“хитай дегитал дәври” торида “милләтләр инақлиқ марши” тәнқид қилинди

Хитай даирилириниң уйғур аптоном районида кәң көләмдә тарқитилип, пуқраларға мәҗбурий аңлитиливатқан “милләтләр инақлиқ марши: җуңголуқлар хитабнамиси” намлиқ нахша тәнқидигә учриди.

Америкида тарқитилидиған “хитай дигитал дәври” намлиқ тор бекити җүмә күни бу нахшиниң текистини инглизчиға тәрҗимә қилип елан қилди. Нахша текистини бу тор бәтниң узун мәзгил үрүмчидә турған язғучиси әлисийә тәрҗимә қилған.

Әлисийә мәзкур балилар нахшиниң тәрҗимисигә язған кириш сөзидә бу тәшвиқат нахшисиниң үрүмчидики дукан, базар, мәктәп, аммиви сорунларда юқири авазлиқ канай билән һәр күни тәкрар-тәкрар қоюлидиғанлиқини билдүрүп, бу уйғур райониниң һазирқи еғир сиясий муһитини намаян қилип беридиған типик көрүнүш икәнликини билдүргән. Әлисийә йәнә бу нахшида шәрқ мәдәнийити вә хитай миллий роһиға мәдһийә оқулған болсиму, бирақ шәрқ мәдәнийити уйғур түрк мусулманлириниң, қазақ, таҗик, моңғул вә райондики башқа йәрлик милләтләрниң нәзиридә хитай әзгүчиләрни көрситидиғанлиқини тәкитлигән.

“хитай дегитал тори” ниң хәвиридә, хитай даирилириниң 2014‏-йилидин бери уйғур районида “террорлуққа қаттиқ зәрбә бериш һәрикити” башлиғанлиқини, бирақ хитайниң бу һәрикити кишилик һоқуқ тәшкилатлири тәрипидин “уйғурларни нишан қилған бу һәрикәт миллий мунасивәтни техиму кәскинләштүриду,” дәп тәнқид қилинғанлиқини билдүргән.

Мәзкур тор бетиниң қәйт қилишичә, хитайниң райондики “террорлуққа қарши туруш һәрикити” қаттиқ бихәтәрлик тәдбирлири вә биологийәлик учур йиғишни өз ичигә алған назук техникиларни кәң көләмлик қоллиништәк алаһидиликләр билән характирлинидикән. Хәвәрдә йәнә хитайниң районда рози тутушни чәклиши, һиҗаб, сақал вә балиларға диний исимларни қоюшни мәни қилиши, аталмиш “әсәбий қилиқ вә қияпәтләр” гә қарши кәң көләмлик тәдбирләрни елишидәк бир қатар сиясәтлириниң нишанлиқ һалда уйғурларға қаритилғанлиқи тәкитләнгән.