Theo công ước này, bình đẳng giới là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu để tiến tới xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ.
Hôm nay, Ngày Phụ nữ Quốc tế, tiến sĩ Vương Thị Hạnh, giám đốc Trung Tâm Hỗ Trợ, Giáo Dục và Nâng Cao Năng Lực Phụ Nữ ở Hà Nội, trình bày Chiến Lược Quốc Gia Về Bình Đẳng Giới của Việt Nam, nỗ lực và thành quả tính đến lúc này. Bà từng đại diện Việt Nam đi tham dự các hội nghị CEDAW bốn năm một kỳ mà lần vừa rồi là năm 2007 ở New York. Bài do Thanh Trúc thực hiện:
Chính sách
TS Vương Thị Hạnh: Hiện đang có một chương trình phối hợp giữa UNDP và chính phủ Việt Nam về bình đẳng giới. Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới của Việt Nam cho đến 2010 này đã kết thúc, nhà nước đang chuẩn bị xây dựng chiến lược quốc gia về bình đẳng giới cho đến năm 2010.
Vừa rồi thì chính phủ cũng ra một chương trình hành động Nghị Quyết 11 của đảng về vấn đề tăng cường công tác phụ nữ trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
Trên cơ sở của chương trình hành động đó thì mục đích chính là nâng cao trình độ mọi mặt cho phụ nữ, đảm bảo cho phụ nữ được tham gia tích cực và nhiều hơn nữa trong phát triển kinh tế xã hội và trong xây dựng gia đình. Một ý khác nữa là tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong quản lý và lãnh đạo.
Vừa rồi thì chính phủ cũng ra một chương trình hành động Nghị Quyết 11 của đảng về vấn đề tăng cường công tác phụ nữ trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
TS Vương Thị Hạnh
Năm 2010 là năm đại hội đảng các cấp để đến năm 2011 là đại hội đảng toàn quốc. Thế cho nên 2011 là năm mà sẽ có bầu hệ thống dân cử, quốc hội và hội đồng nhân dân. Đứng về mặt chính trị thì đấy là những sự kiện hết sức quan trọng.
Hiện nay Hội Phụ Nữ, Ủy Ban Quốc Gia, Bộ Lao Động Thương Binh Xã Hội được giao trách nhiệm quản lý về bình đẳng giới và đang có những hoạt động rất tích cực.
Có tiến bộ ở nông thôn
Thanh Trúc: Thưa bà Vương Thị Hạnh, Việt Nam đã thực hiện nhiều chính sách để có được sự ngang bằng giữa nam giới và phụ nữ. Ở thành thị thì điều đó có thể nhìn thấy được, nhưng nói về những tầng lớp ở thôn quê thì chừng như người đàn bà vẫn có phần bị lấn át, nếu không muốn nói là mờ nhạt, họ không được bình đẳng thực sự và không được giáo dục để thấy là mình được bình đẳng với nam giới.
TS Vương Thị Hạnh: Xét về nhận thức bình đẳng giới giữa thành thị và nông thôn thì tôi nghĩ ở nông thôn cũng có khá nhiều sự tiến bộ trong những nhận thức về bình đẳng giới. Vì sao? Vì hệ thống luật pháp về luật bình đẳng giới của nhà nước, rồi những nghị quyết về vấn đề tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong công tác, trong phát triển kinh tế xã hội, trong tham gia quản lý và lãnh đạo. Thế rồi Chương Trình Chiến Lược Quốc Gia Vì Sự Tiến Bộ Của Phụ Nữ thì được phổ biến tận vùng nông thôn. Cho nên cái nhận thức là đã có sự tiến bộ lên. Tất nhiên nếu nói về quan điểm định kiến của xã hội đối với phụ nữ thì ở nông thôn họ vẫn còn bị sức ép về định kiến giới nhiều hơn.
