Гуәнтанамо һәрбий түрмисини тақаш пикри улғаймақта

Йеңи сайланған америка президенти барак обама сайлам риқабити җәрйанидила, президент болуп вәзипә тапшурувалғандин кийин гуантанамони тақайдиғанлиқини оттуриға қойған иди.

Нөвәттә, америкиниң мунасивәтлик дөләт органлири арисида, гуәнтанамо һәрбий түрмисини тақаш пикри бир қәдәр улғийиватқан болуп, бу америка президенти барак обаманиң 24 - феврал америка дөләт мәҗлисидә барлиқ дөләт мәҗлиси вә авам палата әзалириға сөзлигән нутқида қайта намайән қилинди.

Президент обама дуняда диний әсәбийликкә қарши туруш вә америка қиммәт қариши қоғдаш үчүн гуәнтанамо түрмисини тақаш буйруқи чүшүргәнликини илгири сүрди вә мундақ деди: "шуңа мән гуәнтанамо саһилиға җайлашқан тутуп туруш мәркизини тақаш һәмдә қолға чүшкән террорчиларни адаләтниң алдиға елип келиштә тиз һәрикәт қоллиниш буйруқи чүшүргән идим."

Деннис блайр ": бизниң абройимиз төвәнлимәктә"

Президент обаманиң дөләт мәҗлисидики нутиқи елан қилинип иккинчи күни йәни, 25 - феврал чаршәнбә күни, җасуслуқ вә дөләт бихәтәрликниң һәр саһәсигә ятидиған учур - ахбаратқа мәсул америка дөләтлик ахбарат директори, америка авам палатаси ахбарат комитетида гуваһлиқ берип, америка деңиз армийә базисиға җайлашқан гуәнтанамо һәрбий түрмисиниң америка дөләт образини хунүкләштүргәнликини, шуңа бу түрмини тақаш зөрүрлүкини тәкитлиди.
 
Америка дөләтлик ахбарат директори деннис блайр мундақ деди: "башқа дөләтләр биз билән мунасивәт қилишини халимайватиду. Бизниң абруйимиз төвәнлимәктә."

Леон панетта: мәһбуслар йәрләштүрүлгән дөләтләрдә хорлинишқа учрап қелишиниң алдини алимиз

Униңдин башқа, америка мәркизий ахбарат идарисиниң йеңидин бекитилгән баш директори леон панеттаму, нөвәттә америка мунасивәтлик органлириниң гуәнтанамо түрмисидә тутуп турулуватқан бир қисим мәһбусларни йәрләштүридиған дөләтләр үстидә издиниватқанлиқини, гуәнтанамодин қоюп берилгәнләрниң кейин йәнә қийин - қистақ вә яки тән җазасиға учришиниң алдини елиши үчүн, қоюп берилидиған дөләтләрни таллашта шу дөләтләрниң кишилик һоқуқ хатирисигә қарайдиғанлиқини билдүрди.

Бирләшмә агентлиқида нәқил қилинишичә, америка мәркизий ахбарат идарисиниң ( CIA) баш директори леон панетта, мәзкур мәһбуслар йәрләштүрүлгән дөләтләрдә хорлиниш яки начар муамилигә учрап қелишиниң алдини елиш үчүн, обама һөкүмитиниң дипломатийә җәһәттә тиришчанлиқ көрситидиғанлиқини билдүргән вә: " мәнчә биз, шундақ ишларниң алдини елиш үчүн дипломатийә җәһәттә шу дөләтләрдики өз мәвҗудлуқимиз билән капаләтлик беримиз" деди.

Әрк һолдер": бу хизмәт бу кишиләр адил муамилигә учуриға асаста бир тәрәп қилиниду"

Униңдин башқа, 23 - феврал дүшәнбә күни гуәнтанамо һәрбий түрмисини көздин кәчүрүп қайтқан америка әдлийә министири әрк һолдерму, бу түрмидә мәһбусларға инсаний муамилә қилинидиғанлиқини билдүрди вә " гәрчә бу бир қийин хизмәт болсиму, әмма бу хизмәт бу кишиләр адил муамилигә учуриға һәмдә америка хәлқниң бихәтәрлики капаләткә игә қилинған асаста бир тәрәп қилиниду" деди.

Һалбуки, америка дөләт мәҗлиси әзалири ичидә гуәнтанамо түрмисиниң тақилишини қоллимайдиғанларму бар болуп, җумһурийәтчиләр партийиси әзаси җәймис инһоф әнә шуларниң биридур.

Инһоф әпәндини қаришичә, гуәнтанамо америка хәлқиниң бихәтәрлики үчүн муһим әһмийәткә игә болуп, у нөвәттә бу түрмидин қоюп берилидиған мәһбусларни америкиға йәрләштүрүшниң алдини алидиған бир қанун лайиһиси үстидә ишлимәктә.

Нөвәттә, америкиниң гуәнтанамо һәрбий түрмисидә "душмән җәңчиси әмәс" дәп ақланған 17 нәпәр уйғур яшму бар болуп, улар баридиған йери йоқ болғанлиқи үчүн һазирғичә мәзкур түрмидә изтирап чәкмәктә.

Мәзкур яшларни америкиға қайтуруп келиш һөкүми әмәлдин қалдурулған болсиму, әмма бу яшларниң адвокатлири бу дело үстидә давамлиқ издинидиғанлиқини билдүрүшмәктә.