ຊາວບ້ານ ທີ່ຖືກຜົລກະທົບ ຈາກໂຄງການໄຟຟ້າ ພະລັງງານລົມ ຢູ່ເຊກອງ, ອັດຕະປື ຮຽກຮ້ອງຄ່າຊົດທີ່ເປັນທັມ

ບໍຣິສັດ ມອນຊູນ ວິນ ພາວເວີຈໍາກັດ ຫລື Monsoon Wind Power ເຈົ້າຂອງໂຄງການໄຟຟ້າພະລັງງານລົມ ຂນາດ 1,600 ເມກາວັດ ຢູ່ເມືອງດາກຈຶງ, ເມືອງລະມາມ ແຂວງເຊກອງ ແລະເມືອງຊານໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ກໍາລັງເຜີຍແຜ່ ແລະປຶກສາຫາລື ກັບຊາວບ້ານ ເຣື່ອງການກໍ່ສ້າງ, ຜົລກະທົບ ແລະມາຕການຫລຸດຜ່ອນ ຜົລກະທົບ ທີ່ເກີດຂຶ້ນຈາກໂຄງການນີ້.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ ບໍຣິສັດດັ່ງກ່າວ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 19 ຕຸລານີ້ວ່າ ຊາວບ້ານສ່ວນໃຫຍ່ ເຫັນດີ ແລະເຂົ້າໃຈວຽກງານ ການກໍ່ສ້າງເປັນຢ່າງດີ ແຕ່ຍັງບໍ່ພໍໃຈ ນໍາເຣື່ອງເງິນຊົດເຊີຍ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບ ຍ້ອນເຫັນວ່າ ມັນໄດ້ໜ້ອຍ, ແຕ່ຍັງເຈຣະຈາກັນຢູ່ ແລະ ວ່າ ເງິນຊົດເຊີຍນັ້ນ ຈະໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ 2 ໄລຍະ.

(ໄທຍ) “ເງິນຊົດເຊີຍ ເຮົາຈະແບ່ງເປັນ 2 ໄລຍະ ກໍາລັງດໍາເນີນການ. ໄລຍະທໍາອິດ ຈະເປັນເຣື່ອງຂອງໂຕຕົ້ນເສົາ, ໄລຍະທີ 2 ຈະເປັນເຣື່ອງສາຍສົ່ງ. ຕອນນີ້ ຄ່າເງິນມັນຂ້ອນຂ້າງຕົກຫລາຍສົມຄວນ ແຕ່ທາງເຮົາເອງ ກະເຫັນຄວາມຈໍາເປັນເຣື່ອງນີ້ ໂດຍສະເພາະຮັບເງິນຈາກ ເອດີບີ ເພາະສະນັ້ນ ການຊົດເຊີຍ ມັນຄວນຈະເປັນການພິຈາຣະນາ ຕາມເງື່ອນໄຂເຫລົ່ານີ້ ຫລືບໍ່ ອັນນີ້ເຮົາກະກໍາລັງເວົ້າກັນຢູ່.”

ເຣື່ອງທີ່ດິນ ຂອງປະຊາຊົນ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົລກະທົບ ຈາກໂຄງການໄຟຟ້າພະລັງງານລົມ ທີ່ວ່ານີ້ ມີດິນຢູ່ 2 ເມືອງ ຂອງ 2 ແຂວງ ຄືເມືອງດາກຈຶງ ແຂວງເຊກອງ ແລະເມືອງຊານໄຊ ແຂວງອັດຕະປື. ຢູ່ເມືອງດາກຈຶງ ມີ 19 ບ້ານ ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບ. ໃນຈໍານວນນັ້ນ ມີ 180 ຄອບຄົວ ສູນເສັຽທີ່ດິນຖາວອນ 34.50 ເຮັກຕ້າຣ໌ ແລະ 352 ຄອບຄົວ ສູນເສັຽທີ່ດິນຊົ່ວຄາວ 158.98 ເຮັກຕ້າຣ໌.

ຢູ່ເມືອງຊານໄຊ ມີ 4 ບ້ານ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ. ໃນນັ້ນມີ 33 ຄອບຄົວ ສູນເສັຽທີ່ດິນຖາວອນ 4.59 ເຮັກຕ້າຣ໌ ແລະ 33 ຄອບຄົວ ສູນເສັຽທີ່ດິນຊົ່ວຄາວ 11.22 ເຮັກຕ້າຣ໌.

