ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា​និង​ថៃ

0:00 / 0:00

តើ​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​បណ្ដា​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន មាន​លក្ខណៈ​យ៉ាង​ណា? តើ​លំហូរ​ទំនិញ ការ​វិនិយោគ លំហូរ​ទេសចរ និង​ការ​ដោះដូរ​កម្លាំង​ពលកម្ម រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​មាន​ចំណុច​អ្វី​ខ្លះ​ដែល​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់?

ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​ថៃ ហាក់​ងើប​ឡើង​វិញ​ចាប់​តាំង​ដើម​ទសវត្ស​ទី​៩០ មក គឺ​នៅ​ពេល​កម្ពុជា ងាក​មក​ចាប់​យក​សេដ្ឋកិច្ច​ទីផ្សារ​សេរី។ រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន ចំណង​ទាក់ទង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​សមាជិក​អាស៊ាន​ទាំង​ពីរ​នេះ មាន​ទាំង​ក្នុង​រូបភាព​នៃ​លំហូរ​ពាណិជ្ជកម្ម ការ​វិនិយោគ ទេសចរណ៍ និង​ការ​ដោះដូរ​កម្លាំង​ពលកម្ម។

ថៃ​ជា​ដៃគូ​ពាណិជ្ជកម្ម​ធំ​បំផុត​របស់​កម្ពុជា បើ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ប្រទេស​វៀតណាម និង​ឡាវ។ ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេ​ភាគី​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៤ ស្ថិត​ក្នុង​ទំហំ​ទឹក​ប្រាក់​ប្រហែល ៥.១​កោដិ​ដុល្លារ ដែល​កើន​ឡើង​ក្នុង​អត្រា ១២% ពី​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣។ ថ្វី​បើ​បរិមាណ​ពាណិជ្ជកម្ម​ឆ្លង​ដែន​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​កើន​ឡើង​ជា​លំដាប់​ក្ដី ក៏​បរិមាណ​ដែល​កម្ពុជា នាំ​ចេញ​ទៅ​ថៃ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ​នៅ​តែ​តិច​ជាង​បរិមាណ​ទំនិញ​ដែល​នាំ​ចូល​ពី​ថៃ មក​វិញ។

ជាក់ស្ដែង បរិមាណ​ដែល​កម្ពុជា នាំ​ចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ថៃ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៤ មាន​ទំហំ​ទឹកប្រាក់ ៥៩០​លាន​ដុល្លារ ដែល​ទំនិញ​នាំ​ចេញ​ភាគ​ច្រើន​ជា​វត្ថុធាតុដើម។ ចំណែក​ទំនិញ​ដែល​ថៃ លក់​មក​ឲ្យ​កម្ពុជា វិញ ភាគ​ច្រើន​ជា​ផលិតផល​សម្រេច​ដែល​មាន​ទំហំ​ទឹកប្រាក់​ជាង ៤.៥​កោដិ​​ដុល្លារ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៤។ ទំនិញ​ទាំង​នោះ​មាន​ដូចជា ផលិតផល​កសិ-ឧស្សាហកម្ម គ្រឿងយន្ត ប្រេងសាំង សម្ភារៈ​សំណង់​ជាដើម។

​ចំណែក​ទំហំ​វិនិយោគ​របស់​ថៃ នៅ​កម្ពុជា ស្ថិត​ក្នុង​បរិមាណ​តិចតួច​នៅ​ឡើយ។ ទិន្នន័យ​ឆ្នាំ​២០១៣ របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ស្ដីពី​ការ​វិនិយោគ​បង្ហាញ​ថា ប្រទេស​ថៃ ឈរ​នៅ​លេខ​រៀង​ទី​៤ នាំ​មុខ​ដោយ​វិនិយោគិន​ក្នុង​ស្រុក វិនិយោគិន​ចិន និង​វិនិយោគិន​វៀតណាម។ ភាគ​ច្រើន​ការ​វិនិយោគ​របស់​ថៃ ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ មិន​មាន​ទិន្នន័យ​ណា​មួយ​បង្ហាញ​ពី​គម្រោង​វិនិយោគ​របស់​កម្ពុជា ក្នុង​ប្រទេស​ថៃ នោះ​ឡើយ។

