ບໍລິສັດຈີນ ຂຸດຄົ້ນຄໍາ ຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າຂອງ ແຂວງວຽງຈັນ

ທາງການລາວ ອະນຸມັດໃຫ້ບໍລິສັດເອກະຊົນຈີນ ແລະລາວ ດູດຊາຍ ແລະຂຸດຄົ້ນ ຮ່ອນຄໍາ ຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າຂອງ ໃນເຂດບ້ານກ້ອນຄໍາ, ບ້ານຄົກເໝືອດ ແລະບ້ານປາກຈັນ ເມືອງໝື່ນ ແຂວງວຽງຈັນ ແລະບ້ານຫ້ວຍຫາງ ເມືອງສັງທອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນທີ່ຢູ່ໃນເຂດນັ້ນ ກົງວົນ ຍ້ອນຢ້ານສິ່ງແວດ ລ້ອມ ແລະລະບົບນິເວດ ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ເສຍຫາຍ ດັ່ງປະຊາຊົນຜູ້ນຶ່ງ ທີ່ຂໍສະຫງວນຊື່ ແລະສຽງ ຢູ່ເມືຶອງໝື່ນເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 27 ມິຖຸນານີ້ວ່າ:

“ມັນຊິເປັນບໍລິສັດຂອງຈີນ. ຮັບເໝົາສໍາປະທານ ເຂົາໃຊ້ເຄື່ອງຈັກ ໃຊ້ແມັກໂຄຈົກເອົາຢູ່ຝັ່ງ. ບໍ່ໄດ້ດູດເອົາຢູ່ນໍ້າ, ຫຼຽວໄປເຫັນ ຢູ່ແມ່ນໍ້າຂອງ ບໍ່ໄດ້ລົງໄປເບິ່ງ.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ຕາມການສັງເກດເຫັນໃນປັດຈຸບັນ ອາດຈະມີ 2 ບໍລິສັດ ທີ່ໄດ້ສໍາປະທານເຂດດັ່ງກ່າວ ຄື ບໍລິສັດເອກະຊົນລາວ ໄດ້ຮັບສໍາປະທານໂຄງ ການດູດຊາຍ ເພື່ອນໍາໄປສ້າງໂຄງຮ່າງພື້ນຖານ ແລະບໍລິສັດເອກະຊົນຈີນ ທີ່ໄດ້ຈ້າງບໍລິສັດ SKC Construction and transport Sole ເປັນຜູ້ຮັບເໝົາຂຸດຄົ້ນ ຮ່ອນຄໍາໃຫ້ ແລະປະຊາຊົນ ຢູ່ເມືອງໝື່ນອີກຜູ້ນຶ່ງ ກໍເວົ້າວ່າ ຊາວບ້ານໃນເຂດນັ້ນ ສ່ວນຫລາຍ ບໍ່ຄ່ອຍຮູ້ລາຍລະອຽດ ກ່ຽວກັບໂຄງການສໍາປະທານດັ່ງກ່າວ ທີ່ຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າຂອງນັ້ນປານໃດ ເພາະທາງການ ບໍ່ບອກໃຫ້ຊາວບ້ານຮູ້.

ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ 2 ໂຄງການດັ່ງກ່າວ ກໍໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ ທີ່ຢູ່ອ້ອມຂ້າງເຂດນັ້ນ ກັງວົນໃນເລື່ອງຜົນກະທົບ ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະລະບົບນິເວດໃນ ແມ່ນໍ້າຂອງ ທີ່ອາດຈະໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ, ແຕ່ປະຊາຊົນ ກໍບໍ່ກ້າທີ່ຈະມີຄໍາເຫັນ ຄັດຄ້ານໄດ້ ຍ້ອນຢ້ານທາງການເພີ່ນ ກ່າວຫາວ່າ ເປັນກຸ່ມຕໍ່ຕ້ານ ແນວ ທາງນະໂຍບາຍ ຂອງພັກ ແລະລັດ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວໃນມື້ດຽວກັນນັ້ນວ່າ:

