ມ.ໂຂງ ຫາປາເຮັດນາບໍ່ໄດ້ ຍ້ອນພັຍ ແຫ້ງແລ້ງ

ປະຊາຊົນຫຼາຍບ້ານ ຢູ່ເມືອງໂຂງ ແຂວງຈຳປາສັກ ບໍ່ສາມາດຫາປາໄດ້ຍ້ອນວ່ານ້ຳຂອງແຫ້ງ ແລະ ຍາມຝົນບໍ່ສາມາດເຮັດນາໄດ້ ຍ້ອນ ນ້ຳຖ້ວມ. ບໍຣິເວນນ້ຳທີ່ເຂດ ບ້ານຄອນພະເພັງ ເມືອງໂຂງ ແຂວງຈຳປາສັກ ທີ່ເຄີຍເປັນວັງ ນ້ຳເລິກ ທີ່ຊາວບ້ານຂີ່ເຮືອ ຜ່ານໄປມານັ້ນ ມາຮອດປັດຈຸບັນ ເຂົາເຈົ້າລອຍຂ້າມກໍໄດ້ ຍ້ອນວ່າ ນ້ຳແຫ້ງລົງຫລາຍ. ຊາວບ້ານເມືອງຂົງ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຍເສຣີ ວ່າ:

"ເຄີຍເປັນວັງບ່ອນທີ່ວ່າຂ້າມບໍ່ໄດ້ ເຮືອໃຫຍ່ຂ້າມບໍ່ໄດ້ ດຽວນີ້ ລອຍຂ້າມກະໄດ້ນ້ຳເຫວນ້ຳຂອງ ນ້ຳບ່ອນເຫວໃຫຍ່ ບ່ອນທີ່ວ່າທ່ອງທ່ຽວ ຫັ່ນຊ່ຳນ້ຳຫ້ວຍ."

ນອກຈາກນີ້ ຢູ່ເຂດບ້ານຫາງຄອນຢວກ ເມືອງໂຂງ ແຂວງຈຳປາສັກ ຕາຝັ່ງເກີດເຈື່ອນເຂົ້າມາໃກ້ກັບເຂົ້າມາໃກ້ກັບວັດ. ບ່ອນປ່ອຍປາ ເປັນໂຄກໝົດ, ບາດນີ້ເພິ່ນປ່ອຍເຂື່ອນ ອອກໄປ ນ້ຳຖັ່ງໃສ່ ຫາງຄອນຢວກ ເພໝົດ ຈົນເພເຂົ້າຮອດວັດ ບ່ອນເພແມ່ນຢູ່ຫາງຄອນຢວກ ບ້ານຫາງຄອນຢວກ ບ້ານຄອນກະຕ່າງ ຄອນຢວກກະຕ່າງ ມັນເປັນສອງດອນ ສອງບ້ານ.

ຊາວບໜຸ່ມຢູ່ບ້ານທີ່ບໍ່ໄດ້ຫາປາ ແລະ ບໍ່ໄດ້ເຮັດນາ ກໍພາກັນໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ປະເທດໄທ ຫາເງິນສົ່ງມາໃຫ້ຄອບຄົວ ຫລັງຈາກເກີດພັຍ ແຫ້ງແລ້ງໃນຍາມແລ້ງ ແລະ ນ້ຳຖ້ວມນາໃນຍາມຝົນ ຊຶ່ງບັນຫາດັ່ງກ່າວ ເກີດຂຶ້ນມາໄດ້ ປະມານ 3 ປີ ແລ້ວ.

ໝາຍຄວາມວ່າ ພວກທີ່ຖືກແຮງນາໝົດກະ ເປັນຫລັກກະແມ່ນໄປທຳງານໄທຫລາຍ ຊາວໜຸ່ມພວກກຳລັງອອກແຮງງານນີ້ກະແມ່ນໄປໝົດ ຫັ້ນແຫລະ ຕອນີ້ບໍ່ຫລາຍປານໃດ ເພາະວ່າ ໂຄວິດໄທ ເຂົາໃຫ້ກັບ ໄປບໍ່ທັນໄດ້ ຖ້າວ່າ ເຂົາເປີດກະຢູ້ພຸ້ນໝົດພຸ້ນແຫລະ ກະຢາກໄດ້ເງິນ ມາໃຫ້ພໍ່ໃຫ້ແມ່.

