Tajsiman wirusi wabasida xitay iqtisadi éghir lingship qalghan
2022.07.12
Ötken yigirme yilda tedrijiy halda “Yéngidin qed kötürüwatqan iqtisad sahibi” dep teriplinishke adetlinip qalghan xitayning hazirghiche oxshimighan derijide dawam qiliwatqan tajsiman wirus wabasida éghir derijide halsirap qéliwatqanliqi melum bolushqa bashlidi.
“Nyo-york waqti” gézitining 11-iyuldiki xewiride éytilishiche, xitay hökümiti ijra qiliwatqan “Wirusni nölge chüshürüsh” sho'ari boyiche xitaydiki köpligen sana'et merkezliri, jümlidin shangxey, jyangsu qatarliq jaylar nechche aylap mejburiy yosunda qamalgha élin'ghan. Buning bilen ishlepchiqirish pütünley toxtap, soda sarayliri we réstoranlarmu taqiwétilgen. Téximu muhimi bu sewebtin ishsizlar qoshuni zor derijide ashqan.
Xewerde éytilishiche, xitay iqtisadida körülgen bu xil töwenlesh we lingship qélish weziyiti wirus wabasi bashlan'ghan waqitlardila otturigha chiqishqa bashlighan iken. Nöwette buning barghanséri éghirlishishqa yüzlinishi kishilerde “Xitay yolgha qoyghan qattiq charilar rastinila wirus wabasini tel-töküs yoqitalarmu?” dégen gumanni tughdurmaqtiken. Xitay re'isi shi jinping yéqinda wirus wabasi eng deslep bashlan'ghan wuxen shehirini ziyaret qilghanda “Wirus wabasi hazirqi iqtisadiy tereqqiyatqa azdur-köptur tesir körsitiwatidu. Emma berdashliq bérishning özi eng chong ghelibe” dégen.
Halbuki yéngidin bayqalghan “Omikron” (Omicron) wariyantining tézdin yamrishi bu jehettiki köpligen so'allarni peyda qilmaqta. Buning bilen emdiletin qamal bikar qilin'ghan rayonlardiki nechche on milyon ademni qaytidin tekshürüp chiqish, qamal charilirini qaytidin ijra qilish dégenler iqtisadiy sahege éghir bésimlarni peyda qiliwatqanliqi üchün buning nöwettiki xitaygha nisbeten qandaq “Shumluq” lardin bésharet ikenliki toghrisidimu oxshimighan endishilik gumanlar otturigha chiqmaqta iken. Xitay hökümitining iqtisadiy meslihetchilikini qiliwatqan mutexessislerdin yang wéymin iyun éyida bu xildiki iqtisadiy tewrinish heqqide söz qilip “Nöwette dölitimizning iqtisadiy tereqqiyatini buzuwatqan eng asasliq amil omumyüzlük ishenchsizliktur” dégenidi.