"дуня" гезити: 2020-йили хитай дуняниң ишәнчидин мәһрум болған бир йил болди

Ихтиярий мухбиримиз әкрәм
2020-10-23

Баш штаби лондонға җайлашқан ақиллар амбири - һенрй җексон җәмийити елан қилған "корона вируси төлими" намлиқ доклат. 2020-Йили април. Әнглийә.

henryjacksonsociety.org

22-Өктәбир күни германийәдә нәшрдин чиқидиған "дуня" гезити "хитайниң корона кризиси үстидин ғәлибә қилишиниң һәқиқий маһийити "намлиқ зор һәҗимлик бир обзор елан қилди.

Обзор "бәзи көзәткүчиләр иқтисадта йүксилишигә, коруна юқумини тизгинлишигә қарап, хитайни дунядики корона кризиси үстидин ғәлибә қилған дөләт, дәп аташмақта. Дәл мушу җәрянда хитай коммунистик партийәси өз нөвитидә йәнә дуняниң зор дәриҗидә ишәнчидин айрилди, һәтта өзигә садақәтмән болған пуқралириниң ғәзәплиригә дуч кәлди" дегән җүмлә билән башланған.

Обзорда тилға елинишичә, америка вә явропа хитайдин тарқалған корона вирусиниң 2-қетимлиқ юқири долқуниға дуч келиватқан, иқтисадий зәрбә еғирлишиватқан, вирусни үнүмлүк тизгинләп, ишләпчиқириш тәрәққиятини тиз сүрәттә әслигә кәлтүрүватқан германийә иқтисадиниң йәнә 5 пирсәнт арқиға чекиниши мөлчәрлиниватқан бир чағда хитайниң дөләтлик статистика идариси нөвәттә хитай иқтисадиниң әслигә келип, ишләпчиқиришниң 5 пирсәнтлик сүрәттә йүксиливатқанлиқини елан қилған. Бу сан ғәрбликләрни һәйран қалдурған.

Обзорда мундақ баян қилиниду: "бәзи мутәхәссисләр бу санлиқ мәлуматқа ишәнгили болмайдиғанлиқини илгири сүрүшти. Бу пәқәтла бирхил тәбир. Хитайниң санлиқ мәлуматлириға қарита дуняда әзәлдин шүбһә мәвҗут. Хитайниң өзидиму мушундақ. Әмәлийәттә бу хил шүбһиләр дуняға техиму муһим учурларни тарқитиду".

Обзорда йәнә мунулар тилға елиниду: "хитайни корона кризиси үстидин ғәлибә қилди, дегүчиләр, хитай коммунистик партийәсиниң тәшвиқатлири үчүн совға һәдийә қилғучилардур. Хитай мустәбитлири дәл демократик түзүлмидики ғәрб дөләтлириниң коруна киризисигә тақабил турушта мустәбит түзүлмидики хитайға йәтмәйдиғанлиқини испатлашни арзу қилишмақта. Әмма хитайниң бу ғәлибисиниң бәдили наһайити еғир болди".

Обзорниң "иқтисадта йүксәлди, сиясәттә мәғлуп болди" намлиқ бөликидә мунулар баян қилиниду: "хитай 2020-йили апәт характерлик бир йилни баштин көчүрди. Мубалиғисиз баян қилғанда, 2020-йили хитай билән ғәрбниң арилиқи маһийәт җәһәттин ғайәт зор дәриҗидә йирақлашқан йеңи бир тарих яритилди. Америка билән ариси бузулди, явропа билән болған зиддийити зор дәриҗидә күчәйди. Хитай хәлқ җумһурийитиниң дәсләпки мәзгилдә корунаниң тарқилишини йошуруши, дипломатийә саһәсидики таҗавузчилиқ характерини алған қилмишлири, шин җяңдики уйғурларниң лагерларға қамилиши, хоңкоңдики қанун адаләтсизлики, тәйвәнгә қарита таҗавузчилиқ хаһиши, мана буларниң һәммиси дуняниң нәзирини хитайға қарши күчлүк бир тоқунушқа мәркәзләштүрди. Алдинқи йилиға селиштурғанда, бу паҗиәләр тоғрисидики учурлар дуняни қаплиди. Аммиви көзқараш билән ейтқанда, бу бейҗиң үчүн еғир апәттур".

Хитайниң дуняниң ишәнчидин мәһрум болушиға униң сахтикарлиқи, алдамчилиқиниң сәвәб болуватқанлиқини тилға алған д у қ рәис вәкили, "шәрқий түркистан өлималар бирлики" ниң муавин рәиси турғунҗан алавуден әпәнди, болупму ғәрбниң хитай һакимийитиниң қандақ бир дөләт болғанлиқини җаза лагерлири сиясити вә корона вабасидин кейин техиму илгириләп чүшинишкә башлиғанлиқини тәкитлиди.

Обзорда илгири сүрүлүшичә, хитай һакимийити юқириқи җинайәтлири сәвәблик американиң сиясий вә иқтисадий җазасиға дуч келипла қалмай, униң белгийә билән болған иқтисадий һәмкарлиқиму мәғлуп болған. Германийә тунҗи қетим пәқәтла сиясий сәвәбләр түпәйли хитай билән болған көплигән иқтисадий һәмкарлиқлирини әмәлдин қалдурған. Буниңға әнглийә билән шиветсийәниң 5г тор еқимини рәт қилиши вә хуавейни чәклиши, канада, австралийә, японийә һәмдә явропа иттипақиға әза дөләтләрниң хитайдин барғансери йирақлишишини қошқанда 2020-йили хитай ғәрбниң ишәнчидин айрилған бир йил болған.

Германийәниң стутгарт шәһиридә яшайдиған уйғур зиялийлиридин абдушүкүр һаҗимму бу һәқтә қарашлирини баян қилип өтти.

Обзор мундақ җүмлиләр билән ахирлишиду: "бүгүн хитай корона кризиси үстидин ғәлибә қилған болсиму, бирақ дәсләптә униң тарқилишини йошуруши сәвәблик нурғунлиған инсанниң җениға замин болди, карханилар вәйран болди, аилиләр бузғунчилиқларға учриди. Коммунистик партийәниң ғәлибә дастанида бу трагедийәләргә орун берилмигән. Хитай һакимийити йүксәк қамал арқилиқ әмәлгә ашурған бу кризис ғәлибисигә келәчәктә партлайдиған нурғунлиған қаршилиқниң елементлири йошурунған. Корона кризиси үстидин ғәлибә қилғучи хитайға бу ибариләр уйғун келиду: кризисниң хатимиси, униң башлинишидур".