ຊາວບ້ານສ່ວນໃຫຍ່ ຢູ່ເມືອງດາກຈຶງ ທີ່ໄດ້ສູນເສັຽທີ່ດິນການກະເສດ, ແຕ່ການປະເມີນຜົລກະທົບ ແລະການກໍານົດເງິນຊົດເຊີຍ ໃຫ້ນັ້ນຕ້ອງສົມເຫດສົມຜົລ, ຫາກວ່າໃຫ້ຕໍ່າ ຊາວບ້ານບໍ່ຄ່ອຍພໍໃຈ. ຊາວບ້ານຢູ່ ຜູ້ນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ສູນເສັຽດິນ ເວົ້າວ່າ ຕົນຈະໄດ້ຮັບເງິນຊົດເຊີຍ ປະມານ 800-1,500 ກີບຕໍ່ນຶ່ງແມັດກາເຣ ຊຶ່ງເປັນການຊົດເຊີຍທີ່ຕໍ່າຫລາຍ ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເຈົ້າຂອງໂຄງການ ພິຈາຣະນາຄືນໃໝ່ ຢ່າງໝ້ອຍຕ້ອງໃຫ້ພໍທີ່ຈະຊື້ດິນຕອນໃໝ່ໄດ້.

“ເຂົາບໍ່ເຫັນດີດຽວນີ້ ເຂົາຍັງຍຸແຍ່ກັນ ຄຸຍກັນບໍ່ໄດ້ປະຊາ ຊົນເຂົາບໍ່ເຫັນດີ ກະຊິໄດ້ລົມຕໍ່ລອງກັນແນວໃດກັບປະຊາຊົນ ເພື່ອໃຫ້ເໝາະສົມກັບການຈັດຕັ້ງບ້ານຫັ້ນແຫລະ ເຂົາກະຕໍ່ຕ້ານຫັ້ນແລ້ວ ເຂົາບໍ່ໃຫ້ ເຂົາຊາຍອີ່ສັງກະໄດ້ທຶນໝົດເດ້.”

ຊາວບ້ານອີກຜູ້ນຶ່ງ ຢູ່ເມືອງດຽວກັນນີ້ ກໍເວົ້າເຖິງເຣື່ອງການປະເມີນຜົລກະທົບ ແລະເງິນຊົດເຊີຍໃຫ້ຊາວບ້ານວ່າ ບໍ່ສົມເຫດສົມຜົລປານໃດ ເພາະເປັນມູນຄ່າທີ່ຕໍ່າຫລາຍ, ຢາກໃຫ້ທາງການ ແລະເຈົ້າຂອງໂຄງການ ພິຈາຣະນາຄືນໃໝ່ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຊາວບ້ານ ອັບປໂຍດ ແລະບໍ່ໃຫ້ເກີດມີບັນຫາ.

“ກະອີງໃສ່ ຕາມເຂົາເບິ່ງ ຕາມຂໍ້ຕົກລົງ ກະຄືວ່າໜ້ອຍຫັ້ນແລ້ວ ກະຈັກຊິວ່າແນວໃດ ປະຊາຊົນກະຈໍາເປັນ ສົມມຸດວ່າຊື້ທີ່ດິນນໍາເຂົາ ກະບໍ່ໄດ້ຫັ້ນແຫລະ ສົມມຸດວ່າຕໍ່ລອງກັນໄດ້ກະ ປະຊາຊົນກະແລກປ່ຽນນໍາກັນ ຈັກໜ່ອຍກະມີບັນຫາຫັ້ນແລ້ວ.”

ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຢູ່ເມືອງດາກຈຶງ ກໍເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 19 ຕຸລານີ້ວ່າ ຊາວບ້ານໃນພື້ນທີ່ ຍິນຍອມສູນເສັຽທີ່ດິນການກະເສດ ໃຫ້ທາງໂຄງການດັ່ງກ່າວ ເພາະສະນັ້ນແລ້ວ ຜູ້ພັທນາໂຄງການ ຄວນຈະຈ່າຍເງິນຊົດເຊີຍ ໃຫ້ຊາວບ້ານ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບ ຢ່າງເໝາະສົມ, ບໍ່ເອົາປຽບຊາວບ້ານ, ຕ້ອງຄໍານຶງວ່າ ເງິນຊົດເຊີຍຈໍານວນນັ້ນ ຈະເອົາໄປຊື້ດິນຕອນໃໝ່ໄດ້ ຫລືບໍ່, ຫລືນໍາໄປໃຊ້ຈ່າຍເພື່ອດໍາຣົງຊີວິດຕໍ່ໄປ ໄດ້ ຫລືບໍ່ ຄືບໍ່ໃຫ້ຊາວບ້ານ ຕ້ອງທຸກຍາກຄືເກົ່າ.

“ກະເປັນຕາອີ່ຕົນປະຊາຊົນໄດ໋ ສົມມຸດວ່າ ບາງຄອບຄົວມີດິນ 2-3 ຕອນກະຖືກໝົດ ໂຄງການ ຊິເອົາຫຍັງໄປລ້ຽງລູກຫລານ. ໄດ້ຢູ່ດອກເງິນຊົດເຊີຍສໍ່າໃດສໍ່ານຶ່ງ ກຸ້ມຢູ່ເບາະປີ, 2 ປີ ຈັກໜ່ອຍເຂົາລ້ອມໝົດນີ້ ປ່ອຍສັດລ້ຽງໄປຫາຢູ່ຫາກິນກະບໍ່ໄດ້ ເຮົາຕ້ອງເບິ່ງຫລາຍແງ່ ບໍ່ແມ່ນບໍ່.”

ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຜແນກພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ ແຂວງອັດຕະປື ເວົ້າວ່າ ເຖິງແມ່ນຊາວບ້ານ ຈະບໍ່ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບໜັກ ແລະຖືກໃຫ້ຍົກຍ້າຍ ອອກຈາກພື້ນທີ່ ແຕ່ການຈ່າຍເງິນຊົດເຊີຍ ໃຫ້ຊາວບ້ານ ທີ່ສູນເສັຽທີ່ດິນການກະເສດ ຕ້ອງເປັນໄປຕາມນະໂຍບາຍຣັຖບານ ຄື ບໍ່ເຮັດໃຫ້ຊາວບ້ານເສັຽປຽບ ແລະຕ້ອງພັທນາຄຸນນະພາບ ຊີວິດຂອງຊາວບ້ານ ໃຫ້ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ.

“ຄືກັບຂະເຈົ້າເວົ້າຫັ້ນແລ້ວ ຕ້ອງໄດ້ໄປຕາມຂັ້ນຕອນ ນະໂຍບານຂອງພັກ ຂອງຣັຖຫັ້ນ ແຫລະເນາະ ພະລັງງານນີ້ ມັນກະຜົລກະທົບ ກະມີແຕ່ວ່າມັນກໍຈະບໍ່ຫລາຍຫັ້ນນ່າ. ເນື້ອທີ່ກະປະຊາຊົນສາມາດນໍາໃຊ້ໄດ້.”

ໂຄງການໄຟຟ້າ ພະລັງງານລົມ ຂນາດ 1,600 ເມກະວັດ ທີ່ວ່ານີ້ ເປັນໂຄງ ການທໍາອິດ ຢູ່ປະເທດລາວ, ເປັນໂຄງການໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ຢູ່ຂົງເຂດເອເຊັຽ ຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ໃນປັດຈຸບັນ. ຂະນະນີ້ຢູ່ລະຫວ່າງການກໍ່ສ້າງ ຕິດຕັ້ງເສົາກັງຫັນລົມ ຊຶ່ງຄາດວ່າ ຈະສໍາເລັດຕາມແຜນ ໃນປີ 2025, ຈະສົ່ງໄຟຟ້າຂາຍໃຫ້ວຽດນາມ ຕາມສັນຍາ 25 ປີ.  

ໂຄງການພັທນາໄຟຟ້າ ພະລັງງານລົມແຫ່ງນີ້ ໃນໄລຍະທໍາອິດ ຈະມີກໍາລັງການຜລິດ 600 ເມກະວັດ, ນໍາໃຊ້ກັງຫັນລົມ 133 ອັນ, ກວມເອົາເນື້ອທີ່ ປະມານ 1,000 ເຮັກຕ້າຣ໌. ຈຸດທີ່ຕັ້ງຂອງໂຄງການ ຈະຢູ່ໃນເມືອງດາກຈຶງ ແຂວງເຊກອງ ແລະເມືອງສານໄຊ ແຂວງອັດຕະປື.

ໄລຍະທີ 2 ຈະມີກໍາລັງການຜລິດ 1,000 ເມກາວັດ, ຈຸດທີ່ຕັ້ງ ຈະຢູ່ໃນເມືອງລະມາມ ແລະເມືອງດາກຈຶງ ແຂວງເຊກອງ,​ ແຕ່ຍັງບໍ່ມີການເປີດເຜີຍວ່າ ຈະໃຊ້ເນື້ອທີ່ເທົ່າໃດ, ທາງໂຄງການ ໄດ້ສັມປະທານເນື້ອທີ່ ນໍາຣັຖບານລາວແລ້ວ 68,000 ເຮັກຕ້າຣ໌.

ໂຄງການດັ່ງກ່າວນີ້ ເປັນຂອງບໍຣິສັດ ມອນຊູນ ວິນ ພາວເວີຈໍາກັດ  ຊຶ່ງຢູ່ພາຍໃຕ້ບໍຣິສັດ ອິມແພັກ ແອເນີຈີ ເອເຊັຽ ດິເວລອບເມັນ ຫລື  Impact Energy Asia Development (IEAD) ທີ່ຈົດທະບຽນຢູ່ປະເທດໄທຍ ແລະມີປະເທດ 5 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມລົງທຶນ ຄື ໄທຍ, ເນເທີແລັນດ໌, ສິງກະໂປ, ຍີ່ປຸ້ນ ແລະລາວ ແລະ ອີກ 1 ເຂດ ຄືຮົງກົງ. ບໍຣິສັດ Power China ເປັນຜູ້ຮັບເໝົາກໍ່ສ້າງ ແລະຖືຫຸ້ນ ໃນບໍຣິສັດ ມອນຊູນ ວິນ ພາວເວີ ຈໍາກັດ.