Фирансийә агентлиқи учурини алалмиған абдуқаһар әбәйдулланиң 15 йиллиқ қамақта икәнлики дәлилләнди
2023.09.18
Йеқинда уйғур елини зиярәт қилған фирансийә ахбарат агентлиқи “үрүмчи сақчи һөҗҗәтлири” да исми тилға елинған абдуқаһар әбәйдулланиң әһвалини ениқлаш үчүн, униң юрти йәркәнниң арсланбағ йеза бостан кәнтигә барған. Әмма һечқандақ учурға еришәлмигән. Йәркәндин мухбиримизниң телефонини қобул қилған алақидар сақчи хадимлири, абдуқаһарниң “қанунсиз диний паалийәт билән шуғулланған” дәп әйиблинип, 15 йиллиқ кесилгәнликини дәлиллиди.
“үрүмчи сақчи һөҗҗәтлири” да абдуқаһар әбәйдулланиң 2017-йили тутқун қилинғанда 37 яш икәнлики, йәркән наһийәсиниң арсланбағ йеза бостан кәнтигә нопуслуқ икәнлики вә үрүмчидә тиҗарәт қиливатқан мәзгилидә тутқун қилинғанлиқи қәйт қилинған. Фирансийә ахбарат агентлиқиниң мухбири абдуқаһарниң мәһәллисигә барғинида, йәрлик аһалиләрниң үркүп туруши вә йәрлик кадирларниң зиярәтни қопаллиқ билән рәт қилиши, һәтта мухбирларни мәһәллидин һәйдиши нәтиҗисидә абдуқаһар һәққидә һечқандақ учурға еришәлмигән.
Биз абдуқаһарниң нөвәттики әһвали һәққидә учур елиш үчүн йәркән наһийәсдики алақидар сақчи орунлириға телефон қилдуқ.
Тәтқиқатчи җйин бунин тәйярлиған “лагер қурбанлири учур амбири” да хатирилинишичә, үрүмчидә бир тәрәптин бир йемәк-ичмәк завути билән бир өй сайманлири фабрикисида ишләватқан, йәнә бир тәрәптин бир мәсчиттә имамлиқ қиливатқан абдуқаһар, 2016-йилниң ахири сақчилар тәрипидин юрти йәркәнгә чақиртилған. 2017-Йилдин етибарән, униң чәт әлдики дост вә юртдашлири билән алақиси тамамән үзүлгән. Телефонимизни қобул қилған арсланбағ йезилиқ сақчихана хадими, абдуқаһар әбәйдулланиң тутқунда икәнликини дәлиллиди. Униң баян қилишичә, у “дөләтни парчилашқа урунуш” гумани билән үрүмчидин чақиртип әкелингән вә бир айдин кейин өйидин тутуп кетилгән.
“үрүмчи сақчи һөҗҗәтлири” да абдуқаһарниң исми “үч хил кишиләр” қатарида тилға елинған. Мәлум болушичә уйғур елида чоң тутқун башланған мәзгилдә диний затлар, чәт әлни зиярәт қилип кәлгәнләр вә сабиқ мәһбусларға “үч хил кишиләр” дәп нам берилип, чоқум тутқун қилиниши керәк болған кишиләр категорийәсигә киргүзүлгән.
Телефонимизни қобул қилған йәнә бир сақчи хадими абдуқаһар әбәйдулланиң бир мәзгил тәкшүрүлгәндин кейин “қанунсиз диний паалийәт билән шуғулланған” дәп қарилип, 15 йиллиқ кесилгәнликини ашкарилиди. Йәнә бу хадиминиң билдүрүшичә, абдуқаһарниң вәзиписиз диний зат болушиму, униң үрүмчидин чақиртип әкетилишигә вә тутқун қилинишиға сәвәб болған.
Дейилишичә, абдуқаһар үстидин сот ечилмиған, әмма сот һөкүми чиқирилип мәһәллә сақчилири арқилиқ җаза һөкүми аилисигә уқтурулған. Илгири қәшқәр пәйзиваттики бир сақчи хадими тутқунларниң көплүки сәвәбидин сот ечилмайватқанлиқи, пәқәт алдин тәйярланған сот һөкүмлиригә тутқунларниң исми толдурулуп аилилиригә тарқитиливатқанлиқи ашкариланған иди.
Фирансийә ахбарат агентлиқиниң абдуқаһарниң чәт әлдики достлиридин игилишичә, абдуқаһарниң аялиму бир йилчә лагерда йетип чиққан, аяли лагердики мәзгилидә 4 балиси бир мәзгил балилар лагери (дарилетам) да турғузулған.
Юқирида фирансийә агентлиқи учурини алалмиған абдуқаһар әбәйдулланиң 15 йиллиқ кесилгәнликиниң дәлилләнгәнлики һәққидә мәлумат бәрдуқ.