“ກະໄດ້ຍິນຢູ່ພວກປະຊາຊົນ ເຂົາໄປຫ່ອນຄໍານໍາແມ່ນໍ້າຂອງນໍ້າຫຍັງຫັ້ນນ່າ ພວກນັ້ນເພິ່ນໄດ້ສໍາປະທານແຫລະ ຕ້ອງໄດ້ຜ່ານເມືອງ ຜ່ານແຂວງຜ່ານນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ຄັນທໍາມະດາກະຕ້ອງເຮັດເປັນອ່າງ ເປັນຫຍັງເພື່ອສະສົມນໍ້າທີ່ວ່າມີສານພິດ ເຂົາຕ້ອງເຮັດບໍ່ໃຫ້ລົງສູ່ນໍ້າຂອງວ່າຊັ້ນເຖາະໄປ໋ ອັນນຶ່ງດູດຊາຍແລ້ວກະມາຜ່ານເພື່ອເອົາຄໍານີ້ເດ້ ພວກເຮົາເປັນປະຊາຊົນນີ້ ເຂົາກະເວົ້າ ກໍພໍເວົ້າໄປໄດ້ແລ້ວເນາະ ພວກເຮົາໄປຕໍ່ຕ້ານຂັ້ນເທິງ ພັດວ່າ.”

ແຕ່ປະຊາຊົນນາງນຶ່ງ ຢູ່ເມືອງສັງທອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເວົ້າວ່າ ໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ ກໍໄດ້ເຫັນບໍລິສັດເອກະຊົນ ຂຸດຄົ້ນຄໍາຕົກຂ້ອນ ແລະດູດຊາຍ ຕາມແຄມແມ່ນໍ້າຂອງ ຢູ່ເຂດເມືອງໝື່ນ ແຕ່ມາເຖິງປັດຈຸບັນ ກໍຍັງບໍ່ທັນເຫັນຜົນກະ ທົບເກີດຂື້ນ ແລະຊາວບ້ານຢູ່ເມືອງສັງທອງນີ້ ກໍຍັງຫາປາ ໄດ້ຕາມປົກກະຕິຢູ່.

“ອັນເລື້ອງໄຫລ ກະແສນໍ້າໄຫລ ໄຫລຢູ່ມາທາງພີ້ ເພາະວ່າເຮົາຢູ່ຫລຸ່ມຂະເຈົ້າເດ້ ຂ້ອຍກະຊອກໃສ່ມອງກະບໍ່ເປັນຫຍັງໄດ໋ ປາກະບໍ່ຕາຍ ຢູ່ແຖວເຮົາບໍ່ມີ ຂຸດຄົ້ນ ມີແຕ່ແຖວເໜືອໆພຸ້ນ ເມືອງໝື່ນພຸ້ນຈັ່ງສິເຫັນ.”

ເວົ້າເຖິງບໍລິສັດ ທີ່ໄດ້ສໍາປະທານໂຄງການນັ້ນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຫ້ອງການປົກຄອງເມືອງໝື່ນ ເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນມີ 2 ບໍລິສັດໄດ້ຮັບສໍາປະທານດູດຊາຍ ແລະຂຸດຄົ້ນຄໍາ ແຕ່ບໍ່ຮູ້ວ່າແມ່ນບໍລິສັດໃດແທ້ ເພາະຫລາຍປີມານີ້ ມີການຂາຍໂຄງການສໍາປະທານ ໃຫ້ຫຼາຍບໍລິສັດ ສືບຕໍ່ກິດຈະການກັນໄປ.

ທ່ານເວົ້າວ່າ ເລື່ອງຜົນກະທົບ ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະລະບົບນິເວດນັ້ນ ມາເຖິງປັດຈຸບັນ ຍັງບໍ່ເກີດຂື້ນໃນເຂດນີ້ເທື່ອ.

“ເປັນດູດຊາຍແດ່ ດູດຄໍາແດ່ຕິເບາະ ມັນບໍ່ຮູ້ວ່າບໍລິສັດໄດ໋ ມີແຕ່ຂັ້ນເມືອງເພິ່ນອະນຸຍາດ ຂັ້ນເມືອງຂັ້ນແຂວງເພິ່ນອະນຸຍາດ ແລ້ວຂະເຈົ້າກະລົງໄປເຮັດ ບໍ່ຮູ້ວ່າເປັນບໍລິສັດໄດ໋ ດູດຊາຍແດ່ດູດຄໍາແດ່ ເຮັດຄໍາແດ່ ຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ຈັກ ຍັງວ່າ ອັນນີ້ລາຍລະອຽດເຮົາກະບໍ່ຮູ້ນໍາເພິ່ນກໍ໋ ເຂົາກະເຮັດຊ້ວງຍາມແລ້ງ ມັນກະສິບໍ່ມີຜົນກະທົບເບາະ ເຂົາກະເຮັດຢູ່ແຄມຝັ່ງພີ້ເດ້.”

