Tình hữu nghị là tình đơn phương? (phần 1)

Giới lãnh đạo Việt Nam và giới lãnh đạo Trung Quốc đã quyết định chọn năm 2010 là “Năm hữu nghị Việt – Trung”.
Trân Văn, phóng viên đài RFA
2009.12.21
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
Bản đồ ghi hướng tấn công của Trung Quốc vào Việt Nam năm 1979 Bản đồ ghi hướng tấn công của Trung Quốc vào Việt Nam năm 1979
Photo courtesy Wikipedia

Trước khi “Năm hữu nghị Việt – Trung” bắt đầu, Trân Văn tổng hợp và điểm qua một số sự kiện có liên quan đến quan hệ ngoại giao cũng như tình hữu nghị Việt – Trung.

Từ “sáng như rạng đông”...

Tại Diễn đàn Châu Á, diễn ra ở Bác Ngao, Trung Quốc, hồi tháng 4 năm nay, ông Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Việt Nam và ông Ôn Gia Bảo, Thủ tướng Trung Quốc, tuyên bố, cả hai đã “nhất trí chọn năm 2010 làm Năm hữu nghị Việt – Trung”.

Hai ông giải thích, sở dĩ năm 2010 được chọn làm “Năm hữu nghị Việt – Trung” vì nó là mốc, đánh dấu quan hệ ngoại giao Việt Nam – Trung Quốc tròn 60 năm. Hai ông cùng cho rằng, đây là sự kiện quan trọng đối với cả hai quốc gia.

Việt Nam và Trung Quốc thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1950. Nhiều người sống ở miền Bắc Việt Nam kể rằng, khoảng thập niên 1960, học sinh buộc phải thuộc và hát bài “Việt Nam – Trung Hoa, núi liền núi, sông liền sông” của Đỗ Nhuận, trước khi vào lớp – mời qúy vị cùng nghe lại: Việt Nam - Trung Hoa, núi liền núi,sông liền sông, chung một bỉển Đông, mối tình hữu nghị sáng như rạng đông. Bên sông, tắm cùng một dòng, tôi nhìn sang đấy, anh nhìn sang đây, sớm sớm, chung nghe tiếng gà gáy cùng. A...a... a... nhân dân ta,chung một ý, chung một lòng, đường ta đi hồng màu cờ thắng lợi. A...a... a...  nhân dân ta ca muôn năm: Hồ Chí Minh - Mao Trạch Đông... Chưa kể bài hát đó còn thường xuyên được phát trên hệ thống phát thanh công cộng và xuất hiện trong các chương trình văn nghệ cả chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư, cùng với nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật có nội dung tương tự.

Tuy nhiên, quan hệ và mối tình hữu nghị mà Việt Nam muốn củng cố, duy trì, phát triển với Trung Quốc không bền vững như giới lãnh đạo Việt Nam mong muốn.

Theo giới nghiên cứu lịch sử và bang giao quốc tế, quan hệ Việt – Trung bắt đầu có dấu hiệu rạn nứt kể từ năm 1968. Nguyên nhân là vì Việt Nam muốn duy trì sự hữu hảo với cả Liên Xô lẫn Trung Quốc, trong khi mâu thuẫn giữa Liên Xô và Trung Quốc càng lúc càng gay gắt.

Đến “quân xâm lược dã man”...

Do Việt Nam không muốn tham gia vào liên minh chống Liên Xô, quan hệ Việt – Trung càng ngày càng xấu. Năm 1973, Trung Quốc bắt đầu gọi Việt Nam là “vô ơn”, “dã tâm”. Sau đó ít lâu, Trung Quốc tăng cường hỗ trợ cho Kh’mer đỏ. Tháng 5 năm 1975, Kh’mer đỏ tấn công các đảo Phú Quốc và Thổ Chu của Việt Nam, bắt cóc hàng trăm thường dân. 

