Tonulghan Uyghur ressam hashim qurban shiwétsiyede mexsus körgezme achti

Ottura asiyada tonulghan Uyghur ressam hashim qurban ependi shiwétsiye paytexti sitokholmdiki bir körgezmixanida resim körgezmisi achti. Sitokholm sheherlik hökümet bilen qazaqistanning shiwétsiyede turushluq elchixanisi birlikte uyushturghan “Diyar” namliq mezkur resim körgezmisi 5-ayning 25-künidin 31-künigiche bir hepte dawamlashqan. Mezkur körgezmige Uyghur xelqining ijtima'iy turmushi, tarixi we örp-adetliri eks ettürülgen 50 parchidin köprek resim qoyulghan.

Ressam hashim qurban ependi 30 yildin buyan resim ijadiyiti bilen shughulliniwatqan bolup, kespiy mutexessislerning éytishiche, u qapaqqa resim sizish we qapaqqa neqish oyush qatarliq qoyuq milliy puraqqa ige oyma resim sen'itini tunji bolup wujudqa keltürgen kishi iken. 
Biz neq meydan'gha téléfon qilip, qazaqistanliq tonulghan ressam hashim qurban ependi we uning sitokholmda ötküzgen resim körgezmisini ziyaret qilghan bir qisim Uyghurlar bilen söhbet ötküzduq. 

Bir heptidin béri sitokholmda mexsus resim körgezmisini échiwatqan ressam hashim qurban ependi bu qétimliq körgezmining échilish jeryani we körgezmini ziyaret qilghuchilarning tesiratliri heqqide toxtilip ötti. 

Tonulghan ressam hashim qurbanning bu qétimliq körgezmige qoyghan 50 parche resimi qandaq usulupta we arqa körünüshte sizilghan? resimlerning témisi we mezmuni némilerdin terkib tapqan? resimlerde némiler teswirlen'gen? bu so'allargha jawab bergen hashim qurban ependi mezkur resimlerde Uyghur xelqining kündilik turmushi, örp-adetliri we tarixiy en'eniliri inchikilik bilen teswirlen'genlikini bayan qildi. 

Melum bolushiche, shiwétsiyening sitokholm shehiride ikki minggha yéqin Uyghur jama'iti yashimaqtiken. Bir hepte dawamlashqan bu resim körgezmisige yerlik shiwétlardin sirt yene chet'ellik sayahetchiler we shiwétsiyede yashawatqan bir qisim Uyghurlarmu ishtirak qilghan. Ular resimlerni körgendin kéyin özlirining biwasite hés-tuyghulirini bayan qilishqan. Ressam hashim qurban ependi bu heqtimu üz tesiratlirini bayan qilip ötti. 

Bügün, yeni 31-may küni sitokholmdiki resim körgezmisini ziyaret qilghuchilar ichide Uyghur ziyaliysi zulhayat ötkür xanimmu bar bolup, u mezkur körgezmide bir qisim kishilerning Uyghurlarning turmushi teswirlen'gen ottura asiya uslubidiki resimlerni qiziqip körüwatqanliqini, hetta bezi resimlerni sétiwéliwatqanliqini bayan qildi. 

Shiwétsiye yawropa döletliri ichidiki Uyghurlar köprek olturaqlashqan döletlerning biri hésablinidu. Yéqinqi zaman tarixini waraqlighanda shiwétsiye bilen Uyghur diyari otturisida nahayiti qoyuq medeniyet alaqilirining bolghanliqini körüshke bolidu. Undaqta, bügünki künde shiwétsiyede Uyghurlar hayatigha da'ir resim körgezmisi ötküzüshning ehmiyiti zadi néme? sitokholmdiki Uyghur ziyaliyliridin sha'ir abdushükür muhemmet ependi bu heqte ziyaritimizni qobul qilip, shiwétsiyede yéqinqi yillardin buyan Uyghurlar siyasiy jehettin yaxshi tonushturulghan bolsimu, emma medeniyet-sen'et jehettin yaxshi tonushturulmighanliqini, bu nuqtidin éytqanda, “Diyar” namliq resim körgezmisining zor ehmiyetke ige ikenlikini bildürdi. 

Qimmetlik radi'o anglighuchilar, ressam hashim qurban ependi qandaq bir sen'etkar? uning resim ijadiyiti we uslubining özgichilikliri néme? biz bu heqte anglighuchilirimizgha téximu chongqur chüshenche bérish üchün gérmaniyediki Uyghur ressam merwayit hapiz we shiwétsiyediki Uyghur ressam qeyser özhun ependiler bilen söhbet élip barduq. 
Merwayit hapiz xanimning éytishiche, ressam hashim qurban qapaqning üstige resim sizishni keship qilghan kishi iken. U, ressam hashim qurban ependini uzundin buyan eserliri arqiliq tonuydighanliqini, uning resim ijadiyet uslubigha yuqiri baha béridighanliqini bildürdi. Qeyser özhun ependimu hashim qurbanning ottura asiyada özige xas resim sizish uslubi bilen tonulghan ressam ikenlikini tekitlidi. 

Hashim qurban ependi hazirghiche rusiye fédératsiyesi, özbékistan, wén'giriye, ereb birleshme xelipiliki qatarliq köpligen döletlerde resim körgezmisi échip, sizma sen'et saheside belgilik tesir peyda qilghan we resimliri kishilerning alqishigha érishken. 

Ressam hashim qurban 1957-yili özbékistanning tashkent shehiride bir Uyghur a'iliside dunyagha kelgen. U 1961-yilidin bashlap qazaqistanda yashap kelmekte iken. U 1981-yili qazaqistandiki n. W. Gogol sen'et mektipini püttürgendin kéyin, 1984-yilidin tartip mezkur mektepte oqutquchiliq qilghan. Ressam hashim qurbanning eserliri 1982-yilidin tartip körgezmilerge qoyulushqa bashlan'ghan bolup, u 2005-yili qazaqistanning “Ilham mukapati” gha érishken. Uning eserliri hazir amérika qoshma shtatliri, yaponiye, gérmaniye, firansiye, shiwétsiye we shiwétsiye qatarliq döletlerning muzéylirida saqlanmaqta iken.