Рабийә қадир ханимниң биографийисиниң түркчиси нәширдин чиқти

"Рабийә қадир: әҗдерһа билән күрәш қилғучи бир уйғур түркиниң хитайға қарши әркинлик муҗадилиси" намлиқ китаб түрк тилида рәсмий нәшир қилинди.
Мухбиримиз әркин тарим
2009.11.25
Rabiye-Qadir-xanim-kitawi-Turkchisi-305.jpg Сүрәт, рабийә қадир ханимниң нәширдин чиққан түркчә тәрҗимиһалиниң муқава көрүнүши.
RFA Photo / Erkin Tarim

Бу китаб германийилик язғучи аликсандәр ханим тәрипидин йезилған "әҗдерһа билән күрәш қилғучи аял" намлиқ китабниң америкида нәшир қилинған ингилизчисидин тәрҗимә қилинған. Китабни түркийидики  әң чоң нәшириятлардин бири болған пегасус нәширияти  нәшир қилған. Китабни түркчигә тәрҗимә қилған хатичә утқан  ханим бу китабта пәқәтла рабийә қадир ханим вә униң аилисиниң  һаяти  баян қилинипла қалмастин , бәлки  пүтүн уйғур түрклириниң узун йиллардин бери тартиватқан дәрт - әләмлириниң  баян қилинғанлиқини, шуңа һәр бир түркниң бу китабни оқуп чиқишиниң шәрт икәнликини тәкитлиди.  

Бу китабқа  рабийә қадир ханимниң аилисиниң һаяти вә пәрзәнтлириниң рәсимлириму киргүзүлгән.  Бу китаб  кириш сөз вә хатимидин башқа 16 бап, 479 бәт болуп, китабниң бешиға уйғур диярини тәпсили көрситип беридиған хәритиму киргүзүлгән.  Хатичә утқан  ханим бу китабни оқуш арқилиқ узун йил хәвәрсиз яшиған уйғур қериндашлирини техиму яхши чүшинип йәткәнликини, бу әсәрниң  түркләрниң  қериндашлири болған уйғурларни чүшиниш үчүн  муһим икәнликини ейтти.

Биз бу мунасивәт билән мәзкур китабни тәрҗимә қилғучи аптор хатичә утқан вә рабийә қадир ханимлар   билән сөһбәт елип бардуқ.

Хатичә утқан ханим өзиниң һүррийәт гезитидә мухбирлиқ қиливатқанлиқи, ингилизчә вә франсузчидин көп санда китабни түркчигә тәрҗимә қилғанлиқини билдүргәндин  кейин, рабийә қадирханимниң биографийисини түркчигә тәрҗимә қилиш пикриниң өзидә қандақ пәйда болғанлиқини баян қилип мундақ деди:

-- Бу китабниң ингилизчисини "нию-йорк вақти" гезитиниң  тор бетидин мән таптим. Бу  тор бәткә китабниң икки бети қоюлған иди. Бу китабни тәрҗимә қилайли дәп  нәшриятқа ейттим . Китабниң  тили наһайити яхши чүшинишлик иди. Униң  үстигә биз билән уйғурлар қериндаш болғачқа китабтики вәқәләр биз үчүн тонуш вә қизиқарлиқ иди. Чүнки уйғурларниң дәрди түркләрниң дәрди."  

Хатичә утқан ханим пүтүн түркләрниң бу китабни оқуши керәкликини аңлитип йәнә мундақ деди:

-- Алди билән бу китабни пүтүн түркләр оқуши керәк дәймән. Бу китабни оқуған киши нурғун нәрсиләрни өгинивалалайду. Бу китабта уйғурларниң тарихи, улар дучар боливатқан қийинчилиқлар баян қилинған.  Бу китабни оқуш керәк. Китабта мәлум бир тарих, мәлум бир кәчүрмиш чүшәндүрүлгән . Мән бу китабни тәрҗимә қилиш арқилиқ  рабийә қадир ханим шундақла уйғур қериндашлиримниң һессиятини түркләргә аңлатқанлиқим үчүн өзүмни интайин бәхитлик һис қилмақтимән.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.