ក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករ និងសហគមន៍កសិករ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តច្បាប់ឲ្យតឹងរ៉ឹង ដោយបញ្ជាក់ពីគុណភាពប្រភពដើមអង្ករគ្រប់ប្រភេទមុននាំចេញ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងរាល់ការបន្លំយកអង្ករប្រភេទក្រអូបលាយជាមួយប្រភេទអង្ករផ្សេងទៀត រួចនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ការជំរុញនេះ ក្រោយពេលសហភាពអឺរ៉ុប ប្រកាសកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការនាំចេញអង្ករមិនសុទ្ធរបស់កម្ពុជា នឹងធ្វើឲ្យអឺរ៉ុប ពិចារណាឈប់ទិញ។
ក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករ និងកសិករលើកឡើងថា ការមិនបញ្ជាក់ពីគុណភាពប្រភពដើមអង្ករឲ្យបានល្អិតល្អន់មុននាំចេញ គឺជាមូលហេតុសំខាន់មួយដែលនាំឲ្យមានការបន្លំយកអង្ករប្រភេទក្រអូបលាយជាមួយប្រភេទអង្ករផ្សេងទៀត រួចនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ការលើកឡើងនេះ ស្របពេលសហភាពអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែឧសភា បញ្ជាក់ជំហរថា ប្រសិនបើអ្នកនាំចេញអង្ករទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប យកអង្ករប្រភេទក្រអូបដែលអឺរ៉ុប ត្រូវការ លាយជាមួយប្រភេទអង្ករផ្សេងទៀតនោះ វានឹងបង្កឧបសគ្គសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការជ្រៀតចូលទីផ្សារស្រូវអង្ករអឺរ៉ុប។
អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន អេមរុ រ៉ាយ (AMRU RICE) លោក សុង សារ៉ន បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ថា លោកទទួលស្គាល់ថា កន្លងមកពិតជាមានការបន្លំយកអង្ករផ្សេងៗលាយជាមួយអង្ករក្រអូបទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប។ លោកបន្តថា ដើម្បីចៀសវាងការស្ដីបន្ទោស ឬការព្រមានណាមួយពីសហភាពអឺរ៉ុប និងទីផ្សារអន្តរជាតិ រដ្ឋាភិបាលគួរសហការជាមួយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ស្ថាប័នកាំកុងត្រូល ដោយមានការចូលរួមពីភាគីក្រុមហ៊ុនអង្ករល្បីឈ្មោះ និងឯករាជ្យ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យបញ្ជាក់ពីគុណភាពប្រភពដើមអង្ករគ្រប់ប្រភេទមុននាំចេញ៖ « គ្រប់ការនាំចេញទាំងអស់ ត្រូវតែធ្វើការបញ្ជាក់ ឌី . អិន . អេ (DNA) ទៅលើគុណភាពប្រភពដើម។ តើអង្ករហ្នឹងជាប្រភពដើមរបស់ខ្មែរ ឬអត់ ? ដូច្នេះទោះអង្ករហ្នឹងចេញមួយទូក៏ដោយ ចេញ ១០ទូក៏ដោយ ត្រូវតែត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីកុំឲ្យមានការស្ដីបន្ទោសពីក្រៅ។ ចឹងត្រូវធ្វើវាឲ្យបានឆាប់ »។
លោកឲ្យដឹងថា ការត្រួតពិនិត្យបញ្ជាក់ពីគុណភាពប្រភពដើមអង្ករគ្រប់ប្រភេទមុននាំចេញ មានសារសំខាន់ណាស់ ព្រោះអាចឲ្យដឹងពីប្រភពអង្ករពិតប្រាកដ ថាសុទ្ធមិនសុទ្ធ ជួយកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះអង្ករកម្ពុជា ជួយរក្សាតម្លៃស្រូវកសិករឲ្យមានស្ថិរភាព ពិសេសរក្សាតំណែងអង្ករក្រអូបកម្ពុជា ដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ ៣ឆ្នាំជាប់គ្នា៖ « ទីមួយ កសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះអង្ករកម្ពុជា។ ទី២ ចៀសវាងការកេង ឬលាយបន្លំ។ ទី៣ គឺបម្រើប្រយោជន៍ឲ្យកសិករខ្មែរយើង។ វាធ្វើឲ្យតម្លៃដែលទិញពីកសិករមានស្ថិរភាព កុំឲ្យកសិករគាត់បាក់ទឹកចិត្ត ព្រោះគាត់ជាអ្នកផលិត ព្រោះសព្វថ្ងៃវានៅរញ៉េរញ៉ៃណាស់ ព្រោះរាល់ថ្ងៃយើងទិញស្រូវពីកសិករអត់មានស្ថិរភាពទេ តែបើយើងបានធ្វើ DNA ហើយយើងនឹងនាំប្រយោជន៍កសិករបានច្រើន »។
