Yaponiye zhurnili: islam döliti teshkilatining bombisi türkiyeni uyqudin oyghitiwetti

Yaponiyedin chiqidighan nopozluq siyasiy metbu'atlardin “Heptilik xewerler zhurnili”ning 4 - awghust sanida zhurnalist aris sandoriyaning “Islam döliti teshkilatining bombisi türkiyeni uyqudin oyghitiwetti” namliq siyasiy analiz maqalisi élan qilindi.

Mezkur maqalide aptor nöwettiki türkiye armiyesining süriyediki islam döliti teshkilatigha qarita élip barghan hujumliri heqqide türlük siyasiy analiz élip barghan.

Maqalide türkiye teweside özini partilitish xaraktéridiki térrorluq weqeliri arqa - arqidin yüz bergendin kéyin, türkiye hökümiti süriyediki islam döliti teshkilatini resmiy basturushqa ötkenlikini, hazirghiche bolghan ariliqta bu teshkilatni peqetla amérika hawa armiyesi basturup kelgenlikini ilgiri sürgen.

Zhurnalist aris sandoriya maqaliside:“Islam döliti teshkilatining adem bombiliri uzundin biri amérikining bu teshkilatni basturush istratigéyesige egeshmey,tatliq uyquda uxlawatqan türkiye dölitini oyghitiwetti. Türkiye süriye mesilisidiki halqiliq, mundaqche éytqanda achquchluq dölet bolup, uning muhimliqi jughrapiyelik jehettin süriye bilen chégridash bolghanliqidin emes, belki türkiyening qudiretlik herbiy küchke ige ikenlikidin” deydu.

Süriye mesiliside bolupmu, islam döliti teshkilatigha qarashi herbiy heriket qollinishta türkiyening uzundin biri amérikining basturush herikitige qoshulmay,passip halette turushining birdin - bir sewebini aptor maqaliside “Türkiye urush otining özlirige tutushup kétishidin endishe qilghanliqidin bolsa kérek” dep otturigha qoyghan.

Aptor, islam döliti teshkilati xelqara jem'iyetning neziride térrorluq teshkilat dep qaralghan bolsimu, lékin türkiye prézidénti rejep tayyip erdoghan bu teshkilatni özlirining düshmini bolghan esed hakimiyitini aghdurushqa paydiliq dep qarighanliqini, biraq oylimighan yerdin islam döliti teshkilati adem bombiliri süriye chégrisidin halqip türkiye teweside térrorluq heriketlirini bashliwetkenlikini maqalide alahide eskertip ötken.

Maqalide shundaqla yéqinda türkiyening süriye bilen chégralinidighan suruch shehiride yüz bergen bir qétimliq térrorluq weqede 32 ademning qaza qilghanliqini, buningdin ghezeplen'gen türk xelqi hökümetke bésip qilip türkiyening islam döliti teshkilatigha qarita herbiy heriket qollinishini telep qilghanliqini ilgiri sürgen.

Aris sandoriya maqaliside, türkiyede yüz bergen térrorluq weqesidin kéyin türkiye bash ministiri dawut oghluning :“Islam döliti teshkilati türkiyege bir qétim hujum qilsa, biz ulargha qarita on qétim qayturma hujum qilimiz” dep bayanat élan qilghanliqini körsetken.

Maqalide, türkiye armiyesining islam döliti teshkilatigha hawadin resmiy hujum bashlighanliqini, bu hujumlarning nahayiti netijilik boluwatqanliqini shundaqla türkiye bashqa döletlerning özlirining herbiy hawa baziliridin paydilip, islam döliti teshkilatigha hujumi élip bérishigha ijazet bergenlikini bildürgen.

Türkiyede yüz bergen térrorluq weqelerdin kéyin, hökümet bashlighan térrorluqqa qarshi turush herikitide hazirghiche 13 ölkidin 250 kishining térrorluq weqesige chétishliq dep qolgha élin'ghanliqini maqalide tepsiliy bildürgen.

Maqalide süriyede islam döliti teshkilatining bir qanche sheherlerni ishghal qiliwalghanliqini, ular üzlüksiz halda urush élip bérish arqiliq urush otini etraptiki döletlerge tutashturush niyitining barliqini bildürgen.

Zhurnalist aris sandoriya maqalisining axirisida, türkiyening islam döliti teshkilatigha hujum bashlighanliqi sewbidin, ularningmu türkiyege qarita hujum bashlash éhtimalliqining yuqiriliqini, shunga türkiye bu xil herikette elwette bashqa döletlerning maddiy we meniwiy yardimige we qollishigha muhtajliqini körsetken.

Ziyaritimizni qobul qilghan ottura sherq mesililiri musteqil tetqiqatchisi xuyuma türkiyening islam döliti teshkilatigha tutqan siyasiy meydani heqqide toxtilip mundaq dédi: “Türkiyening süriye mesiliside uzundin biri sükütte turushi we éhtiyatchan bolushining sewebi, türkiye ahalisining köp qismi musulman xelq, elwette ular öz diniy qérindashlirining ziyan - zexmetke uchrishini xalimaydu. Türkiye gherb we bashqa döletlerge oxshimaydu. Shunga ottura sherqtiki bu xil nazuk weziyette türkiyening ottura yolda turushi özi üchünmu we etraptiki qoshna dölet üchünmu bek muhim dep qaraymen.”

Uzun yillar afghanistan mesilisi heqqide izden'gen tetqiqatchi noriko xanim islam döliti teshkilatigha bashlan'ghan hujum heqqide özining qarashlirini bayan qilip mundaq dédi: “Qoral arqiliq bu xil mesililerni hel qilip kétishke bolmaydighanliqini xelq'ara jem'iyet afghanistan mesilisidin toluq tonup yetti. Emdilikte islam döliti teshkilati bilen bolghan mesilidimu toqunushni söhbet arqiliq hel qilish eng yaxshi chare dep oylaymen. Bolmisa urush uzun'gha sozulup ketse yash ösmürlerning ölüsh nisbiti artip mangidu dep qaraymen.”

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.