ຖ້າວ່າຍາມຝົນມານ້ຳຂຶ້ນມາຖ້ວມໄຮ່ຖ້ວມນາຂອງປະຊາຊົນ ແລ້ວພັດເອົາຂີ້ຫີນມາຖົມນາຂອງເຂົາເຈົ້າ ແຕ່ຫຼັງຈາກນ້ຳລົງແລ້ວປະຊາຊົນ ກໍບໍ່ສາມາດເຮັດນາໄດ້. ປະຊາຊົນຫຼາຍບ້ານໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ຈາກການຫາປາ ແລະ ເຮັດນາບໍ່ໄດ້ລວມມີບ້ານຄອນພະເພັງ, ດອນສະດຳ, ຫາງສະດຳ, ດອນສະໂຮງ, ດອນສະເຄ, ທ່າຄໍ້.

ນັບແຕ່ເກີດບັນຫາແຫ້ງແລ້ງມາໄດ້ປະມານ 3 ປີ ປະຊາຊົນຫາປາຂະໜາດໃຫຍ່ບໍ່ໄດ້ຍ້ອນວ່າ ຮູປາ ຖືກຖົມແລ້ວ ແລະ ປັດຈຸບັນເຫລືອພຽງ ແຕ່ປານ້ອຍໆ. ແມ່ເຖົ້າທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:

ນັກຂ່າວ: ແຕ່ວ່າ ຢາກຖາມແມ່ໃຫຍ່ວ່າ ນ້ຳຢູ່ບ້ານເຮົານີ້ ມັນແຫ້ງຫລາຍບໍ່?

ແມ່ເຖົ້າ: ຫ້ວຍກະແຫ້ງຫລາຍຫັ້ນແຫລວ ຢູ່ກາງນ້ຳພຸ້ນຕີ້.

ນັກຂ່າວ: ໄດ້ຫາປູຫາປາຢູ່ເບາະ?

ແມ່ເຖົ້າ: ໂອຍ! ຫາມັນກະບໍ່ໄດ້ດອກ ນ້ຳມັນບົກຫຼາຍມັນຊິໄດ້ອີ່ສັງ ນ້ຳມັນບົກຫຼາຍມັນບໍ່ມີບ່ອນໄປ ມັນຫາບໍ່ໄດ້ດອກ ນ້ຳມັນບົກມັນຂອດ ຫຼາຍ, ບ່ອນປາມັນຂຶ້ນມານ້ຳມັນກະບໍ່ຂຶ້ນມາ ມັນກະຂຶ້ນມາບໍ່ໄດ້ນະ ຂອງມັນຕັນຮູມັນໝົດ ບ່ອນປາມັນຂຶ້ນແຕ່ເກົ່າຫັ້ນມັນກະບໍ່ມີນ້ຳຂຶ້ນ ມາແລ້ວ ມັນເປັນໂຄກໝົດເດ້.

ນັກຂ່າວ: ຄັນຊັ້ນຊິໄດ້ກິນປາຫວະຊັ້ນນ່າ?

ແມ່ເຖົ້າ: ຫ້ວຍ! ກະບໍ່ມີແຫລວ ໃສ່ທອງໃສ່ຕົງປານ້ອຍປາເລັກໄປຫັ້ນແຫລວ ຊິຫາປາໃຫຍ່ ຄືແຕ່ເກົ່າມັນກະບໍ່ມີແຫລວ.

ແຕ່ກ່ອນຊາວບ້ານເຄີຍຫາປາຢ່າງໜ້ອຍມື້ນຶ່ງ ບໍ່ຕໍ່າກ່ວາ 20 ກິໂລກຼັມ ແຕ່ ປັດຈຸບັນ ປະຊາຊົນບໍ່ສາມາດຫາປາໄດ້. ປະຊາຊົນທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ:

"ປານີ້ 20 ໂລ ມື້ນຶ່ງຕ່ຳສຸດ ບໍ່ຫລຸດແຫຼະ ດຽວນີ້ ບໍ່ໄດ້ພໍໂລ 3 ປີ ລະບໍ່ໄດ້ພໍໂລ ຊິກິນຍັງບໍ່ກຸ້ມ ຫາກິນບໍ່ກຸ້ມ ຫລາຍປີລະເດ້ 2,3 ປີລະ."

ຊາວບ້ານທ່ານນີ້ ຍັງໃຫ້ສຳພາດວ່າ ປັດຈຸ ບັນບໍຣິສັດ ແລະ ໜ່ວຍງານ ຂອງຣັຖ ກໍບໍ່ໄດ້ລົງມາເບິ່ງ.

ຊາວບ້ານ: ບໍ່ໆ ບໍ່ເຫັນມາລະເປັນປີແລ້ວ ປີແລ້ວນີ້ມາແດ່ ແຕ່ປີນີ້ບໍ່ເຫັນມາ ພັກຣັຖເຮົາກະບໍ່ມາໃກ້ໂຄງການ, ໂຄງການກະບໍ່ມາໃກ້.

