" Alte impériyining élishishi, shinjang üchün jeng " (2)

 Ikkinchi jahan urushi bashlan'ghandin kéyin, atom qoraligha ige bolush weziyetning teqazzasigha aylan'ghan bolup, sowét ittipaqi, gérmaniye we amérika mezkur qoralgha ige bolush qedimi tézletti. Mezkur qoralning aldi bilen kimning qolida bolushi eyni waqittiki dunya weziyiti we tertipini belgileshtiki üstünlükke baghlinishliq mesile idi.

1940 - Yili öktebir éyida sowét ittipaqi kompartiyisi merkiziy komitéti mezkur mesile boyiche yighin chaqirghan bolup, eyni waqittiki sowét ittipaqi xelq ichki ishlar komissariyatining komissari lawrénti bériya doklat bérip, en'giliyining mezkur qoralgha ige bolush üchün uran pilani tüzgenliki , amérikining bolsa atom bombisini yasashqa jiddiy tutush qiliwatqanliqini razwétka arqiliq igiligenlikini melum qilghan.

Netijide, 1940 - yili 26 - öktebirde sowét ittipaqi kompartiyisi merkiziy komitéti we sowét ittipaqi xelq komissarliri kéngishi " shinjangda kem uchraydighan yer asti bayliqlirini izdesh hem qézish " dep atalghan bir qararni qobul qilin'ghan bolup, mezkur qarar "mutleq mexpiy" dep békitilgen hemde rusiye döletlik arxipxanisidiki "stalinning alahide papkisi" da saqlan'ghan bolup, hazir mezkur höjjet tetqiqatchilarning paydilinishi üchün échilghan.

Qazaqistanliq tarixchi wadim obuxowning " alte impériyining élishishi , shinjang üchün jeng" mawzuluq yéqinda élan qilin'ghan kitabida otturigha qoyulushiche, sowét ittipaqi stalinning biwasite orunlashturushi boyiche, 1941 - yilidin 1943 - yillirighiche Uyghur diyarida atom bombisi yasash üchün ishlitidighan uran qatarliq kem uchraydighan radi'o'aktip maddilarni izdesh herikiti élip barghan hem uning menbelirini tapqan bolup, 1944 - yili, sherqiy türkistan jumhuriyiti qurulghandin kéyin taki 1949 - yilighiche bu jayda uran qézishqa muweppeq bolghan.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqte öz muxbirimiz ümidwarning tepsili tonushturushni anglaysiz.