Parizhda échilidighan 5 - nöwetlik dunya Uyghur qurultiyining teyyarliq xizmetliri resmiy bashlandi
2016.03.04

Dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komititi bügün parizhda échilidighan 5 - nöwetlik qurultayning teyyarliq komitéti tizimlikini élan qildi. Buning bilen 5 - nöwetlik qurultayning teyyarliq xizmetliri resmiy bashlandi. Bu munasiwet bilen muxbirimiz bügün qurultay ijra'iye komitéti re'isi dolqun eysani ziyaret qilip qurultay teyyarliq komitéti ezaliri we qurultaygha qatnishidighan wekillerning salahiyetliri heqqide melumat soridi.
Hörmetlik radiyo anglighuchilar, bügün dunya Uyghur qurultiyi torbétide parizhda échilidighan 5 - nöwetlik qurultay teyyarliq komitétining tizimliki élan qilindi. Tizimliktin melum bolushiche, teyyarliq komitéti amérika, gérmaniye, türkiye, qazaqistan, qirghizistan qatarliq 11 dölette yashawatqan 26 neper pa'aliyetchidin teshkillen'gen. Biz bügün bu teyyarliq komitétidiki kishilerning we qurultaygha qatnishidighan wekillerning salahiyiti, qurultayning dunya miqyasida heriket qiliwatqan pa'aliyetchilirining omumi ehwali heqqide qurultay ijra'iye komitéti re'isi dolqun eysani ziyaret qilduq.
So'al: bügün qurultay tor békitide, 5 - nöwetlik qurultayning teyyarliq komitétining tizimliki élan qilindi, buninggha asasen, parizhda échilidighan 5 - qurultayning teyyarliqi resmiy bashlandi déyishke bolamdu?
Jawab: bolidu. Burun ijra'iye komitéti öz ichimizde élip barghan bir qatar teyyarliq xizmitimiz bolghan, bu qétimqisi, bu qétimqisi teshkilat mixanizmining barliq tarmaq teshkilatlirining ishtirakida bashlandi.
So'al: qurultay teyyarliq komitétidiki ezalarning salahiyiti heqqide melumat bersingiz, yeni komitét ezaliri qaysi alahidiliklirige asasen békitildi?
Jawab: tizimlik élanimizda eskertilgendek, aldi bilen teshkilat ishlirida tejribilik bolush, mumkin qeder dawada aktip rol oynawatqan bolush, téximu muhimi qurultay aldi we dawamida bu ishqa toluq waqtini béreleydighan bolushni asasi ölchem qilduq. Emma emeliy xizmet dawamida, éhtiyaj tughulsa teyyarliq komitéti ezalirini yene köpeytimiz, hazirche 26 kishini békittuq. Bular pat yéqinda saylam komitéti, iqtisadiy kométit qatarliq 4 komitétqa bölünüp teyyarliq xizmetlirini dawam qilidu.
So'al: bu nöwetlik qurultaygha qandaq salahiyettiki kishiler wekil yaki wekil namzati bolalaydu?
Jawab: bu elwette qurultiyimizning nizamnamisge, tejribilerge asasen bolidu. Hazirche déyeleydighinim, aldinqi 4 qétimliq qurultayning wekilliri, sherqi türkistan inqilabi tarixida rol alghan pishqedem inqilabchilirimizning a'ile - tawabi'atliri؛ herqaysi döletlerdiki jama'et erbabliri we diniy zatlar bu qurultayning wekil namzatliri bolidu؛ wekillerning saylinish yaki békitilish mesilisi herqaysi döletlerdiki Uyghurlarning emeliy ehwalini közde tutqan halda qurultay tebyyarliq komitétimiz teripidin békitilidu.
So'al: mushu munasiwet bilen dunya Uyghur qurultiyidiki pa'aliyetchilerning nöwettiki omumiy ehwali heqqide bir qisqiche melumat bersingiz?
Jawab: bügün dunya Uyghur qurultiyining terkipide 26 teshkilat we uningda pa'aliyet élip bériwatqan 100din artuq pa'aliyetchimiz bar, buningdin bashqa, herqaysi döletlerdiki teshkilatlargha qétilmighan halda biwaste biz bilen munasiwet qilip turup xizmet qiliwatqan 20 - 30 etrapida pa'aliyetchimiz bar. Bu dégenlirim sepning aldida pa'aliyet élip bériwatqanlar, sepning aldigha ötmigen, emma arqa septe turup qelem bilen, iqtisadi bilen, siyasiy meslihetliri bilen xizmet körsitiwatqan yene yüzlerche yardemchimiz bar. Yeni bügünki dunya Uyghur qurultiyining qoshuni 10 yil awwalqi qoshun emes, zor we tejribilik bir qoshun.
So'al: sizche, dunya Uyghur qurultiyining pa'aliyetchiler qoshunidiki bu zoriyishning sewebliri néme?
Jawab: yéqinqi 10 yildin buyan amérika we yawropadiki, bolupmu türkiyediki Uyghurlarning sanida zor köpiyish boldi, ikkinchisi, 10 nechche yildin buyan qurultay terkipidiki pa'aliyetchilerning mutleq köpchiliki septin chékinmidi, dawamliq wezipe ötidi, buning bilen diplomatiye we teshkilatchiliq ishlirida belgilik derijide tejribige ige boldi, üchinchisi, téximu muhimi, teshkilatimizning bundaq mustehkemlinish, bundaq küchlinishide re'isimiz rabiye qadir xanimning xelqimiz ichidiki chaqiriq küchi, xelq'aradiki nam sheripi we teshkilatimizdiki yétekchiliki muhim rol oynidi.
So'al: qurultayning muhim planliridin biri, qurultay rehberlik qatlimini qaytidin saylap chiqish, sizche 5 - nöwetlik qurultayning rehberlik qatlimida yéngilinish bolamdu?
Jawab: pütünley yéngilinish bolmaydu dep qaraymen, emma her qétimqi qurultayda bolghinidek, bu qétimmu belgilik derijide özgirish yaki toluqlinish bolidighanliqi éniq. Xuddi re'isimiz rabiye qadir xanim aldinqi küni erkin asiya radiyosida déginidek, 5 - nöwetlik qurultay sherqi türkistan musteqilliq herikitide téximu chong we téximu emeliy qedemlerni basalaydighan bir rehberlik sépini saylap chiqidu. Bu jehette hemmizning ishenchimiz kamil.
So'al: dunyaning herqaysi jayliridiki pa'aliyetchiler we Uyghur jama'etlirige qandaq bir chaqiriq yaki teshebbusliringiz bar?
Jawab: herqaysi döletlerdiki wetendashlirimizni, jümlidin jama'et erbablirimiz we aktiplirimizni qurultayning teyyarliq xizmetlirige qarita idiye jehettin hazir bolushqa, bolupmu wekillerni saylash yaki teyinleshte teshkilatimizgha aktip hemkarlishishqa, maddiy we meniwiy jehetlerdin yardemde bolushqa chaqirimiz.