ນັກຂ່າວ: ເຮັດນາໄດ້ຢູ່ເບາະດຽວນີ້ນະ?

ຊາວບ້ານ: ກະບໍ່ຮູ້ແຫລະ ດຽວນີ້ ຊິໂປ້ມນ້ຳໃສ່ ກະບໍ່ມີນ້ຳ ຝົນກະບໍ່ມີນ້ຳຂອງກະບໍ່ມີ ໂດຍຈັ່ງແມ່ນທຸກ ບໍ່ຈັກຊິວ່າ.

ນັກຂ່າວ: ນ້ຳຂອງແຫ້ງຈາກທ່າບ້ານເຮົາໜີ້ ຫລາຍປານໃດ?.

ຊາວບ້ານ: ຫ້ວຍ! ເກືອບ 100 ແມັດ ພຸ້ນແຫລະ. ຫາກະບໍ່ໄດ້ນ່າ ນ້ຳມັນບົກມັນຂາດ ດັບໝົດນະປາ ບໍ່ມີປາມານຳນ້ຳ ຊ້ຳດອກ.

ນັກຂ່າວ: ແຕ່ກ່ອນເຮົາຫາໄດ້ດີຢູ່ເບາະອ້າຍ?

ຊາວບ້ານ: ຫ້ວຍ! ຫຼາຍຫັ້ນແຫລະ ແຕ່ກ່ອນມີມອງມີໂຕ່ງ. ຮອດຍາມມີໝູ່ ມີກອງ ມີແຂກ ມີອ້າຍມີນ້ອງ ກະໄປຢາມຕ້ອນ  ຢາມມອງເອົາ, ແຕ່ວ່າດຽວນີ້ ໂອຍ ຕຶກ ແຫຍັງບໍ່ໄດ້ ບໍ່ໄດ້ດອກ ຫາຫຍັງກະບໍ່ໄດ້ ບໍ່ໆ ໄຮ່ນາຕາກ້າ ຄັນຍາມຝົນກະຖ້ວມຈົນລົ້ນທີບ ເຮັດຫຍັງກະບໍ່ໄດ້ ຍາມແລ້ງ ກະແລ້ງໂພດ. ແຕ່ກ່ອນຫາປາ ກະຫາສະບາຍໃນເຂດເຮົາ ເຮັດນາຫາປາ ຊ້ວງຍາມໃນຍາມນີ້ກະ ມັນໄດ້ຫລາຍທຸກຮູບແບບ ແຕ່ດຽວນີ້ ມັນ ຮູບແບບໃດມັນກະບໍ່ໄດ້ ເຮັດຫຍັງມັນກະບໍ່ໄດ້ ປາກະຫາບໍ່ໄດ້ ເຮັດນາກະນ້ຳຖ້ວມ ຍ້າມແລ້ງຊິເຮັດນາກະບໍ່ມີນ້ຳເຮັດ ຊື້ມອງເລັກໆມາໃສ່ ກິນໄປໃນແຕ່ລະວັນ ມັນຈັ່ງຊັ້ນແຫລ ມື້ໄດ້ ມື້ບໍ່ ປານ້ອຍໆ ຫັ້ນນ່າ ສ່ວນໃຫຍ່ມັນກະບໍ່ມີປາດອກ ປານ້ອຍໆ ກະດັບໝົດແລ້ວ.

ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ທ່ານ ຄຳມະນີ ອິນທິລາດ ຣັຖມົນຕຼີກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ ເວົ້າວ່າ ປີນີ້ມັນເກີດສະພາບແຫ້ງແລ້ງ.

ນັກຂ່າວ: ນ້ຳຢູ່ເຂດຄອນພະເພັງມັນແຫ້ງ ໂຕນີ້ ຊາວບ້ານວ່າ ເປັນຍ້ອນເຂື່ອນດອນສະໂຮງມັນກັກນ້ຳຫັ້ນນ່າ, ໂຕນີ້ ທາງເຮົາເຫັນວ່າ ແນວໃດ ທ່ານ ຣັຖມົນຕຼີ?

ທ່ານ ຄຳມະນີ: ຊິເປັນຫຍັງລະດັບນ້ຳຂອງເຮົາ ມັນຕໍ່າຖືກປີແຫ້ງແລ້ງ ມັນກໍແລ້ງ ສົມທຽບໃສ່ປີ 2004 ປີນີ້ ຍັງດີກ່ວາປີ 2004 ຊ້ຳ.

ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກ ຄະນະກໍາມາທິການ ແມ່ນນ້ຳຂອງສາກົນ ຫລື MRC ໃນວັນທີ 30 ເມສາ ທີ່ຜ່ານມາ, ລະດັບນ້ຳຢູ່ປະເທດລຸ່ມ ແມ່ນ້ຳຂອງ ລວມມີ ລາວ, ໄທ, ວຽດນາມ ແລະ ກໍພູຊາ ສູງຂຶ້ນໃນລະດັບ ປົກກະແລ້ວ ແຕ່ ແຕ່ລະດັບນ້ຳ ໃນປັດຈຸບັນ ກໍຍັງຕ່ຳກ່ວາ ລະດັບນ້ຳຂອງ ໃນປີ 2018 ແລະ 2019 ໃນລະດູແລ້ງ.

ທ່ານ ອະນຸລັກ ກິດຕິດຄຸນ ຫົວໜ້າຝ່າຍຍຸຸທສາດ ແລະຫຸ້ນສ່ວນ ຄະນະກຳມາທິການແມ່ນໍ້າຂອງສາກົນ ຫລື MRC ກ່ອນໜ້ານັ້ນໄດ້ ໃຫ້ສຳພາດ ຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 07 ກຸມພາ 2020 ຜ່ານມາ ວ່າ ປັນຫາພັຍແລ້ງທີ່ ເກີດຂື້ນໃນແມ່ນໍ້າຂອງຕອນລຸ່ມ ໃນປີ 2019-2020 ແມ່ນປະເຊີນ ກັບບັນຫາ ພັຍແລ້ງຢ່າງຮຸນແຮງ ສົ່ງຜົລກະທົບຕໍ່ ປະຊາຊົນທັງລາວ, ໄທ, ກັມພູຊາ ແລະ ວຽດນາມ.

ທ່ານ Alan Basist, ຜູ້ຊ່ຽວຊານເລື້ອງນ້ຳ ຈາກ ບໍຣິສັດ Eyes on Earth ຢູ່ສະຫະຣັຖ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ສະພາບນ້ຳຂອງແຫ້ງຜິດປົກກະຕິ ເປັນຍ້ອນ ເຂື່ອນຂະໜາດໃຫຍ່ 11 ແຫ່ງ ຢູ່ປະເທດຈີນຕອນເທີງ ໄດ້ເກັບກັກນ້ຳເອົາໄວ້, ແລະ ອີກສາເຫດນຶ່ງມາຈາກໃນທ້າຍປີ 2019 ເກີດມີໄພແຫ້ງແລ້ງ ຢູ່ປະເທດເຂດແມ່ນ້ຳຂອງ.

ພາບຖ່າຍແມ່ນ້ຳຂອງ ຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ໃນວັນທີ 15 ເດືອນ 4, 2019 ຈະສັງເກດເຫັນຫາດຊາຍ ຢູ່ກາງແມ່ນ້ຳຂອງນ້ອຍໆແຕ່ພາບຖ່າຍ ໃນວັນທີ 9 ເດືອນ 3 ປີ 2020 ຈະສັງເກດເຫັນຫາດຊາຍ ຢູ່ກາງ ແມ່ນ້ຳຂອງຈະໃຫຍ່ຂຶ້ນ ນັ້ນໝາຍເຖິງປະຣິມານນ້ຳຂອງບົກແຫ້ງ ລົງກ່ວາເກົ່າ ຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ.

ລົງມາເຂດພາກໃຕ້ຂອງປະເທດລາວ ຢູ່ເໜືອນ້ຳຕົກຕາດຄອນພະເພັງຂຶ້ນມາ ພາບຖ່າຍໃນວັນທີ 27 ເດືອນ 3 ປີ 2019 ຈະຍັງເຫັນ ໂຂດຫີນ ຢູ່ກາງລຳແມ່ນ້ຳຂອງ ຢູ່ ແລະ ກໍຍັງມີນ້ຳໄຫລຜ່ານຢູ່ ແລະ ມາເບິ່ງພາບທີຖ່າຍ ໃນຈຸດດຽວກັນ ໃນວັນທີ 25 ເດືອນ 4 ປີ 2020 ຈະສັງເຫດໂຂດຫີນຊັດເຈນ ສູງຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ ສະແດງວ່ານ້ຳຢູ່ເຂດນີ້ ກໍມີການບົກແຫ້ງເມື່ອທຽບໃສ່ປີທີ່ຜ່ານມາ ແຫ້ງລົງກ່ວາເກົ່າ.