Tháng 7 năm 1978, Trung Quốc cắt toàn bộ viện trợ cho Việt Nam và tuyên bố chỉ viện trợ trở lại nếu Việt Nam từ chối nhận viện trợ của Liên Xô.

Tháng 11 năm 1978, Việt Nam ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác với Liên Xô.

Bởi suốt giai đoạn 1977 – 1978, Kh’mer đỏ nhiều lần tấn công vào lãnh thổ Việt Nam, tàn sát hàng chục ngàn thường dân sống tại khu vực biên giới Tây Nam, giáp Campuchia, tháng 12 năm 1978, quân đội Việt Nam tổng phản công Kh’mer đỏ trên toàn tuyến biên giới Tây Nam, rồi đánh sang Campuchia, tiêu diệt chính quyền diệt chủng do Polpot lãnh đạo. Cùng thời điểm này, qua một cuộc phỏng vấn được truyền hình trực tiếp, ông Đặng Tiểu Bình, lúc đó là Chủ tịch Quốc hội Trung Quốc tuyên bố: “Việt Nam là côn đồ, phải dạy cho Việt Nam bài học”.

Rạng sáng ngày 17 tháng 2 năm 1979, sau khi liên tục nã đại bác vào lãnh thổ Việt Nam, khoảng 120.000 quân Trung Quốc tràn sang Việt Nam.

Vài ngày sau, Liên Xô dùng máy bay giúp Việt Nam chuyển quân từ Campuchia về miền Bắc để kháng cự với Trung Quốc. Viện trợ quân sự của Liên Xô và một số quốc gia khối xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu bắt đầu đổ vào Việt Nam theo cả đường biển lẫn đường hàng không. Hai chiến hạm Liên Xô nhổ neo, tiến về hướng biển Đông.

Ngày 5 tháng 3 năm 1979, Trung Quốc tuyên bố đã “hoàn thành mục tiêu chiến tranh”, đã “chiến thắng” và bắt đầu rút quân. Trong ngày này Việt Nam ban hành lệnh tổng động viên trên toàn quốc.

Tuy đã tuyên bố rút quân nhưng quân đội Trung Quốc vẫn tiếp tục bắn giết, tàn phá các khu vực mà họ chiếm đóng. Ngày 9 tháng 3, lính Trung Quốc đã dùng búa và dao giết 43 thường dân ngụ tại thôn Tổng Chúc, xã Hưng Đạo, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng. Trong 43 thường dân này có 7 phụ nữ đang mang thai và 20 đứa trẻ. Thi thể các nạn nhân hoặc bị vứt xuống giếng, hoặc bị chặt thành nhiều khúc rồi vứt ra suối.  Lính Trung Quốc còn phá hủy toàn bộ nhà cửa, ruộng vườn, trường học, bệnh viện, nông trường, lâm trường, cầu, đường, thậm chí lột cả đường ray xe lửa để chở về Trung Quốc. Nhiều nơi như thị xã Lạng Sơn, thị xã Cao Bằng, thị trấn Cam Đường trở thành bình địa.

Ngày 18 tháng 3 năm 1979, Trung Quốc tuyên bố đã hoàn tất việc rút quân ra khỏi Việt Nam song trên thực tế, Trung Quốc vẫn còn chiếm đóng khoảng 60 cây số vuông đất đai thuộc lãnh thổ Việt Nam. Cũng vì thế, giao tranh giữa Việt Nam và Trung Quốc ở khu vực biên giới phía Bắc Việt Nam vẫn còn kéo dài cho đến năm 1988. Trong đó có khá nhiều trận đánh đẫm máu như đợt tấn công của Trung Quốc vào đồi 400 ở huyện Cao Lộc, Lạng Sơn, đồi 1688 ở tỉnh Hà Tuyên cũ, vào năm 1981. Hoặc đợt tấn công vào Hà Tuyên và Lạng Sơn năm 1984,...

