Xitayning yéngi mustemlikichi bolup qélishi diqqet qozghidi

Xitay hökümitining xelq'ara munasiwettiki mewqesi we xaraktéri tüpeylidin bir qisim analizchilar “Xitay nöwette barghanséri yéngidin peyda bolghan mustemlikichi küchke aylinip qéliwatidu” démektiken. “Diplomat” zhurnilining 9-noyabirdiki sanida élan qilin'ghan amitay étziyoni imzasidiki maqalida bu nuqta alahide orun igileydu.

Aptorning qarishiche, xitay hökümitining afriqa we ottura sherqtiki döletler bilen bolghan diplomatik alaqisi hazir 19-we 20-esirlerdiki yawropa mustemlikichilirining pa'aliyetlirige neqeder oxshaydiken: xitay hökümitining özliri ishligen erzan bahaliq towarlarni bu jaylarda tökme qilip sétishi؛ xitay hökümitining bu jaylardiki yerlik iqtisadni kontrol qiliwélishi؛ herqaysi döletlerning xitaygha geden'giche qerzge boghulup qélishi؛ xitayning bu jaylardiki siyasiy, medeniyet we bixeterlik sahesige qol tiqishi dégenler eyni waqittiki mustemlikichi jahan'girlikning tipik misalliri iken. Nöwette bu hal xitayning tashyol we néfit yolliri arqiliq bu jaylardin ghayet zor bayliqni talan-taraj qilishida eks etmektiken.

Maqalida körsitilishiche, nöwette afriqa buningdiki eng zor qurban bergüchi bolup, xitay hazir afriqadiki 39 döletning eng chong tashqi soda shériki hésablinidiken. Xitay hökümitining bu döletlerge ghayet zor miqdarda qerz bérishi ularning “Achqan yérige barghan” bilen ularning hemmisi hazir buning derdini tartmaqtiken. Chünki bu döletler bu ghayet zor qerzni xitaygha “Iqtisadiy jehette étibar bérish” we siyasiy jehette qet'iy qollash arqiliq tölimektiken.