Heptilik xewerler (19 - dékabirdin 25 - dékabirgiche)

Amérika we yawropa ittipaqi kambodzhaning 20 neper Uyghur mesilisidiki qilmishini eyiblidi

Kambodzha da'iriliri 5" ‏- iyul weqesi"din qéchip chiqqan Uyghur musapirlirini xitaygha qayturuwetti. Amérika we yawropa ittipaqi kambodzha da'irilirining herikitidin qayghurghanliqi we qattiq bi'aram bolghanliqini bildürmekte.

Amérika tashqi ishlar ministirliqining muweqqet bayanatchisi gordon dugu'id 19 ‏- dékabir élan qilghan bu heqtiki bayanatida, kambodzha da'irilirining bu tasadipiy qilmishi özlirini qattiq bi'aram qilghanliqini tekitligen bolup, pinompén hökümitining öteshke tégishlik xelq'ara mes'uliyetke xiyanet qilghanliqini bildürdi.

Yawropa ittipaqi bolsa kambodzha da'irilirining qilmishini eyiblep, 20 neper Uyghurning xitaygha qayturulghanliqidin chongqur qayghurghanliqini shundaqla xitay da'irilirining ulargha toghra mu'amile qilishini telep qildi.

B d t kambodzhani eyiblep bayanat élan qildi

B d t insan heqliri komitéti kambodzha hökümitining 20 neper Uyghurni xitaygha qayturup bérishige qarishi bayanat élan qilip, kambodzha hökümitini " xelq'ara kélishimlerde bergen wedisige nomussizlarche xilapliq qildi" dep eyiblidi.

Bayanatta, "xitay 5 ‏- iyul délolirini adaletsiz bir terep qiliwatqan, mehkumlargha ölüm jazasi bériwatqan bir peytte Uyghur muhajirlarning xitaygha qayturulushi, ularning hayatiy bixeterlikini éghir tehdit astigha itterdi" dep körsitildi.

B d t enqere shöbisi bilen xitay elchixanisi aldida namayish ötküzüldi

Kambodzha teripidin 20 Uyghur xitaygha qayturup bérilgendin kéyin, türkiyidiki Uyghurlar birleshken döletler teshkilatigha we xitay hökümitige naraziliq bildürüsh meqsiti bilen 12 - ayning 23 - küni türkiyining enqere shehiride namayish ötküzdi.

Namayish birleshken döletler teshkilatining enqerede turushluq shöbisi bilen xitayning enqerede turushluq elchixanisi aldida ötküzüldi. Namayish axirida xitaygha qayturup bérilgen 20 Uyghurgha simwol süpitide 20 aq gül bilen qara gülchembirek xitay elchixanisining ishikige qoyuldi.

Bu namayishni sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyiti enqere shöbisi uyushturghan bolup, bu namayishqa yene türkiyidiki eng chong ammiwi teshkilatlardin biri bolghan türk dunyasi teshkilatlar birliki mes'ullirimu qatnashti.

Xitay yene 10 Uyghurni "5 ‏- iyul weqesi"ge chétip ölüm jazasigha höküm qildi

Xitay hökümiti ürümchi sheherlik ottura sot mehkimisi aldinqi küni, 23 - dékabir, sot échip, "5 - iyul weqesi"de majira peyda qilghanliqi ilgiri sürülgen 22 kishige höküm élan qilghanliqini, ularning ichidiki 5 kishining derhal ölüm jazasigha, yene 5 kishining ikki yil kéchiktürüp ölüm jazasigha höküm qilin'ghanliqini bildürgen.

Bu xitayning "5 - iyul weqesi"ge a'it délolargha 4‏ - qétim ölüm jazasi élan qilishidur.

Buning bilen xitay"5 - iyul weqesi"de majira peyda qilish bilen eyiblep, ölüm jazasigha höküm qilghan kishilerning sani 22 ge yetti. Xitay hökümiti 11 ‏- ayda ölüm jazasigha höküm qilin'ghan 9 kishining ölüm jazasini ijra qilip, amérika, yawropa ittipaqi we kishilik hoquq teshkilatlirining tenqidige uchrighan idi.

Yaponiye kambodzhaning 20 Uyghurni xitaygha qayturup berginini eyiblidi we epsuslinidighanliqini bildürdi

Kambodzha hökümitining birleshken döletler teshkilatidin siyasiy panahliq tiligen 20 neper Uyghurni xelq'ara kélishimlerge xilap halda, xitay hökümitige qayturup bergenliki munasiwiti bilen, yaponiye tashqi ishlar ministirliqi 22 - dékabir küni bayanat élan qilip kambodzha hökümitini eyiblesh bilen bille, xitay hökümitini bu 20 neper Uyghurgha insaniy we adil mu'amile qilishqa chaqirdi.

Yaponiye Uyghur jem'iyitining mes'uli ilham mexmut ependi bügün radi'omiz Uyghur bölümining ziyaritini qobul qilip, yaponiye tashqi ishlar ministirliqining bu bayanatni chiqirish jeryani heqqide toxtaldi.

Türkiye 20 neper Uyghur heqqide bayanat élan qildi

20 Neper Uyghur kambodzha teripidin xitaygha qayturup bérilgendin kéyin, türkiye tashqi ishlar ministirliqi bayanat élan qilip kambodzha hökümitini eyiblidi.

Bayanatta birleshken döletler teshkilati musapirlar ishxanisida panahlan'ghan Uyghurlarning téxi toluq tekshürülmestinla xitaygha qayturup bérilishining xelq'ara nizamnamilerge xilap ikenliki otturigha qoyulghan.

Bayanatta yene, xitay hökümitini qayturup bérilgen Uyghurlarning aqiwiti heqqide dunya jama'etchilikke melumat bérishke, ulargha adil mu'amile qilishqa chaqirghan.

D u q mu'awin bashliqi séyit tümtürk ependi kambodzha hökümitining xelq'ara qanun'gha xilap halda 20 Uyghurni xitaygha qayturup bergenliki, xitaydiki ölüm jazasining dawamlishiwatqanliqi, mushundaq shara'itta türkiyining buninggha qarap turmasliqi kéreklikini bildürdi.