Trong giai đoạn này, những tác phẩm văn hoá, nghệ thuật kiểu như bài hát “Việt Nam – Trung Hoa, núi liền núi, sông liền sông” không còn phù hợp với thực tế quan hệ Việt – Trung, nên không được dùng nữa. Thay vào đó là những vở kịch, bộ phim, truyện ngắn, bài thơ, bài hát lên án sự xâm lược, tội ác của Trung Quốc, kêu gọi người Việt, đặc biệt là thanh niên tham gia bảo vệ tổ quốc. Một vài bài như “Những đôi mắt mang hình viên đạn” của nhạc sĩ Trần Tiến, đến nay, vẫn còn in đậm trong tâm khảm nhiều người – mời qúy vị cùng nghe lại một đoạn, qua giọng hát của ca sĩ Khánh Duy: “... Đoàn quân lặng im, ngược dòng người đi một đôi mắt bao lần tiễn biệt, một đôi mắt bao lần ước hẹn, một đôi mắt sáng lên, cháy lên muôn vàn ánh lửa, kìa đôi mắt quê hương trông theo đoàn quân, người chiến sĩ hãy giữ lấy trút lên quân xâm lược dã man”...

Rồi “16” và “4”...

Đến cuối thập niên 1980, Việt Nam và Trung Quốc bắt đầu xúc tiến việc “bình thường hoá quan hệ ngoại giao”. Năm 1992, quan hệ Việt - Trung chính thức được “bình thường hoá”. Kể từ lúc này, những vở kịch, bộ phim, truyện ngắn, bài thơ, bài hát lên án sự xâm lược, tội ác của Trung Quốc, kêu gọi người Việt, đặc biệt là thanh niên tham gia bảo vệ tổ quốc không được dùng nữa. Giới lãnh đạo Việt Nam bắt đầu nhắc đi, nhắc lại
“phương châm 16 chữ vàng” và “tinh thần 4 tốt”.

Dù Việt Nam cố gắng thực hiện “phương châm 16 chữ vàng” và “tinh thần 4 tốt” nhưng thực tế quan hệ Việt – Trung có thật sự là "láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai" và  Trung Quốc có thật sự là “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”? Mời qúy vị đón đọc bài kế tiếp.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.

Nhận xét

Anonymous
21/12/2009 12:57

Xin hoi cac Bac co phai nui lien nui song
lien song...vay thi VN tuong lai se thuoc ve TQ.....Co phai vay ko cac Dong Chi ????

Anonymous
21/12/2009 09:23

cung nhu tinh huu nghi VN va Campuchea vay thoi co gi phan nan

Anonymous
22/12/2009 18:15

Với tư tưởng nước lớn, ví quyến lợi của mình. Trung Quốc sẵn sàng dí súng vào lưng những người mà hôm qua họ còn tung hô là bạn tốt. Theo tôi, hiện nay Trung Quốc đang bị cô lập về tình bằng hữu, họ không có ai là đống minh thực sự. tất cả các nước coi Trung Quốc là bạn thì chỉ bằng mặt mà không bằng lòng. tất cả các nước láng giềng với Trung Quốc luôn luôn phải đề phòng sự trở mặt của Trung Quốc bất cứ lúc nào.

Anonymous
21/12/2009 05:09

Tinh huu nghi Viet Trung di nhien no cung giong nhu tinh huu nghi ma to tien cua chung ta phai dong kich voi Trung Quoc . Cac nha ai quoc hai ngoai phai nen nho Tau la mot nuoc tu xua den nay manh hon ta nhieu. Cac vi muon cang thang voi no ha? Chi bat loi ma thoi. Khong le lai co chien tranh voi no de cac nha AI QUOC HAI NGOAI tham gia? Xi nloi , cac ngai chi danh vo mom la gioi, trong long nhieu khi muon TAu "Day cho VN mot bai hoc " va qui vi vo tay. To o CAnada duoc huong TU DO NGON LUAN da quen khong biet DAI A CHAU TU DO RFA co thong cam ma dang y kien cua toi khong?????

