Từ Campuchia, thông tín viên Nguyễn Bình có bài tường trình như sau:
Bộ Nội Vụ Campuchia tổ chức họp báo vào ngày 10 tháng Giêng vừa qua công bố thêm tên tuổi người bị tình nghi là thủ phạm đặt 3 quả bom tự chế bên cạnh tượng đài hữu nghị Việt Nam – Campuchia ở gần hoàng cung hồi cuối tháng 7 năm 2007 và 3 quả bom trước Bộ Quốc Phòng Campuchia vào ngày 2 tháng Giêng gần đây.
Ông Sok Phal, phó Cục trưởng Cảnh sát Campuchia cho báo chí biết người chủ mưu trong vụ đặt bom nói trên tên là Som Ek, 44 tuổi, có quê quán ở tỉnh Kampong Cham, từng tham gia phong trào du kích chống Việt Nam chiếm đóng trong thập niên 80 của thế kỷ trước ở biên giới Thái Lan.
Đến năm 1993 gia nhập lực lượng quân đội Hoàng gia Campuchia theo chính sách hòa hợp dân tộc, đồng thời được đi học ở nước ngoài nhiều khóa về chế tạo bom mìn. Còn 3 người khác ông chưa tiết lộ danh tính.
Nhân vật Som Ek, cũng từng là thành viên tích cực trong lực lượng võ trang chống chính phủ Campuchia có tên là “Lực lượng Campuchia Tự do” (CFF), từng gây ra vụ chạm súng chớp nhoáng gây thiệt mạng nhiều người tại thủ đô Phnom Penh vào năm 2001 vừa qua.
Theo ông Sok Phal, gần đây Som Ek tập hợp được một số người thành lập lực lượng võ trang mới có tên là “Mặt trận Hòa hợp Dân tộc”, hoạt động theo hình thức du kích chống chính phủ Campuchia ở 2 tỉnh Ratanakiri và Koh Kong.
Lực lượng này bị điều tra sau khi phát hiện 3 quả bom tự chế bằng chất nổ TNT đựng trong bình sịt muỗi đặt trước trụ sở Bộ Quốc phòng Campuchia vào ngày 2 tháng Giêng vừa qua, được cho là nhằm mục đích phản đối ngày lễ 7 tháng Giêng đang gần kề và phá hoại tình hữu nghị giữa 2 nước Việt Nam và Campuchia
Những quả bom này được các chuyên gia cho là có sức công phá yếu, không có khả năng gây thương vong, chỉ gây nên tiếng nổ. Nhưng nhân viên công lực cho rằng hành vi của họ cũng đủ ghép vào tội khủng bố.
Ông Sok Phal còn cho rằng ông Som Ek có thừa nhận là ông từng chỉ đạo trong vụ đặt bom phá tượng đài hữu nghị Việt Nam – Campuchia vào năm 2007 vừa qua.
Trong vụ án này đã có 5 người gốc Khmer Krom bị bắt vào năm 2007, sau đó đưa ra tòa xét xử với mức án từ 5 năm đến 7 năm tù. Và cũng Bộ Nội Vụ lúc ấy cho rằng những người Khmer Krom này thuộc tổ chức Mặt trận Giải phóng Kampuchea Krom, tức miền Nam Việt Nam, và họ đặt bom đánh phá tượng đài hữu nghị Việt Nam – Campuchia theo lệnh của ông Thạch Sang, người sáng lập tổ chức này ở Mỹ. Còn ông Thạch Sang phản bác rằng tổ chức ông đã giải thể từ lâu.
Trong phiên tòa, các thẩm phán nói là một số trong 5 người Khmer Krom nói trên khai nhận tội rằng họ tuân lệnh lãnh đạo Mặt trận Giải phóng Kampuchea Krom ở Mỹ trong vụ đặt bom phá tượng đài hữu nghị nói trên, chứ không phải ông Som Ek và Mặt trận Hòa hợp Dân tộc.
Các tổ chức bảo vệ nhân quyền người Khmer Krom cũng hoang mang trước thông tin đảo lộn của Bộ Nội Vụ và chưa có bình luận gì thêm.
Liên quan đến vụ phá hoại tình hữu nghị Việt Nam – Campuchia, vào cuối tháng 6 năm 2007 vừa qua, cũng có một nhà sư gốc Khmer Krom tên là Tim Sakhorn bị bắt hoàn tục với cáo buộc về tội này. Còn thủ tướng Hun Sen của Campuchia cáo buộc thêm rằng vị sư này quan hệ bất chính với phụ nữ nên bị bắt.
Theo báo cáo của các tổ chức nhân quyền, sau khi hoàn tục, nhà sư Tim Sakhorn bị tống lên xe của cận vệ thủ tướng Hun Sen rồi chở đi mất. Sau đó truyền thông Việt Nam có lúc loan tin rằng nhà sư này nhập cảnh trái phép vào Việt Nam nên bị bắt, có lúc cho rằng nhà sư này bị chính quyền Phnom Penh trục xuất.
Cũng trong thời điểm đó một loạt tờ báo thân chính phủ tại Phnom Penh, sau khi thăm Việt Nam về viết một loạt bài cáo buộc cộng đồng Khmer Krom ở hải ngoại đưa tin sai sự thật nhằm mục đích bôi nhọ chính quyền Việt Nam. Còn đài truyền hình quốc gia Campuchia cáo buộc cộng đồng Khmer Krom là đang phá hoại Phật Giáo.