Hebibulla muhemmet Uyghur milliy medeniyet buyumlirining muhajirettiki bazirini achti

Muxbirimiz gülchéhre
2019.02.07
uyghur-alimliri-gilem.jpg Türkiyede yashawatqan emdila 30 yashning qarisini alghan yash igilik tikligüchi hebibulla muhemmet ishlepchiqirishqa bashlighan mehsulatliridin körünüsh.
RFA/Gulchehre

Yéqinqi waqitlardin buyan türkiyede yashawatqan bir qisim Uyghurlar Uyghur en'eniwi qol-hüner sen'iti we yerlik toqulma buyumlar medeniyitini xelq'aragha yüzlendürüp, Uyghur klassik alimlirining süret we yazmiliri chüshürülgen tam asqu gilemler, ay-yultuzluq kök bayraq keshtilen'gen xatire buyumlar, rengdar en'eniwi etlestin ishlen'gen galstuk, sharpa, hemyan, somka qatarliq sowghat buyumlirini ishlepchiqirishqa bashlighan. Bu mehsulatlar muhajirettiki Uyghurlarning taliship sétiwalidighan hediye buyumigha aylan'ghan.

Xitay hökümiti Uyghur diyarida Uyghur milliy medeniyet miraslirigha buzghunchiliq qiliwatqan, Uyghur en'eniwi qol hünerwenchilikining tereqqiyatini boghuwatqan, Uyghur milliy igilikni tüp yiltizidin weyran qiliwatqan bir peytte muhajirettiki Uyghurlar özliri yashawatqan döletlerde küchining yétishiche Uyghur milliy medeniyet we sen'et miraslirini qutquzup qélishqa, uni xelq'ara sewiyede tereqqiy qildurushqa tirishmaqta.

Türkiyede yashawatqan emdila 30 yashning qarisini alghan yash igilik tikligüchi hebibulla muhemmet ene shundaq yash hem jür'etlik karxanichilarning biridur.

U yéqinda feysbok qatarliq ijtima'iy taratqular arqiliq élan bergen Uyghur milliy medeniyet buyumliri we sowghat mehsulatliri muhajirettiki köpligen Uyghurlarning qiziqishini qozghighan. Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan hebibulla ependi bu heqte bizge tepsiliy uchur berdi.

Hebibulla özining qeshqerning mekit nahiyeside tughulghanliqi, ilgiri Uyghur diyarida soda-sétiq we kichik tiptiki kiyim tikish karxanilirini échip xéli igilik tikligenliki, emma kéyinche xitayning her türlük bésimlirigha uchrap igiliki weyran bolghandin kéyin, 2014-yili türkiyege kélip yol izdeshke bashlighanliqini bayan qilip ötti.

Uyghur milliy medeniyitining mewjutluqi tehditke uchrawatqan bir peytte türkiyege kelgen hebibulla peqet pul tépishnila meqset qilip qalmastin, belki Uyghurlarning milliy en'eniwi medeniyitini saqlap qélish üchün bazar tekshürüp, axiri 2016-yili quruq qol igilik bashlighan.

Hazir u türkiyediki rext we gilem zawutliri bilen ayrim-ayrim kélishim hazirlap, Uyghur en'eniwi etles nusxiliridin paydilinip her xil rextler we gilemlerni ishlepchiqirishqa bashlighan. Ulardin bir qismi bazargha sélinish aldida turmaqtiken.

U yene Uyghur milliy alahidilikke ige we milliy roh ipadilen'gen türlük hediye buyumlirinimu ishlep bazargha salghan bolup, bu mehsulatlar dunyaning her yerliridiki Uyghurlarning arzulap sétiwalidighan buyumlirigha aylan'ghan.

Hebibulla yéqinda yene muhajirettiki Uyghur ana til mektepliri oqughuchilirining mektep kiyimlirini birlikke keltürüsh üchün Uyghur oqughuchilar formisini layihelep, ishlepchiqirishqa bashlighan. Hazir 10 din artuq dölettiki Uyghur ana til mekteplirining zakazliri pütken iken.

Hebibulla kéyinki pilanida Uyghurlarning birliki üchün töhpe qoshush arzusida ikenlikini bildürdi. U dunyaning her qaysi jaylirida Uyghurlar üchün xizmet qilip kéliwatqan töhpikar teshkilat rehberlirige özi ishlepchiqarghan oxshash hediye buyumidin bir danidin teqdim qilish arzusida ikenlikini bildürdi.

U axirda yene mundaq dédi: “Méning qiliwatqanlirim emeliyette yéngiliq yaratqanliqmu emes. Men milliy we en'eniwi buyumlirimizni dunya bazirigha yüzlendürüshte téximu köp qérindashlarning men bilen hemkarlishishini, hetta riqabetlishishini ümid qilimen. Chünki biz hemkarliq we riqabette küchlinimiz, tereqqiy qilimiz.”

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.