Anonymous
21/12/2009 12:05

dang cung phe xhcn,anh em voi nhau viet nam-trung hoa nui lien nui,song lien song,chung mot bien dong,moi tinh huu nghi sang nhu rang dong thi ngay17 thang02 nam1979 tieng sung da vang tren bau troi bien gioi,goi toan dan ta vao cuoc chien dau moi,quan xam luoc banh truong da man,da giay xeo manh dat viet nam.lua da chay va mau da do tren khap dai bien cuong.va bay gio la lang gieng tot,ban be tot,dong chi tot,doi tac tot.cu nhu hang ca voi hang thit o cho,neu khong noi la nhu cho voi meo.lanh dao dcs,nha nuoc cs trung quoc con do.lanh dao dcs,nha nuoc cs viet nam con day.thoi gian 30 nam khong phai la dai.lanh dao ca mot quoc gia,mot dan toc phai sang suot va phai co mot cai tam trong sang va co mot tam nhin xa.khong thien can,khong sang nang,chieu mua.o gan ong anh khong lo trung quoc giau manh,gian tham,lich su ngan nam con do.dan toc viet nam phai lam gi de gin giu manh dat thieng lieng cua ong cha da de lai.

Anonymous
21/12/2009 23:16

noi trung la trong tat ca nhung moi quan he cua Viet Nam thi chi co TRUNG CONG la thang ngang nguoc nhat.Chung dung la cong san.noi voi lam deu nguoc nhau.chung ta can than thiet voi cac nuoc phuong tay de cai thien tot ve kinh te.de tang cuong quoc phong va phai than thiet voi My va phuong tay de co dong minh khi bon chung tan cong.chi som hay muon chung cung lay not cac dao con lai cua chung ta thoi.da dao Trung Cong chung lay thit de nguoi anh em gi chung .

Anonymous
21/12/2009 10:24

Nói tới VN buồn lắm ai ơi !!! Nhửng tên chóp bu Ba Đình chỉ còn bám TQ để sống còn. Cái buôn là dân Việt ở VN đã bị cộng sản VN thuần hóa hầu như tuyệt đối. Còn đảng cs VN thì bị cs TQ thuần hoá trên mức ... tuyệt đối. Quê Hương VN ơi ! Trinh cong Sơn sáng tác bài "Dậy mà đi" cho dân Việt dưới chế độ nào đây ?!

Anonymous
28/12/2009 23:18

toi duoc hoc lich su Viet Nam dung la bon trung quoc la moi thu truyen kiep cua nhan dan Viet Nam. Toi cam thu bon trung quoc

Anonymous
21/12/2009 10:22

Ai cũng biết dã tâm của Trung Quốc, nhưng binh thường hóa quan hệ với Trung quốc là việc nên làm, và thật ngu ngốc nếu cứ làm Trung quốc nổi giận. Tuy nhiên không vì thế mà quên rằng, người Việt nam yêu chuộng hòa bình, muốn yên ổn làm ăn, nhưng họ sẽ không cho phép bất kì ai lợi dụng ước vọng đó để xâm phjm lãnh thổ Việt nam. Chẳng nhà lãnh đạo tỉnh táo nào của Việt nam nào, chẳng người dân nào tin tưởng vào cái dẫ tâm của người Trung quốc.

Anonymous
23/12/2009 15:03

KO TOT DEP GI BON TQ ca,chung ta phai canh giac cao do voi bon tau nay

Anonymous
21/12/2009 08:12

Bài viết ngắn gọn nhưng tuyệt vời. Cám ơn phóng viên RFA, Trần Văn. Độc giả đang mong đợi đọc tiếp phần 2.

Anonymous
21/12/2009 23:20

Bon Viet gian ban nuoc cau vinh, luon cui Bac kinh lam kho dan VN. cam on vi bai viet hay va thu vi

Anonymous
21/12/2009 09:13

nhung gi cua vn la cua vietnam, tinh huu nghi giu hai nuoc la mot tro choi phai phu hop luat phap cua moi ben.