ឯកសារ​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​វិនិយោគ​ប្រទេស​ថៃ លើក​ឡើង​ថា កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​គោលដៅ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​គោលដៅ​ដទៃ​ទៀត​សម្រាប់​វិនិយោគិន​ថៃ។ វិស័យ​ជា​អាទិភាព​សម្រាប់​វិនិយោគិន​ទាំង​នោះ​រួម​មាន កសិឧស្សាហកម្ម និង​អាហារ វិស័យ​វាយនភណ្ឌ និង​កាត់ដេរ។ រី​ឯ​វិស័យ​បន្ទាប់​បន្សំ​មាន​ដូចជា សុខាភិបាល សំណង់ គ្រឿងយន្ត​កសិកម្ម ការ​ដឹក​ជញ្ជូន ថាមពល និង​ការ​បង្កើត​តំបន់​ឧស្សាហកម្ម។

អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច លោក​បណ្ឌិត ស្រី ចន្ធី លើក​ឡើង​ថា កត្តា​សំខាន់ៗ​ដែល​ទាក់ទាញ​អ្នក​វិនិយោគ​ថៃ មក​កាន់​កម្ពុជា រួម​មាន តម្លៃ​ពលកម្ម​ទាប និង​ទីតាំង​ភូមិសាស្ត្រ​អនុគ្រោះ៖ «ឱកាស​វិនិយោគ​នោះ​មាន​ច្រើន ហើយ​គោលនយោបាយ ច្បាប់​អ្វី​ហ្នឹង ក៏​វា​ប្រសើរ​ជាង​មុន ហើយ​មួយទៀត​យើង​នៅ​មាន​ធនធាន​មនុស្ស​ដែល​យើង​ប្រើ​មិន​ទាន់​អស់។ កម្មករ​អី តម្លៃ​អី បើ​ប្រៀបធៀប​ទៅ វា​ធូរ​ថ្លៃ​ជាង​នៅ​ឯ​ប្រទេស​ថៃ។ ទី​បួន ប្រទេស​យើង​វា​មាន​ស្ថានភាព​ភូមិសាស្ត្រ​ល្អ។ យើង​មែន​ទែន​ទៅ​នៅ​កណ្ដាល​អាស៊ាន​ទៀត។ ចំណុច​ចែកចាយ​ជិត​ជាង​គេ បើ​ថា​ធ្វើ​ផ្លូវ​ធ្វើ​អី​គ្រប់គ្រាន់​អស់​ទៅ​ហ្នឹង​គឺ​ថា ចែក​ទំនិញ ចែក​សេវា​អី​ទៅ​ប្រទេស​ណា​នៅ​ក្នុង​អាស៊ាន​ក៏​ជិត ងាយ​ស្រួល​ដែរ»

​ទន្ទឹម​នឹង​ចំណុច​វិជ្ជមាន​ទាំង​នេះ លោក ស្រី ចន្ធី បញ្ជាក់​ថា នៅ​មាន​ចំណុច​អវិជ្ជមាន​មួយ​ចំនួន​ដែរ​ដែល​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​សម្រាប់​អ្នក​វិនិយោគ​ទូទៅ មិន​ថា​តែ​វិនិយោគិន​ថៃ នោះ​ទេ៖ «ការ​ប្រឈម​របស់​យើង​សំខាន់​ហ្នឹង គឺ​ថ្លៃ​ថាមពល តែ​កាល​ណា​បើ​វិនិយោគិន​គាត់​ធ្វើការ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ឧស្សាហកម្ម សូម្បីតែ​មិន​មែន​ឧស្សាហកម្ម​ធុន​ធ្ងន់​ក៏ដោយ ជា​កសិឧស្សាហកម្ម​ក្ដី ។ល។ ហ្នឹង គឺ​ថា ត្រូវការ​ថាមពល ហើយ​ប្រេង​ប្រទេស​យើង​វា​នៅ​ថ្លៃ អ៊ីចឹង​ផលិត​ចេញ​ជា​ថាមពល​ទៅ ក៏​វា​នៅ​ថ្លៃ។ ពីរ គឺ​ថ្លៃ​ដឹក​ជញ្ជូន​តែ​កាល​ណា​ប្រេង វា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ថ្លៃ​ដឹក​ជញ្ជូន​អី​ហ្នឹង។ បណ្ដាញ​ដឹក​ជញ្ជូន​របស់​យើង​នៅ​ខ្វះ​ចន្លោះ។ ធ្វើ​បាន​ច្រើន​ហើយ។ ការ​ថែទាំ​វា​មិន​ទាន់​បាន​គ្រប់គ្រាន់ ហើយ​បញ្ហា​ចម្បង​របស់​យើង បញ្ហា​គឺ​ខ្វះ​ជំនាញ»

អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​លើក​ឡើង​ថា សំទុះ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​នឹង​ខ្លាំងក្លា​ជាង​មុន នៅ​ពេល​ស្ថានភាព​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៥ ដែល​ជា​តំណ​ភ្ជាប់​សំខាន់​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​មាន​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង​មុន។ បច្ចុប្បន្ន​ផ្លូវ​នេះ​កំពុង​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​ស្ថាបនា ក្រោយ​ពី​ទទួល​បាន​ប្រាក់​កម្ចី​សម្បទាន​ប្រមាណ ១៦០​លាន​ដុល្លារ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៥ បូករួម​នឹង​ជំនួយ​ក្នុង​ទឹក​ប្រាក់ ១៣៣​លាន​ដុល្លារ​ពី​ប្រទេស​ចិន សម្រាប់​ការ​ស្ថាបនា​កំណាត់​ផ្លូវ​ពី​ចំណុច​ខេត្ត​ពោធិ៍សាត់ ទៅ​កាន់​ខេត្ត​ត្រាត ប្រទេស​ថៃ។

ក្រៅ​ពី​ទំនាក់ទំនង​ក្នុង​សកម្មភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេ​ភាគី និង​សកម្មភាព​វិនិយោគ ចំណង​សេដ្ឋកិច្ច​មួយ​ទៀត​រវាង​កម្ពុជា-​ថៃ គឺ​តាម​រយៈ​លំហូរ​នៃ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ និង​ការ​ដោះដូរ​កម្លាំង​ពលកម្ម។

តួលេខ​ពី​ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា បង្ហាញ​ថា ចំនួន​ភ្ញៀវទេសចរ​ជនជាតិ​ថៃ មក​កាន់​កម្ពុជា នៅ ៦​ខែ ដើម​ឆ្នាំ​២០១៥ នេះ កើន​ឡើង​ក្នុង​អត្រា​ជិត ៣០% បើ​ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៤។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ ចំនួន​ភ្ញៀវទេសចរ​ជនជាតិ​ខ្មែរ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ថៃ ក៏​មាន​កំណើន​ដែរ។ ជាក់ស្ដែង​កាល​ពី​ដើម​ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០១៥ នេះ រដ្ឋាភិបាល​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​បាន​ប្ដេជ្ញា​បង្កើន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ទ្វេភាគី​តាមរយៈ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ដោយ​បើក​ចំហ​ច្រក​ព្រំដែន​បន្ថែម​ទៀត និង​ការសម្រួល​ភាព​ស្មុគស្មាញ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ឯកសារ​ឆ្លងដែន។

មួយ​វិញ​ទៀត ថៃ​ជា​ប្រទេស​គោលដៅ​ចម្បង​មួយ​របស់​ពលករ​កម្ពុជា ដែល​មិន​មាន​ជំនាញ។ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​លើក​ឡើង​ថា ចំនួន​ពលករ​ខ្មែរ​ទាំង​ស្របច្បាប់​និង​ខុស​ច្បាប់ ដែល​កំពុង​ធ្វើ​ការ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ មាន​ចំនួន​ប្រហែល ១​លាន​នាក់។ កម្លាំង​ពលកម្ម​ពី​កម្ពុជា បាន​ជួយ​បំពេញ​កង្វះខាត​របស់​ថៃ ដែល​កំពុង​ត្រូវការ​បរិមាណ​កម្លាំង​កម្មករ​ជា​ច្រើន​ពី​ប្រទេស​ជិត​ខាង ចំណែក​ប្រទេស​កម្ពុជា វិញ កំពុង​ពឹង​ផ្អែកលើ​កម្លាំង​ពលកម្ម​មាន​ជំនាញ​ពី​ប្រទេស​ដទៃ។

អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​មើល​ឃើញ​ថា សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​ថៃ នឹង​កើន​ឡើង​ជា​លំដាប់​នៅ​ឆ្នាំ​ខាង​មុខ ក៏ប៉ុន្តែ​ថា តើ​កម្ពុជា មាន​លទ្ធភាព​កាត់​បន្ថយ​ឱនភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​ខ្លួន​ដែរ ឬ​យ៉ាង​ណា​នោះ គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ការ​ប្រឹងប្រែង​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​កែ​លម្អ​ចំណុច​ខ្វះខាត​ដែល​កម្ពុជា មាន​នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។