ទន្ទឹមគ្នានេះ តំណាងសហគមន៍កសិករ និងជាតំណាងកសិករឆ្នើមទូទាំងប្រទេស លោក ស៊ឹម រ៉ុម យល់ថា ក្រោយមានការព្រមានរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ថាការនាំចេញអង្ករមិនសុទ្ធរបស់កម្ពុជា នឹងធ្វើឲ្យអឺរ៉ុប ពិចារណាឈប់ទិញ គឺជាក្តីព្រួយបារម្ភសម្រាប់កសិករកម្ពុជា។ លោកថា សហភាពអឺរ៉ុប គឺទីផ្សារសំខាន់ និងធំមួយរបស់កម្ពុជា។ ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាល ពិសេសក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ត្រូវចាត់វិធានការ និងត្រួតពិនិត្យឲ្យច្បាស់ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហានេះ៖ « ចង់សំណូមពរឲ្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលជាថ្នាក់ដឹកនាំ ដែលគាត់ជាអ្នកផលិតផលនាំចេញ គាត់គួរតែត្រួតពិនិត្យច្បាស់ កែលំអឡើង ព្រោះបើសិនជាខាងអឺរ៉ុប គេឈប់ទិញ កសិករមិនដឹងរំពឹងអី ហើយលក់ទៅឲ្យអ្នកណានោះទេ »។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែឧសភា ក្នុងកិច្ចប្រជុំវិស័យពាណិជ្ជកម្ម នៃគណៈកម្មការរួមកម្ពុជា-អឺរ៉ុប នៅរាជធានីភ្នំពេញ សហភាពអឺរ៉ុប បានបញ្ជាក់ជំហរថា ប្រសិនបើអ្នកនាំចេញអង្ករទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប យកអង្ករប្រភេទក្រអូបដែលអឺរ៉ុប ត្រូវការ លាយជាមួយប្រភេទអង្ករផ្សេងទៀតនោះ អឺរ៉ុប នឹងពិចារណាឈប់ទិញអង្ករ។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ ប្រធានផ្នែកអាស៊ីខាងកើតនៃសហភាពអឺរ៉ុប លោក ភីធឺ ប៊ឺស (Peter Berz) គូសបញ្ជាក់ប្រាប់សមភាគីកម្ពុជា ឲ្យត្រួតពិនិត្យឲ្យបានម៉ត់ចត់នូវផលិតផលអង្ករក្រអូប មុននឹងបញ្ចេញទៅលក់នៅលើទីផ្សារអឺរ៉ុប។ លើសពីនេះ សហភាពអឺរ៉ុប ក៏ស្នើឲ្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម នៃប្រទេសកម្ពុជា សហការផ្ដល់ទិន្នន័យជាក់ស្ដែងស្ដីពីការនាំចេញស្រូវអង្ករទៅអឺរ៉ុប។
ជាងនេះទៀត សហភាពអឺរ៉ុប ចង់ឲ្យកម្ពុជា បង្កើនការនាំចេញអង្ករក្រអូបបន្ថែមទៀតទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប ប៉ុន្តែសហភាពអឺរ៉ុប ចង់ឲ្យកម្ពុជា ទាញយកផលប្រយោជន៍ពីគោលនយោបាយអនុគ្រោះពន្ធគយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប "អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (Everything but arms)" ដែលវានឹងជួយជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដែលជួយផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជន។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក កែន រដ្ឋា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការស្នើឲ្យមានការបញ្ជាក់ពីគុណភាពប្រភពដើមអង្ករមុននាំចេញរបស់ក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករ និងសហគមន៍កសិករបានឡើយ នៅថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា។
ប៉ុន្តែក្នុងកិច្ចប្រជុំវិស័យពាណិជ្ជកម្មនៃគណៈកម្មការរួមកម្ពុជា-អឺរ៉ុប អនុរដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក សុខ សុភ័ក្ត្រ ច្រានចោលការលើកឡើងរបស់ប្រធានផ្នែកអាស៊ីខាងកើតនៃសហភាពអឺរ៉ុប លោក ភីធឺ ប៊ឺស ថាជាពាក្យចចាមអារ៉ាមពីការលាយអង្ករក្រអូបកម្ពុជា ជាមួយអង្ករនាំចូលពីវៀតណាម ទៅលក់នៅលើទីផ្សារអឺរ៉ុប។ អនុរដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម រូបនេះ ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជា តាមរយៈសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បានកំណត់ស្តង់ដារបទដ្ឋាន និងក្រមសីលធម៌ច្បាស់លាស់ ដោយតាមដានត្រួតពិនិត្យពីប្រភពអង្ករដែលត្រូវនាំចេញទៅផ្គត់ផ្គង់ឲ្យទីផ្សារក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក។
របាយការណ៍របស់លេខាធិការដ្ឋានច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់បំពេញបែបបទនាំចេញអង្ករ បង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ កម្ពុជា បាននាំចេញអង្ករចំនួនជាង ៥៣ម៉ឺនតោន (៥៣៨.៣៩៦តោន) ក្នុងនោះទីផ្សារអង្ករក្រអូបកម្ពុជា បាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប ប្រមាណ ៥០%។
ជាងនេះ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន អេមរុ រ៉ាយ លោក សុង សារ៉ន អះអាងថា សហភាពអឺរ៉ុប គឺទីផ្សារសំខាន់ និងយូរអង្វែងក្នុងការនាំចេញអង្ករក្រអូបរបស់កម្ពុជា ដែលទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា ដើម្បីបន្តទាញយកទីផ្សារពីសហភាពអឺរ៉ុប៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។