Anonymous
21/12/2009 03:56

Khong the noi la tinh huu nghi ma phai noi quan he Viet Trung la quan he chu to vi chi co trong mot quan he chu to bat binh dang nguoi chu moi hiep dap day to vo toi va nhu Trung quoc dnag lam o bien Dong hien nay.

Anonymous
05/12/2012 19:27

Đánh cho bọn con cháu tham lam của tên Đặng Côn Đồ xất xược và dạy cho chúng đừng bao giờ quên bài học Việt Nam.

Anonymous
22/12/2009 01:16

Trung quoc la nuoc lang gien khon nan .hay canh giac bon chung khong nen choi voi chung no

Anonymous
23/12/2009 14:27

TRung Quoc la nguoi lang gieng phuong Bac& Cung la ke thu Trien-Kiep cua ngoui VietNam cho nen goi la ban chi la van de ngoai-giao ma thoi

Anonymous
22/12/2009 00:08

Luc do toi duoc 5 tuoi, toi con nho nhung bai hat tren Radio nhu: "quan Trung Quoc dong nhu kien ma cac chu danh that tai ghe, chung vao day khong co duong ra, banh truong het doi. Ngoai tien tuyen, chu oi co nghe, chau dang hat ca..."
Hang dem nghe radio Dai Tieng noi Viet Nam va Dai Trung Hoa Tu do , toi con nho ba toi noi: bon Viet Cong va Trung Cong chui nhau nhu may ba ban thit. Luc do nha toi cung kho so lam, tai vi ong noi toi la nguoi Hoa. Chung toi danh khai mang ly lich de khong bi duoi co ve Tau

Anonymous
21/12/2009 13:18

16 chữ vàng, sau nữa 4 tốt và cuối cùng sẽ còn 1 từ nữa....."chết". Tin tưởng luôn. Hết biết :-(

Anonymous
22/12/2009 10:08

trung quốc về bản chât là bành trướng yheo phương câm gạm nhấm họ đi đến đâu là bám chặt lấy đấy thế là họ lu loa là của họ,tôi tán thành nội dung bài này đó là bản chất thật của T Q

Anonymous
21/12/2009 22:31

Chac chan toi khong can noi thi ai cung hieu va nho ve chieu dai lich su cua nuoc ta. trung quoc chang bao gio la nguoi ban tot hay lang gieng tot ma chi la ke cuop va ke tham lam y manh hiep yeu. dieu cot loi o day theo toi nghi la minh phai vua van dong quoc te va vua cung co noi bo de dung mat them, nhung o diem nay dang cong san VN khong thuc tam ma nguoc lai con ho tro trung quoc la khac...........

Anonymous
26/12/2009 13:15

Láng giềng với thằng nhà giàu hay bắt nạt khổ lắm các bác ạ ! Nói thì dễ làm thì khó, Tôi thấy chính phủ Việt Nam sáng suốt đấy chứ ! đừng già néo mà đức dây, là người Việt Nam ai chả có tinh thần dân tộc, không cẩn thận là mất hết các bạn ạ.

Anonymous
24/12/2009 04:26

bon trung quoc ho chang tot dep gi ho da chiem dao cua ta toi chi mong rang mot ngay ban do viet nam se lai nhu hon mot ngan nam ve truoc

Anonymous
24/12/2009 04:24

trung quoc neu toi la mot nha chinh tri toi se trung quoc hoa viet nam

Anonymous
21/12/2009 09:24

Từ ngàn đời nay Trung quốc chưa bao giờ từ bỏ thôn tính nước Đại việt nay là Việt nam nhưng theo tôi nghĩ khách quan thì lãnh đạo Việt nam ngày nay cũng thừa biết mỗi tình hữu nghị đó là bề môi chóp lưỡi nhưng họ không còn con đường nào khác giống như một người đã leo xuống giếng rồi thì chỉ có một con đường duy nhất để leo lên khỏi miệng giếng thôi. Nhưng lên đến miệng rồi lúc đó sẽ có nhiều hướng để về nhà.