Xitaygha qayturulghan Uyghurlar heqqide xewer ishleshke barghan tayland muxbirliri teqiblen'gen

Bu hepte tayland wekiller ömiki terkibide Uyghur élide ziyarette bolghan tayland muxbirliri xitay da'irilirining qattiq kontrolluqigha uchrighan. Bularning arisidiki bir muxbirning éytishiche, xitay bixeterlik xadimliri ularni bashlapla yürgen we ular tartqa resimlerni körüshni, ularning testiqisiz her qandaq resimni taylandqa yollashqa bolmaydighanliqini telep qilghan.

Bu muxbirlar yéqinda xitaygha qayturulghan 40 neper Uyghur musapirni “Yoqlash” üchün 18- féwral Uyghur élige barghan tayland hökümet wekiller ömiki bilen bille élip kélin'gen muxbirlar iken.

27-Féwral tayland da'iriliri xelq'ara jem'iyetning qattiq naraziliqigha qarimay, 2014-yildin buyan tayland türmiliride iztirap chékiwatqan 48 neper Uyghurning 40 nepirini xitaygha qayturghan.

2014-Yili tayandi hökümiti 300 din artuq Uyghurni chégradin qanunsiz ötüsh jinayiti bilen tutup turush ornigha qamighan. 2015-Yili bulardin 109 nepiri xitaygha qayturulghan, bir qisimliri türkiyege ötküzüp bérilgen. Eyni yili tayland türmiside yene 60 qa yéniq Uyghur musapirning qélip qalghanliqi xewer qilin'ghan idi.

Uyghurlarni mejburiy qayturup kétip xelq'araliq ahanetke qalghan xitay da'iriliri “Taylandtin qayturup kélin'gen Uyghurlarning hal-ehwalning yaxshi” ikenlikini teshwiq qilish üchün tayland mu'awin bash weziri fumtam wéchayachay we bir qisim taylandliq muxbirlarni qeshqerge 3 künlük ziyaretke teklip qilghan idi.

Mezkur ziyaret ömikige qatnashqan tayland muxbiri pranot wilapasuwan féyisbukqa yollighan bu heqtiki bir uchurida xitayning teqiblishige uchrighanliqini bildürgen.

U mundaq yazghan: “Tayland muxbirlirigha bixeterlik xadimliri hemrah boldi we resimlerni taylandqa yollashtin burun tekshürüp tekshürüshni telep qildi”. U yene, xitay xadimlirining resimge tartilghan Uyghurlarning chirayini ghuwalashturushni hemde xitay emeldarlirini resimge tartmasliqni telep qilghanliqini bildürgen.

Kishilik hoquqni közitish teshkilatidiki aliy tetqiqatchi sunay fasukning radiyomizgha éytishiche, tayland hökümitining Uyghur élige qaratqan bu nöwetlik ziyariti aldin sehnileshtürülgen ziyaret bolup, tayland hökümiti peqet xitay hökümitining tetür teshwiqatigha jor bolghan.