Nhưng mà không có nghĩa rằng phụ nữ hiện nay ở nông thôn hoàn toàn không có những sự thay đổi tích cực nào đâu. Chúng tôi đi khảo sát tình hình phụ nữ ở nông thôn, kể cả lãnh đạo ở nông thôn, kể cả phụ nữ và kể cả nam giới ở nông thôn ở những địa bàn chúng tôi khảo sát, đều nhận thức rõ và đánh giá cao vai trò của phụ nữ ở trong kinh tế và xã hội. Cũng nhiều gia đình khuyến khích phụ nữ tham gia. Tôi nghĩ đấy là tiến bộ đáng vui mừng. Tuyên truyền thì vẫn phải tiếp tục tuyên truyền để nâng cao nhận thức nhiều hơn nữa.
Cần phấn đấu, bớt tự ti
Thanh Trúc:
Ngày nay người phụ nữ không chỉ lo việc bếp núc mà phải đi ra ngoài làm việc, cuộc sống nâng cao thì cả chồng cả vợ mới có thể đủ khả năng chăm sóc gia đình và nuôi nấng con cái. Tại công sở, người phụ nữ nếu mà được những chức vụ cao, những chức vụ khá quan trọng, thì vấn đề bình đẳng giới tự nhiên bị đặt ra như một rào chắn, hay một vấn đề mà người phụ nữ đó phải phấn đấu để vượt qua. Thưa bà nghĩ như thế nào?
TS Vương Thị Hạnh: Để khẳng định được mình trong vị trí lãnh đạo và quản lý thì thứ nhất bản thân những phụ nữ đó phải có năng lực, phải có trình độ, được đồng nghiệp tín nhiệm. Thực tế hiện nay nhiều phụ nữ có năng lực và có trình độ. Nam giới họ cũng khẳng định về năng lực và trình độ đó. Tuy nhiên do quan niệm cho rằng phụ nữ lãnh đạo thì hiệu quả sẽ không cao bằng nam giới, do quan niệm như thế mà có một số nơi, một số nơi chứ không phải tất cả, người lãnh đạo chưa muốn đề bạt chị em. Thực tế tình hình như thế là có.
Thứ hai nữa là người phụ nữ phải tự vượt qua cái rào cản định kiến giới với chính bản thân mình, là cứ luôn luôn nghĩ rằng phụ nữ không bằng nam giới, dễ đi đến tự ti. Nam giới họ có thể khẳng định mình, bản thân nam giới có ước muốn ở vào vị trí lãnh đạo. Còn phụ nữ có năng lực nhưng đôi khi không muốn tham gia lãnh đạo đâu. Có những hiện tượng như thế. Tuy nhiên vấn đề phụ nữ tự ti trong công sở theo tôi là không nhiều. Phụ nữ nông thôn họ tự ti, cứ cho mình không bằng nam giới, năng lực mình kém. Nhưng mà những phụ nữ được vào công sở là những người đã qua tuyển dụng, đã có quá trình hoạt động, bản thân tự ti của họ không có nhiều.
Nhưng mà phụ nữ mình thường thường trên con đường thăng tiến trên đường công danh họ không có tham vọng như nam giới. Nên là nếu bảo đề bạt họ thì họ làm, không đề bạt thì thôi chứ không thành vấn đề gì.
Đối xử bình đẳng
Thanh Trúc: Trên thương trường của Việt Nam hiện nay đã có nhiều nữ doanh nhân nổi bật và thành đạt. Ở ngay những trường hợp đó thì vấn đề bình đẳng giới không được đặt ra. Người đàn bà có phần gần như là lấn lướt. Thì cái nhìn đúng đắn nhất và đúng chính sách nhất đối với vấn đề bình đẳng giới là như thế nào?
TS Vương Thị Hạnh: Điều thứ nhất kể cả người lãnh đạo kể cả người dân là không có phân biệt đối xử. Không phải vì là phụ nữ cho nên không được làm cái này, vì là phụ nữ cho nên tôi chỉ giao cho làm việc kia. Đó là thái độ phân biệt đối xử, coi phụ nữ khác nam giới về năng lực. Điều đó phải tránh. Vị thế của phụ nữ và nam giới là như nhau. Phụ nữ và nam giới theo năng lực của mình cống hiến được như thế nào thì phải mạnh dạn giao việc cho họ.
