Tokyodiki xitay elchixanisi aldida barin inqilabini xatirilesh namayishi élip bérildi
2016.04.05
3-Aprél, yaponiye Uyghur birliki teshkilati, 1990-yili 5-aprél Uyghur élining aqtu nahiyesi barin yézisida yüz bergen barin inqilabining 26 yilliqini xatirilesh yüzisidin tokyodiki xitay elchixanisining aldida xitaygha qarshi namayish élip barghan. Namayishqa Uyghur we yaponlardin köp sandiki kishiler qatnashqan. Namayish shu yer waqti chüshtin kéyin sa'et üchtin tötke qeder dawamlashqan.
Qollirida ay yultuzluq kök bayraqlirini kötürgen namayishchilar yapon we Uyghur tillirida jarangliq sho'arlarni towlap, xitay kompartiyesining barin inqilabini “Qebih basturghanliqidin ibaret öz jinayitini tonushini, mezkur inqilabta qolgha élinip muddetsiz türmilerge qamalghan bigunah Uyghur déhqanlirining shertsiz qoyup bérilishi” ni telep qilghan.
Namayish bashlinishtin ilgiri yaponiye Uyghur birliki teshkilatining re'isi doktor turmuhemmet hashim namayish ishtirakchilirigha we muxbirlargha barin inqilabining kélip chiqish sewebliri we uning basturulush jeryani toghrisida melumat bergen. Meydan'gha toplan'ghan namayishchilar, yaponiye qanun da'iriliri belgiligen qa'idilerge asasen beshtin-beshtin bir guruppa bolup, xitay elchixanisi aldigha bérip öz naraziliqlirini bildürgen.
Namayishchilar wekili doktor turmuhemmet hashim xitay elchixanisi aldida yaponiye Uyghur birliki teshkilati namidin yézilghan bayanatnamini oqughan.
Namayishtin kéyin téléfon ziyaritimizni qobul qilghan doktor turmuhemmet hashim mezkur bayanatnamining mezmuni heqqide qisqiche toxtaldi.
Tokyodiki xitay elchixanisi aldida élan qilin'ghan mezkur bayanatta yene 5-iyul ghayiblar anisi patigül ghulam xanimning yéqinqi ehwalimu bayan qilin'ghan.
Bu qétimqi namayishqa qatnashqan, uzundin buyan yaponiyede élip bériliwatqan Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetlirini qollap kéliwatqan tanaka yoshi'aki namayish heqqide toxtilip: “Men ilgiri 5-iyul ürümchi weqesige da'ir bu xildiki namayishlargha kop qatnashtim. Bügün barin inqilabini xatirilesh meqsitide ötküzülgen namayishqa tunji qétim qatnishishim. Xitay kompartiyesining Uyghur élida élip bériwatqan türlük basturush siyasetlirige qarshi Uyghurlarning barin inqilabigha oxshash qarshiliq bildürüsh heriketlirini xatirilesh we weqede ölüp ketkenlerning paji'esini dunyagha anglitishning özi elwette, xelq'ara jem'iyetning we yapon xelqining Uyghur mesilisige bolghan qiziqishini qozghaydu dep oylaymen” dédi.
Yaponiye Uyghur birliki teshkilatining qollighuchiliridin takashi sato namayish heqqide toxtilip: “Namayishqa qatnashqan kishilerning sani gerche cheklik bolsimu, biraq, köpchilikning rohi nahayiti jushqun. Barin inqilabi yaponiye jem'iyitige Uyghur élida yüz bergen 5-iyul ürümchi weqesi we 5-féwral ili weqeliridek téxi tonulmidi. Shunga barin inqilabi heqqide köplep teshwiq élip bérish zörür dep qaraymen” dédi.
Yaponiyede élip bériliwatqan bu xil namayishlargha izchil ishtirak qilip kéliwatqan Uyghur siyasiy aktipliridin gülistan ezizi özining namayish heqqidiki tesiratlirini bayan qildi.
Igilishimizche, bu qétimqi namayish yaponiye Uyghur birliki teshkilati qurulghandin buyan barin inqilabi toghrisida élip bérilghan tunji qétimliq namayishken.
Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.