ກ່ຽວກັບເລື່ອງທີ່ວ່ານີ້ ເຈົ້າຂອງບໍລິສັດ DSB Mining Import – Export  ຊຶ່ງເປັນບໍລິສັດລາວ ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ ໃຫ້ສໍາຫຼວດ ແລະຂຸດຄົ້ນແຮ່ຄໍາ ຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າຂອງ ໃນເຂດເມືອງໝື່ນ ແຂວງວຽງຈັນ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 27 ມິຖຸນານີ້ວ່າ ບໍລິສັດຂອງນາງ ໄດ້ຊອກຄົ້ນ ສໍາຫຼວດແຮ່ຄໍາ ໃນເຂດດັ່ງກ່າວ ມາຕັ້ງແຕ່ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ 2013. ຫຼັງຈາກນັ້ນ ກໍໄດ້ຂາຍກິດຈະການສໍາປະທານ ໃຫ້ບໍລິສັດຈີນ ສືບຕໍ່ໄປ. ສ່ວນເລື່ອງລາຍລະອຽດ ນາງບໍ່ສະດວກທີ່ຈະໃຫ້ຄໍາເຫັນ ດັ່ງທີ່ນາງເວົ້າວ່າ:

“ແຕ່ອັນບໍ່ເອື້ອຍນີ້ ບໍ່ແຮ່ ເອື້ອຍມອບໃຫ້ຈີນແລ້ວ ຈີນເປັນ ດໍາເນີນງານ ຈີນຊັງຈຽງ ບໍລິສັດຢູ່ຊັງຈຽງ ບໍ່ໄດ້ເຮັດແລ້ວ ໃຫ້ຈີນເຮັດແລ້ວ ນ່າ ບໍ່ມີຫຍັງຈັກອັນນ່າ ກະຖືວ່າ ລຽບລ້ອຍໝົດລະເດ້.”

ທ່ານ ກີ່ ພອນສະຫວັນ ຮອງຫົວໜ້າຫ້ອງການພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ ເມືອງໝື່ນ ລາຍງານໃນມື້ວັນທີ 25 ມິຖຸນານີ້ວ່າ ໄລຍະ 5 ປີຜ່ານມານີ້ ເມືອງໝື່ນ ສາມາດຂຸດຄົ້ນ-ປຸງແຕ່ງ ແຮ່ທາດໄດ້ທັງໝົດ 433,418 ໂຕນ, ມຸນຄ່າ 106,495,850,000 ກີບ.

ກ່ອນໜ້ານັ້ນ ທ່ານ ອິນປອນ ມະນີແສງ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ເຂດເລືອກຕັ້ງທີ 10 ແຂວງວຽງຈັນ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ກອງປະຊຸມສະພາແຫ່ງຊາດ ໃນມື້ວັນທີ 12 ມິຖຸນານີ້ວ່າ ປັດຈຸບັນ ບັນຫາການທໍາລາຍສິ່ງແວດລ້ອມ ທີ່ເກີດຂື້ນຈາກການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ຕ່າງໆ ຢູ່ຕາມທ້ອງຖິ່ນ ແບບຊະຊາຍ ຊຶ່ງຖືວ່າໜັກພໍສົມຄວນ ເຮັດໃຫ້ມີຜົນກະທົບ ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ໂດຍສະເພາະ ຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງຄົນ, ສັດ ແລະພື້ນຖານຕ່າງໆ.

ມາຮອດປັດຈຸບັນ ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ອະນຸມັດໃຫ້ບໍສັດລົງທຶນດ້ານແຮ່ທາດ ໃນທົ່ວປະເທດ 968 ບໍລິສັດ. ໃນຈໍານວນນັ້ນ ຂັ້ນສູນກາງ ອະນຸມັດ 297 ບໍລິສັດ, ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ ອະນຸມັດ 671 ບໍລິສັດ. ນອກນັ້ນ ຍັງມີບໍລິສັດ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດຂຸດຄົ້ນແຮ່ ແບບທົດລອງອີກ 93 ບໍລິສັດ.