ត្រ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយ ជាពិសេសការស្ដារនូវស្ថានការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបោះឆ្នោតមួយឱ្យបានត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដ»។
ទោះបីរបបលោក ហ៊ុន សែន រងសម្ពាធពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសសហភាពអឺរ៉ុប ជុំវិញការទាមទារឱ្យស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ក៏របបនេះ នៅតែបន្តអូសបន្លាយពេល ក្នុងការរកដំណោះស្រាយនយោបាយ។
លោក គល់ បញ្ញា យល់ថា ដោយសារតែមើលឃើញឥទ្ធិពលអន្តរជាតិ ហាក់មិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពខ្លាំងលើរបបលោក ហ៊ុន សែន ទើបគណបក្សប្រឆាំង បន្តសកម្មភាពតស៊ូមតិរបស់ខ្លួន តាមរូបភាពផ្សេងៗ រួមទាំងការប្រកាសវិលត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី និង មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងផង ដែលជាឱកាសក្នុងការកៀរគរ និងប្រមូលកម្លាំងអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង ដើម្បីដាក់សម្ពាធបន្ថែមលើរបបលោក ហ៊ុន សែន។ ម្យ៉ាងទៀត កម្លាំងគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង នៅតែប្រមូលផ្តុំគ្នា មិនថមថយ ឬចុះចូលគណបក្សកាន់អំណាច ដូចកាលជំនាន់គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនោះឡើយ ដែលប្រការនេះ ធ្វើឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់អំណាច និងបន្តបង្កើនសារ និងចំណាត់ការបង្ក្រាបប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង ដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ៖ «ត្រង់នេះហើយដែលជាការប្រថុយប្រថាន និងហានិភ័យមួយធំទៀត ដែលប្រទេសកម្ពុជាយើងប្រឈម ទាំងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាច អាចពិបាកគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍នេះ កាលណាមានវិបត្តិប្រឈមគ្នាខ្លាំង រវាងការប្រើកម្លាំងអំណាចអាជ្ញាធរ និងការប្រើកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការតស៊ូដើម្បីធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរនយោបាយនេះ។ អាចនឹងមានហានិភ័យ គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ»។
បញ្ញាជនខ្មែរទាំងនេះ នៅតែយល់ថាដំណោះស្រាយ ដែលអាចផ្សះផ្សាជាតិបាន និងគេចផុតពីភ័យអន្តរាយសម្រាប់ជាតិ គឺមានតែការស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដោយដោះលែងលោក កឹម សុខា អនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សប្រឆាំង បើកដំណើរការឡើងវិញ និងផ្ដល់នីតិសម្បទាដល់មន្ត្រីជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រឆាំងទាំងអស់ឡើងវិញ រួមទាំងការរៀបចំការបោះឆ្នោតមួយ ដែលសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌៕