Erdoghanning xitay ziyariti her xil inkas qozghidi

Erdoghanning xitay ziyariti mezgilide otturigha qoyghan pikirliri Uyghurlarda oxshashmighan inkaslarni qozghidi. Kishiler “Türkiye üchün dölet menpe'eti muhimmu yaki Uyghur menpe'etimu?” dégen téma heqqide talash-tartish qilmaqta.

Türkiye prézidénti rejep tayyip erdoghanning aldimizdiki hepte élip barghan 3 künlük xitay ziyariti mezgilide amérika 2008-yili térror tizimlikidin chiqiriwetken“Sherqiy türkistan islam herikiti” teshkilatini tilgha élip turup, térrorluqqa qarshi turidighanliqini tekitlishi we xitayning zémin pütünlükige hörmet qilidighanliqini tekrar bildürüshi, chet'ellerdiki Uyghur jama'iti we siyasiy zatliri arisida oxshimighan inkaslarni qozghidi. Beziler “Erdoghan öz dölitining menpe'eti üchün Uyghur menpe'itini satti, xitayning Uyghurlarni yenimu qattiq basturushi üchün yéshil chiragh yéqip berdi” déyishmekte, yene beziler bolsa “Erdoghanni toghra chüshinish kérek. Erdoghan Uyghurlar üchün türkiyede ilgiri héchbir dölet rehbiri qilmighan yaxshi ishlarni qilip berdi. Erdoghanning bu nöwet Uyghur menpe'itini türkiye menpe'eti üchün qurban qiliwétishi, türk milliy menpe'itining Uyghur menpe'itidin herqachan muhimliqini körsitidu. Herqandaq dölet gézi kelse, öz menpe'etliri üchün Uyghur menpe'itini satidu” déyishmekte.

Bu xildiki munazire we muhakimilerning arisida d u q ning yawropa parlaméntidiki wekili eniwerjan ependimu bar. U bu xususta ziyaritimizni qobul qilghanda, gerche rejep tayyip erdoghanning xitay ziyariti mezgilide tilgha alghanliri Uyghurlar üchün intayin ziyanliq pikirler bolsimu, emma uning qelbining Uyghurlar üchün paydiliq ikenlikini, bu ademni özining uzun yillardin béri tonuydighanliqini hemde teqib qilip kéliwatqanliqini tilgha aldi. U sözide, türkiyening Uyghur siyasitining tunji qétim rejep tayyip erdoghan hökümet béshigha chiqqanda éniq otturigha qoyulghanliqini we ijabiy terepke yüzlen'genlikini tekitlidi.

5-Iyul weqesi yüz bergende, bu weqeni “Qetli'am” dep atighan tunji we birdin-bir dölet rehbirining erdoghan bolghanliqini eskertken eniwerjan ependi, erdoghanning yene Uyghur köchmenlirige eng yaxshi köngül bölgen kishi ikenlikini tekitlidi. Bezi Uyghur közetküchiler erdoghanning diplomatik ibarilerge diqqet qilmighanliqini, uning sözining Uyghurlargha köp ümidsizlik hem zerer élip kélidighanliqini otturigha qoyushmaqta. Eniwerjan ependimu erdoghanning bu qétimqi xitay ziyaritide tilgha alghanlirining Uyghur xelqining qelbini yarilighanliqini éytti. Eniwerjan ependi shuning bilen birge, herqandaq döletning öz menpe'itini bashqilarning menpe'itidin üstün orun'gha qoyidighanliqini, Uyghur menpe'itining türkiye menpe'eti üchün qurban bolushining ejeplen'güchiliki yoqluqini bayan qildi.