Роза вә ярдәмсойәрлик

Сәуди әрәбистаниниң мәккә мукәррәмдә шәһиридә турушлуқ яш алимлардин абдулһәлим бу һәқтики сөһбитимизни қобул қилди вә роза тутуш ибадитиниң башқиларға ярдәм қилиш вә өзиниң нәпсини контрол қилишни өгиниш мәқсәт қилинған бир ибадәт икәнлики, роза тутқан адәмниң ярдәмсөйәрликни өгинидиғанлиқини билдүрди.

Абдулһәлим һаҗим: роза башқиларға ярдәм қилишни өгитидиған ибадәт

Абдулһәлим һаҗим розиниң адәмгә башқиларға ярдәм қилишни, йоқсулларниң һалиға йетишни өгитидиған ибадәт икәнликини баян қилип мундақ деди: роза тутушниң иҗтимаий пайдилириму болуп, роза тутқан киши күндилик йемәк- ичмәклирини тәйярлашқа қадир болалмиған бичариләрниң, йетим-йесир вә йоқсулларниң һалини чүшиниду. Чүнки ачлиқниң дәрдини тартмиған киши ачлиқниң немә икәнликини билмәйду. У өзи тоқ йүргәнликтин, һәммә кишини өзигә охшаш тоқ һес қилиду. Әгәр роза тутуп ачлиқниң азабини тартип көрсә, бу вақитта күнлүк озуқини тапалмиған бичариләрниң һалини чүшиниду-дә, уларниң һаллиридин хәвәр елип, ярдәм қилишни өзи үчүн инсаний бурч дәп билиду.

Абдулһәлим һаҗим розиниң рәһимдиллиқни өгитидиғанлиқини билдүрүп мундақ деди: биравниң һәқиқий мусулманлиқиниң ипадиси униң қәлбиниң юмшақ болуши, өзинила ойлимастин башқиларниму ойлиши, меһир- шәпқәтлик болуши вә кишиләргә көйүмчан бөлишидур. Аллатаала наһайити шәпқәтлик болуп, у пәқәт шәпқәтлик кишиләргила рәһим- шәпқәт қилиду. Пәйғәмбәр әләйһиссалам бу һәқтә мундақ дегән”шәпқәтлик кишиләргә аллатаала рәһим қилиду, йәр йүзидики кишиләргә рәһим-шәпқәт қилиңлар, силәргә асмандики зат (аллатаала) рәһим қилиду. “йүсүп әләйһиссалам мисирниң хәзинисигә мәсул болған вақитларда розини көп тутидикән. У бу һәқтә соралғинида” мән тоқ йүрсәм, пеқирларниң ачлиқини унтуп қелишимдин қорқимән“дегән икән.

Абдулһәлим һаҗим: роза ирадини күчәйтидиған ай

Абдулһәлим һаҗим йәнә мундақ деди: рамзан ейи ирадини күчәйтиш вә сәврчанлиқни өгиниш үчүнму әң яхши пурсәттур. Роза тутқан киши алдида йемәк- ичмәк тәйяр туруп ачлиққа вә уссузлуққа бәрдашлиқ бериду. Уни йейиш, ичиш вә аялиға йеқинчилиқ қилиштин пәқәт униң виҗдани тосуп туриду. Чүнки униң йенида назарәт қилидиған аллатаала билән виҗданидин башқа һечбир назарәтчи йоқтур. Шуңа германийилик психологийә бир доктори “ирадини тикләш вә күчләндүрүшниң амиллири” намлиқ китабида “ирадини күчәйтиш үчүн әң яхши амил роза тутуштур” дегән.

Пәйғәмбәр әләйһиссалам рамзанниң кишигә сәвр түгитидиғанлиқи тоғрилиқ “роза тутуш сәврниң йеримидур” дегән. Чүнки инсанда үч хил күч бар болуп, уларниң биринчиси, нәпси һәвәс күчи. Иккинчиси, йиртқуч һайванларда болидиған ғәзәп күчи. Үчинчиси, пәриштиләрдә болғандәк роһий күчтур.

Инсанниң роһий күчи юқириқи икки күчни бесип өтәлигәндә у йерим сәбрини һасил қилған болиду. Рамзанда мусулман киши нәпси һәвисини вә ғәзипини розиниң йүзисидин тәрк етиду. Мана бу, сәврниң йеримини һасил қилғанлиқ. Өз нәпсиниң һәвәслирини йеңәлмигән киши; дуняниң қийинчилиқлирини йеңәлмәйду. Берәр күнлүк ачлиққа чидимиған киши; улуғ нишанларни әмәлгә ашурушқиму чидиялмайду.