Awstraliyiliklerning endishisi

Gerche buni awstraliyige sirttin sélin'ghan meblegh, buni köpeytishimiz kérek, dep bilgen bolsimu, köpinche kishining awstraliyining kelgüsidin ensireydighanliqi ilgiri sürülmekte.

“Today Tonight” we “Yahoo” xewerlirige asaslan'ghanda, xitay ichidiki 200 küchlük karxanining biri bolghan “Nenshen” dep atilidighan karxana awstraliyining yéngi weylis shtatidiki 4000 géktar yerni sétiwalghan bolup, bu shirket emdi yene tasmaniye we yéngi weylisi shtatini késip ötidighan 300,000 géktarliq muhim otlaqlardin birni sétiwélishni pilanlighan iken. Bundaq chong miqdardiki yerni sétiwélish nurghun awstraliye puqralirini mejburi öy-jaylirini sétip bashqa yerge köchüshke mejbur qilghan.

Dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi hüsen hesen ependi xitayning awstiraliyidinla emes, belki bashqa döletlerdinmu yer, öy-jay qatarliqlarni toxtimay sétiwélishtiki meqsetliri heqqide öz köz qarashlirini otturigha qoyup mundaq dédi:
“Méning bilishimche bu xitayning chet'ellerdin yerlerni sétiwélip, ademlirini uyushturup, andin yer sétiwalghandin kéyin emgek küchlirini élip kélip shirket qurup, ularni yerleshtürüp dunyagha yéyilish pilani. Hazirqi xitayning nopusining köplüki, memliket ichidiki iqtisadning ötken besh yilgha qarighanda hazir eng choqqigha yétip yene töwen'ge qarap kétip barghan mushundaq bir pursette bu xitay dölitining bir siyasiy orunlashturushi.”

Xitayning awstraliyining yerlirini bara-bara igilishi Uyghurlarning awstraliyide élip bériwatqan pa'aliyetlirige körünerlik tesir körsitidighan bolup hüsen hesen ependi bu heqte mundaq dédi:
“Bizning dunya Uyghur qurultiyi we shuning qol astidiki awstraliye jem'iyetliri élip barghan siyasiy heriketlirimiz xitayning tajawuzchiliq siyasitini we nopus siyasitini hemde iqtisadiy jehettiki kéngeymichilikini awstraliyining hökümitige chüshendürüshtur. Bizning siyasiy pa'aliyetlirimizning bir qismi neq mushu. Hazir awstraliyining siyasiyonliri xitaylarning yaman gherizini hés qiliwatidu.”

Xewerlerdin melum bolushiche, awstraliye déhqanchiliq meydan igiliri mushundaqla kétiwerse xitayning yene on nechche yilgha qalmayla awstraliye zéminlirini igiliwalidighanliqidin ensireydighanliqini bildürmekte hem awstraliye hökümitidin oylinip ish qilishini telep qilghan.