Cái nhìn đúng đắn thứ hai là phải thừa nhận phụ nữ và nam giới có những khác biệt. Khác biệt đó là giới tính. Với sự khác nhau về giới tính đó cho nên họ phải thực hiện chức năng làm mẹ. Chức năng làm mẹ đó ảnh hưởng đến thời gian, công sức, điều kiện tham gia. Họ mang thai, họ sinh con, cho con bú, chăm sóc con dưới một tuổi hoặc hai tuổi gì đó, họ không được thảnh thơi như nam giới. Vì thế đúng đắn nhất là thấy được sự khác biệt vì giới tính vì chức năng làm mẹ hay là sức khỏe không được như nam giới, thì nhà nước phải có chính sách bù đắp cho họ, hỗ trợ cho họ. Đúng đắn nhất là bù lại những thời gian họ bị mất cho chức năng làm mẹ của họ.
Ngoài ra còn phải chống nạn bạo hành trong gia đình để người phụ nữ được bình đẳng ngay từ gia đình thì họ mới có thể tham gia tạo bình đẳng ngoài xã hội.
TS Vương Thị Hạnh<br/>
Thứ hai là vẫn phải thừa nhận rằng phụ nữ và nam giới vẫn có sự khác biệt về mặt xã hội là do xã hội vẫn quan niệm phụ nữ ở vị trí thấp hơn nam giới, phụ nữ không bằng nam giới, và phải có chính sách đặc biệt. Thí dụ hiện nay chính phủ Việt Nam đang thực hiện một chính sách tạm thời. Ví dụ cho rằng phụ nữ không thể lãnh đạo được vì thế trong thực tế tỷ lệ phụ nữ tham gia lãnh đạo vẫn rất là thấp. Nhà nước phải đặt ra chỉ tiêu phải có bao nhiêu phần trăm phụ nữ tham gia lãnh đạo và quản lý. Tạo điều kiện nâng cao trình độ, bồi dưỡng cho họ đủ năng lực để họ làm. Phải có những sự đối xử để mà tạo ra bình đẳng thực sự cho phụ nữ.
Thanh Trúc: Thưa bà Vương Thị Hạnh, xin cảm ơn tất cả những ý kiến cũng như lời chia sẻ của bà. Nhân ngày Tám tháng Ba, mơ ước chỉ là Việt Nam mình, đa số, phần đông, vẫn là tầng lớp phụ nữ ở nông thôn, mà nếu nâng cao năng lực cho họ, nhất là nâng cao ý thức về bình đẳng giới, giúp họ bình đẳng với cánh mày râu, là một điều rất quan trọng.
TS Vương Thị Hạnh: Đồng ý. Nâng cao nhận thức giới trong toàn xã hội, kể cả cho người dân và cho những người lãnh đạo. Ngoài ra còn phải chống nạn bạo hành trong gia đình để người phụ nữ được bình đẳng ngay từ gia đình thì họ mới có thể tham gia tạo bình đẳng ngoài xã hội. Cám ơn.
Theo dòng thời sự:
- Phụ nữ vẫn còn bị kỳ thị tại nhiều quốc gia
- Quyền phụ nữ - luật và thực tế
- Thẩm phán Jacqueline Nguyễn và giấc mộng Hoa Kỳ
- Ba nữ khoa học gia trẻ Việt Nam được trao học bổng quốc gia L'OREAL UNESCO PRIZE
- Những cô gái Việt Nam can trường
- Chuyện kể của những phụ nữ VN nạn nhân buôn người (phần 2)
- Chuyện kể của những phụ nữ VN nạn nhân buôn người (phần 1)
- Chuyện kể của những phụ nữ VN nạn nhân buôn người (phần 3)