Кунмиң һуҗумида 33 киши өлди, 140 нәччә киши яриланди

1 - Март күни кунмиңдики пойиз истансисида йүз бәргән хитай пуқралириға пичақлиқ һуҗум қилиш вәқәсидә җәмий 33 киши өлгән вә 140 нәччә киши яриланған.

Вәқә һәққидики әң йеңи хәвәрләрдә баян қилинишичә, һуҗумчилар уйғур, 8 нәпәр, ичидә икки нәпири аял. Һуҗумчилардин тот нәпири етиветилгән, 4 нәпири әсир елинған. Хитай вәқәни террорлуқ дәп әйиблиди, америка вәқәниң бир зорванлиқ һәрикити икәнликини баян қилди. Дуня уйғур қурултийи вәқәдин хитай һөкүмитиниң ибрәт елиши керәкликини вә кишиләрни зораванлиқ йолиға мәҗбурлимаслиқи керәкликини тәкитлиди.

Төвәндә мухбиримиз шөһрәт һошурниң бу һәқтә тәйярлиған программисини аңлайсиләр:

Мәлум болушичә, учисиға охшаш қара кейим кәйгән, йүзигә маска тақиған 8 нәпәр уйғур, шәнбә күни йәни 1 - март күни кунмиң пойиз истансисиға бесип киргән вә беләт сетиш орнида үчирәттә турған кишиләргә һуҗум қилған. Қоллириға пичақ вә қиңғирақ алған һуҗумчиларниң һуҗуми 4 саәт давам қилған. Хитайниң кунмиңдики K6 намлиқ теливизийә қанилиниң хәвәр қилишичә, сақчилар һуҗумчиларни қорашавға алғанда, улар сақчиларғиму һуҗум қилған, сақчихана башлиқи җаңниң бир бармиқи кесиветилгән, йәнә бир сақчихана башлиқи бешидин зәхмилинип дохтурханиға апирилған. Хәвәрдин йәнә мәлум болушичә, сақчилар билән һуҗумчилар арисидики тоқунуш пойиз истансиниң сирти яки һойлисидиму давам қилған. юқириқи теливизийәниң баян қилишичә, сақчилар һуҗумчиларниң бир қисмини бойсундуруш үчүн, һаваға қаритип оқ атқан вә һуҗумчиларни қолидики пичақни ташлашқа буйриған, һуҗумчилар арқисиға чекинмигән вә сақчиларға давамлиқ һалда һуҗум қилған. Сақчилар һуҗумчиларниң 4 нәпирини етип өлтүргән, бир нәпәр аял һуҗумчини яридар һаләттә әсир алған. Қалған үч нәпири бүгүн йәни дүшәнбә күни әсиргә чүшкән. Хитай мәркизи теливизийәсиниң хәвәр қилишичә, 8 кишилик бу һуҗумчилар гурупписиниң башлиқи абдуреһим қурбан. Икки нәпәр аял һуҗумчидин бири сақчилар билән тоқунуш давамида өлтүрүлгән. Хитай тәрәптин 29 киши өлгән, 140 нәччә киши яриланған бу вәқә һәққидә хитай ташқи ишлар баянатчиси чин гаң бүгүн ипадә билдүрүп вәқәни вәһши террорлуқ вәқәси дәп әйиблиди вә буни “шинҗаң бөлгүнчилириниң зорванлиқ, террорлуқ һәрикити” дәп атиди. Мәлум болушичә, бейҗиңда бүгүн хитай мәмликәтлик сиясий кеңәш йиғинида пүтүн вәкилләр орнидин туруп вәқәдә өлгән хитай пуқралириға тәзийә билдүргән. Б д т бихәтәрлик кеңишиму түнүгүн вәқәгә инкас қайтурди, б д т баянатида вәқәни террорлуқ билән әйибләш билән бирликтә, сәвәби немә болса болсун, террорлуқ һәрикитини ақлашқа болмайдиғанлиқини тәкитлигән.

Түнүгүн америкиниң бейҗиңдики әлчихансиму, тор бетидә баянат елан қилип, вәқәни“қорқунчлуқ вә әһмийәтсиз зораванлиқ һәрикити” дәп атиған. Америка әлчиханисиниң бу баянатида вәқә террорлуқ вәқәси дәп аталмиғанлиқи үчүн бир қисим хитай пуқралириниң наразилиқини қозғиған; тордики инкасчилар, америкиниң вәқәни әйиблишиниң йетәрлик дәриҗидә қаттиқ әмәсликини тәнқидләп, америкини террорлуқ мәсилисидә икки хил өлчәм қолланди дәп әйиблигән.

Дуня уйғур қурултийи баянатчиси дилшат ришит бу һәқтә хәлқара ахбаратқа қилған сөзидә, вәқәдә җавабкар тәрәпниң хитай һөкүмити икәнликини әскәрткән вә хитай һөкүмитини бу вәқәдин ибрәт елишқа чақирип, уйғурларға йүргүзүватқан бастуруш сияситини дәрһал тохтитишқа чақирған. Шивитсийәдә паалийәт елип бериватқан шәрқи түркистан тәшвиқат мәркизиму бу һәқтә баянат елан қилип, вәқәниң ақивитигә хитай һөкүмити җавабкар икәнликини, чүнки хитай тәрәпниң уйғурларға әркин пикир қилишла әмәс, нәпәс елиш йәни яшаш пурситиму бәрмәйватқанлиқини әскәрткән.

Һөрмәтлик радийо аңлиғучулар, һазирға қәдәр муһаҗирәттики уйғур сиясий көзәткүчиләр, хитай һөкүмити бастурушни тохтатмиса, техиму чоң ечинишлиқ вәқәләрниң йүз бериғанлиқини көп қетим оттуриға қойған. Булардин сиясий көзәткүчи мәмәт тохти әпәнди, өткән йили қағилиқ вәқәси һәққидә пикир баян қилип, хитай пәйлини өзгәртмисә бу түр қаршлиқ һәрикәтлириниң хитай өлкиридиму йүз бериш еһтималлиқини оттуриға қойған иди.