5 - Нөвәтлик д о қ қурултийиға “шәрқий түркистан сүргүндики һөкүмити” ниң президентиму қатнашти
2016.07.16

7 - Айниң 11 - , 13 - күнлири парижда чақирилған д у қ ниң 5 - нөвәтлик қурултийиға қатнашқан бир қисим вәкилләр йиғин хатимисидә өзлириниң бу қетимқи қурултайға болған тәсиратлирини баян қилип өтти.
10 Дин артуқ дөләттин кәлгән 130дин артуқ уйғур вәкиллириниң иштиракида чақирилған 5 - нөвәтлик д у қ йиғини 13 - июл күни ахирлишиштин илгири, йиғинға битәрәп көзәткүчи сүпитидә қатнашқан бир қисим уйғурлар өзлириниң бу йиғиндин һасил болған тәсиратлирини түрлүк шәкилләрдә шәрһлиди.
Мәлумки, дуня уйғур қурултийи германийәниң мюнхен шәһирини мәркәз қилған “шәрқий түркистан (уйғуристан) миллий қурултийи” билән “дуня уйғур яшлири қурултийи” ниң 2004 - йили 4 - айда бирлишишидин шәкилләнгән. 2006 - Йилиғичә қурултайниң рәислик вәзиписини әркин алиптекин әпәнди үстигә елип кәлгән. 2006 - Йилидин һазирғичә рабийә ханим рәислик вәзиписини өтимәктә.
Бу қетим фирансийә пайтәхти парижда чақирилған 5 - қурултайға “шәрқий түркистан сүргүндики һөкүмити” ниң президенти әхмәтҗан осман әпәндиму қатнашти. Қурултай әһли буни “зор йеңилиқ вә иҗабий қәдәм” дәп баһалиди. Әхмәтҗан осман әпәнди өзиниң бу қурултайға қатнишиштики мәқсити тоғрисида тохталди.
У, ‛шәрқий түркистан сүргүндики һөкүмити” ниң президенти салаһийити билән бу йиғинға қатнашқанлиқи вә икки тәшкилат арисидики соғуқчилиқларни түгитиш үчүн кәлгәнликини билдүрди.
Д у қ баш катипи долқун әйса әпәнди, сүргүндики шәрқий түркистан һөкүмити президенти әхмәтҗан османниң узун йиллиқ дости вә сәпдиши болуп, долқун әйса әпәнди әхмәтҗан османниң бу қетимқи қурултайға қатнашқанлиқиға болған мәмнунийитини изһар қилди.
Бирақ, уйғур сиясий затлиридин әркин алиптекин әпәнди бу хусуста зияритимизни қобул қилғанда, өзиниң сүргүндики һөкүмәт президенти әхмәтҗанниң бу қурултайға қандақ салаһийәт билән қатнашқанлиқидин хәвири йоқлуқини, шундақтиму әхмәтҗан османниң йиғинға қатнашқан уйғур җамаити билән қизғин алақиләрдә болғанлиқи вә қарши елишқа еришкәнликини тилға алди.
Шәрқий түркистан сүргүндики һөкүмитиниң президенти әхмәтҗан осман әпәнди бу қетимқи қурултайда рәис рабийә қадир ханимниңму қизғин қоллишиға еришти. Әхмәтҗан осман әпәнди д у қ билән сүргүндики һөкүмәтниң келәчәктә иш бирлики қуруш еһтимали бар - йоқлуқи һәққидә сориған соалимизға мундақ җаваб берип өтти.
Д у қ баш катипи долқун әйса әпәнди болса, хитайға қарши миллий муҗадилә қиливатқан барлиқ тәшкилатларниң вәкиллирини бу қетимқи қурултайға чақирғанлиқини тилға елип, келәчәктики миллий дәваниң бир пүтүнлүки нуқтисидин, сүргүндики һөкүмәт рәиси әхмәтҗан османниң бу қетимқи қурултайға қатнашқанлиқиниң зор әһмийәткә игә икәнликини муәййәнләштүрди вә униңға юқири баһалар бәрди.
5 - Нөвәтлик қурултай һәққидики тәсиратини сориғинимизда, шәрқий түркистан сүргүндики һөкүмитиниң президенти әхмәтҗан осман әпәнди өз баһалирини оттуриға қоюп өтти.
“шәрқий түркистан сүргүндики һөкүмити” 2004 - йили 14 - сентәбир вашингтонда қурулған. Униң тунҗи президентлиқ вәзиписини уйғур сиясий әрбаблиридин әхмәт игәмбәрди әпәнди үстигә алған. Һазир канададики уйғур зиялийси әхмәтҗан осман әпәнди президент болуп хизмәт қилмақта.