Xitay tetqiqatchilirining kowid-19 wirusining qurulmisini xéli burunla tetqiq qilghanliqi ashkarilan'ghan

Xitaydiki tetqiqatchilarning 2019-yili 12-ayning axiridila Covid-19 ni keltürüp chiqiridighan wirusni ayrip, qurulmisini tetqiq qilip bolghanliqi ashkarilan'ghan.

“Wal – sirt zhurnili” ning déyishiche, bu béyjing hökümiti ejellik wirusning tepsilatlirini dunyagha ashkarilashtin az dégende ikki hepte ilgirige toghra kélidiken.

Bu dölet qarmiqidiki xitay tébbiy penler akadémiyesining bir qismi bolghan patogén biyologiye institutidiki (Institute of Pathogen Biology) tetqiqatchi doktor lili rénning 2019- yili 28-dékabir küni, amérika hökümiti bashquridighan bir sanliq melumat ambirigha wirus qurulmisining asasiy ret tertipige a'it bir matériyalni yükligenlikining otturigha chiqishi bilen ashkarilan'ghan. U chaghda xitay emeldarliri téxi bu késelni “Namelum seweb” tin peyda bolghan wirusluq öpke yallughi dep teswirlewatqan we wuxendiki déngiz mehsulati bazirini téxi taqimighaniken.

Amérika dölet mejlisidiki tekshürgüchiler teripidin bayqalghan bu yéngi melumat xitayning bu ejellik wirus tarqalghan deslepki mezgillerde némilerni bilidighanliqi heqqide so'al peyda qilghan.

Amérika hökümitining yuqum heqqidiki waqit jedwilige asaslan'ghanda, xitay 2020-yili 11-yanwar küni dunya sehiye teshkilati bilen wirusning qurulma tertipini ortaqlashqan.

“Wal-sitrit zhurnili” gézitining déyishiche, bu sahediki mutexessisler bu deslepki ikki heptining xelq'arada wirusni chüshinish, uni tizginlesh, dawalash, mudapi'eni kücheytish we axirida waksina emleshte hel qilghuch rol oynishi mumkinlikini dégen.

Amérika awam palata ezasi makmorris rodjérs bayanatida “Bu weqe xitayning wirus heqqidiki herqandaq sözige ishinishke bolmaydighanliqini körsitip béridu” dégen.

Amérika dölet mejliside qurulghan tekshürüsh komitéti yighqan melumatlarda kowid-19 wirusining wuxendiki tejribixanidin tarqilip ketken bolush éhtimalliqi küchiyiwatqan bir shara'itta xitaydiki tetqiqatchilarning emdilikte yüz pirsent öltürüsh küchige ige bolghan yéngi bir xil wirusni tetqiq qiliwatqanliqi otturigha chiqqan.

Kündilik xewerler torining déyishiche, xitay armiyesi bilen chétishliqi bolghan xitay tetqiqatchilar “ GX_P2V” dep atilidighan we  ömiligüchi haywan  pan'golindin (pangolin), yeni tagh tésherdin tépilghan kowidqa oxshash wirusni klonlap, chashqanlarni yuqumlandurghan bolup, chashqanlar 8 kün ichide pütünley ölgen.