Ey ziyu: myunxén we mekkidiki jasusluq herikitimizning asasliq nishani - ikki shexs

Sabiq xitay dölet bixeterlik ministirliqining shinjang ishxanisida xizmet qilghan xitay jasusi ey ziyu tokyoda “Myunxén we mekkidiki jasusluq herikitimizning asasliq nishani - ikki shexs” serlewhilik doklat berdi. Doklatida asasliqi gérmaniye we se'udi erebistandiki jasusliq herikitidiki nishan qilin'ghan muhim shexsler heqqide toxtaldi.

Ey ziyu doklatida myunxénda élip bérilghan olimpiktin ilgiriki jasusluq heriketliri toghrisida toxtilip mundaq dédi:

- Myunxénda élip bérilghan jasusluq heriketlirimiz nahayiti köngüllük, azade élip bérilghan idi. U chaghdiki jasusluq herikitimizde biz myunxéndiki ésil méhmansaraylardin yataq élip qoyattuq. Méhmanxanini künde dégüdek almashturup turattuq. Sewebi her künlüki uchrishidighan myunxéndiki qulaqlirimizgha myunxéndiki adérisimizni bildürmeslik idi. Oxshashla bérlin we bashqa sheherlerdimu bu usulni qollinattuq.

Myunxéndiki asasliq wezipimiz d u q ning yéngi uchurlirini toplash bilen birge, gérmaniyidiki nuqtiliq bir qanche kishi heqqidiki uchurlarni yighish idi. Chünki gérmaniyide bizge eng muhim bolghan shexs sherqiy türkistan musteqilliq herikitining rehberliridin eysa yüsüp aliptékinning oghli erkin aliptékin idi. Chünki u pishqan siyasetchi bolghanliqtin özining söz, herikitini dawrang qilmaytti. Uning tibet we bashqa xelq'ara teshkilatlar bilen bolghan qoyuq munasiwiti, özining we eysa aliptékinning türkiye we islam elliridiki nopuzidin paydilip, Uyghur dawasigha köpligen hessilerni qoshqanliqi üchün,xitay döliti uni xeterlik shexs dep qaraytti.

Erkin aliptékin yürek késili bilen opératsiye qilinidighan küni xitaydiki barliq bixeterlik tarmaqlirimiz yawropadiki bolupmu,gérmaniyidiki qulaqlirimizni 24 sa'et uning opératsiye ehwalini igileshke buyrughan idi. Shu ariliqta beziler uni opératsiyide ölüptu déyishti, beziler hayat déyishti, shu küni nurghun talash - tartishlar boldi. Emma u hayat iken.

Myunxéndiki heriketlirimiz shunchilik azade idi. Biz hetta shu yerde olturushluq Uyghurlarning öylirige bimalal bérip kéleleyttuq. Hetta Uyghur aptonom rayon'gha tughqan yoqlashqa bérip, bizning qollimizgha chüshüp qalghan emma,teleplirimizge könmey, ürümchide bizning ademlirimiz bilen jidelleshken, myunxéndiki bir Uyghur yigitning téléfon numirini tépip, méning xizmetdishim ghoja ehmet u jidelxorgha téléfon qilip: “Mana men miyunxén'gha keldim. Nochi bolsang, bizni d u q gha dep öltürgüzüwetmemsen?” dep waqiridi. Emma u jidelxormu bosh kelmey téléfonda “Xuda buyrisa senlerni bir küni özem öltürümen” dep jawab bergenlikini ghoja ehmettin bildim.

Myunxénda 2007 - yili yaz künlirining biride tosattin bizning ademlirimizning herikiti gérmaniye bixeteterlik tarmaqliri teripidin sézilip qaldi. Shuning bilen men ghoja ehmet we wang li üchimiz ayrim - ayrim heriket qilip, axiri aman - isen parizhgha yétip bériwalduq.

Ey ziyu doklatida 2011 - yili 11 - séntebir gérmaniyide sotlan'ghan özini Uyghurche shöhret dep atiwalghan lensing isimlik xitay jasusi heqqide toxtilip mundaq dédi:

- Lensingning xitay we Uyghur tillirini yaxshi bilidighanliqidin ibaret bu artuqchiliqidin paydilinip, biz uni ottura sherqtiki néfit makani se'udi erebistan'gha ewetishke pilanlighan iduq. Emma oylimighan yerdin u gérmaniye terepning torigha chüshüp qaldi.

Bizning mekkide éridin tul qalghan, köpligen bayliqi bar xx isimliq seteng bir quliqimiz bar idi. U seteng köpinche mekkidiki baylarning sorunlirigha qatnishatti. U, bu arqiliq se'udi erebistandiki Uyghur bayliri toghrisidiki uchurlar we bashqa jehettiki uchurlarni bizge yollap tursimu, emma u xanimning medeniyet sewiyisi yuqiri bolmighanliqtin, yollighan uchurlirida kemchilikler köp idi. Shunga biz xx qulaq xanim bilen sözliship gérmaniydiki lensing bilen toy qilishqa teklip berduq. Sewebi jasus gumandari lensing özi oqutquchi bolghachqa, shundaqla shiwe millitidin bolghanliqtin uning yollighan axbaratini ishenchilik we etrapliq dep bilishke bolatti. Emma kéyin bilsem, bizning se'udi erebistandiki xx qulaq xanim uni yaratmay qoyuptu. xx Seteng qulaq xanim epsus kéyin késel sewebi bilen wapat boldi.

Ey ziyu doklatini dawamlashturup mundaq dédi:

- Se'udi erebistanidiki Uyghurlarni xitay hökümiti chet'eldiki Uyghur teshkilatlirining iqtisadiy menbesining buliqi dep qaraydu. Xitay hökümiti se'udi erebistan'gha yéqinlishish arqiliq, se'udi erebistan hökümitidin Uyghur baylirining chet'eldiki Uyghur teshkilatlirigha iqtisadi yardem qilmasliqini köp qétim ötün'gen bolsimu, emma se'udi hökümiti bu ishqa peqetla köngül bolmidi.

Se'udi erebistanda Uyghurlarning baylirining köp bolushi bilen birge, Uyghur ziyaliyliri hökümetning muhim xizmet orunlirigha wezipilerge qoyulghan. Shunga ular özining ornidin paydilinip,chet'eldiki Uyghur teshkilatlirigha köprek yardemde bolidu we yardemde boluwatidu. Xitay döliti üchün se'udi erebsitanda hemmidin xeterlik dep qaralghan insan xxxx. U, hökümette yuqiri mensep we emelge ige. U izchil yoshurun halda chet'eldiki sherqiy türkistan musteqilliq herikitini qollap keldi.

Axirida ziyaritimizni qobul qilghan dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining re'isi dolqun eysa lensing (shöhret) heqqide toxtilip ötti.

Awaz ulinishidin tepsilatini anglang.